ÎZMÎR - Komîsyona Şaxan a OHD’a Îzmîrê diyar kir ku di sala 2024’an de îzolasyon, tecrîd, îşkence û muameleya xerab zêde bûye û bang li Tirkiyeyê kir ku li gorî hiqûqê tevbigere.
Komîsyona Şaxan a Komeleya Hiqûqnasên ji bo Azadiyê (OHD) ya Îzmîrê têkildarî binpêkirinên di sala 2024’an de li girtîgehên Herêma Egeyê hatine kirin, raporek amade kr. Rapor, li avahiya komeleyê ya li Bayrakliyê hate eşkerekirin. Gelek parêzer tev li daxuyaniyê bûn. Di dema amadekirina raporê de parêzer çûn serdana Girtîgeha Jinan a Îzmîrê, Girtîgehên Hejmar 1, 2, 3 û 4 ên Tîpa T ên Îzmîrê, Girtîgehên Hejmar 1 û Hejmar 2 yên Tîpa F ên Îzmîrê, Girtîgeha bi Ewlekariya Bilind a Îzmîrê, Girtîgehên Tîpa T û Tîpa R ên Menemenê, Girtîgeha Tîpa T a Odemîşê, Girtîgeha Tîpa T a Manîsayê, Girtîgeha Tîpa T a Akhîsarê, Girtîgeha Tîpa S a Bodrumê, Girtîgeha Tîpa L a Balikesîrê û Girtîgeha Tîpa T a Burhaniyeyê.
Metna daxuyaniyê ji hêla Berdevka Komîsyona Girtîgehan a Şaxa OHD’a Îzmîrê Eylem Zengîn ve hate xwendin. Eylem Zengîn, diyar kir ku binpêkirinên mafên mirovan ên li girtîgehan êdî bi awayekî sîstematîk didomin. Eylem Zengîn, got ku li girtîgehan tecrîdên domdirêj, îşkence, muameleya xerab, sirgun, cezayên disiplînê, redkirina daxwaza taloqkirina înfazê ya girtiyên nexweş ên rewşa wan giran berdewam in. Eylem Zengîn, wiha domand: “Yek ji mijara herî girîng jî rewşa girtiyên nexweş e. Li girtîgehan mafê tenduristiyê tê astengkirin, girtiyan bi wesayîtên rîngê dibin nexweşxaneyê, cotkelemçe tên bikaranîn, di dema muayeneyê de kelemçe dixin destê girtiyan, lêgerîna nava dev tê ferzkirin û sewqên nexweşxaneyan nayên kirin an jî dereng tên kirin. Ev jî rê li ber binpêkirina mafê jiyanê vedikin. Girtiyên nexweş ên rewşa wan giran tevî serlêdanan jî bi hinceta raporên saziya tipa edlî yên ne zanistî û li dijî etîka tipê tehliyeyên wan tên astengkirin. Ev jî rê li ber binpêkirina mafê jiyanê vedike.”
'ÎZOLASYON ZÊDETIR BÛ’
Di berdewamê de Eylem Zengîn anî ziman ku zexta darazê ya li ser malbat, vasî, parêzer û xizmên girtiyan ên ji girtîgehan re pereyan dişînin didome û wiha pê de çû: “Di girrtîgehên tîpa nû de îzolasyoneke hîn girantir tê krin. Bi vê yekê re mafên hesta baweriyê, piştevaniyê û parvekirinê yên girtiyan tên binpêkirin. Ev modêlên girtîgehan divê teqez bên girtin û ev mecbûriyeteke. Jixwe di demekî nêz berê de li Girtîgeha bi Ewlekariya Bilind a Îzmîrê û Girtîgeha Tîpa S a Bodrumê ev binpêkirin gelek tên kirin.”
'BILA TECRÎD BÊ RAKIRIN’
Di berdewamê de Eylem Zengîn bi lêv kir ku divê tecrîda li ser Rêberê PKK’ê Abdullah Ocalan û Omer Hayrî Konak, Hamîlî Yildirim û Veysî Aktaş were rakirin, destûr bê dayin ku bi malbat û parêzerên xwe re hevdîtinê bikin û wiha bi dawî kir: “Divê destûr were dayin ku lijneyên serbixwe biçin girtîgehan û lêkolînên xwe bikin. Di serî de saziyên pîşeyî yên serbixwe û rêxistinên mafên mirovan, ji bo ku di venêrîna girtîgehan de sazî cih bigirin, divê sererastekirinên qanûnî bên kirin û bihêlin ku li girtîgehan lêkolîn were kirin. Di çarçoveya van nirxandinan de, divê dawî li binpêkirinên li girtîgehan bînin, muameleyeke layiqî rûmeta mirovahiyê were kirin. Di mijara bidawîkirina binpêkirinên mafên girtiyan de em bang li Wezareta Dadê, Wezareta Karên Hundir, Wezareta Tenduristiyê, Komîsyona Lêkolînkirina Mafên Mirovan a Meclisê, Saziya Venêrînê ya Cemaweriyê û hemû saziyên têkildarî mafên mirovan û wekheviyê dikin. Heta ku ev binpêkirin bi dawî dibin dê xebatên me û hewldanên me yên ji bo çareseriyê bidomin.”