194 welatan biryara lêpirsîna Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê dan
- cîhan
- 16:23 19/5/2020
194 welatên cîhanê ji ber şewba kurevî (Covid-19) biryara lêpirsîna Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê dan.
194 welatên cîhanê ji ber şewba kurevî (Covid-19) biryara lêpirsîna Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê dan.
Serokê Kongreya Rêveberiyên Herêmî û Xwecihî ya Konseya Ewropayê Anders Knape nerazîbûneke tund nîşanî desteserkirina şaredariyan da û got: “Qeyûm heqaret e li hilbijêr û demokrasiyê.”
Nûnerê Bilind ê Têkiliyên Derve yê Yekitiya Ewropayê Borrell, bertek nîşanî tayînkirina qeyûman a ser şaredariyên HDP’ê da û berpirsyariyên hiqûqî ya têkildarî qeyûman bi bîra Tirkiyeyê xist û ev hişyarî li Tirkiyeyê kir: “Astengiyên li pêşiya demokrasiya herêmî rake.”
Di çapameniya Cîhanê de fikarên karkerên demsalî yên çandiniyê ku her sal diçin Ewropayê û welatên lê dixebitin cih girtin. Thê Gûardînayê bal kişAnd ser mijarê û ev tişt nivîsand: “Penaber ji kedxwarî û bê ewlehiştina xwe ya li dijî vîrûsa koronayê ditirsin.”
Li tevahiya cîhanê, hejmara kesên ji ber vîrûsa koronayê jiyana xwe ji dest da 270 hezarî derbas kir û hejmara kesên bi vîrûsê ketin jî nêzî 4 mîlyonî bû.
Li paytexta Tahranê ya Îranê erdheja mezinahiya wî 5.1 pêk hat
Di rojeva çapemeniya cîhanê de krîza aborî ya ji ber vîrûsa koronayê ku têk diçe heye. Çapemeniya cîhanê nivîsand ku krîza aborî nêzî krîza sala 2008’an bûye.
Di çapemeniya Cîhanê de 1’ê Gulanê ku li ser medya civakî bê pîrozkirin cih girt.
Li tevahiya cîhanê ji ber şewba kurevî Covît-19, hêjmara kesên bi vîrûsê mirin 207 hezar derbas kir. Hêjmara kesên bi şewbê ketin jî gihişt 2 milyon û 995 hezar kesan. Li Tirkiyeyê jî li gorî daneyên hikûmetê 2 hezar û 805 kes derbas kir.
Li tevahiya cîhanê heta niha zêdeyî 203 hezar kes bi şewba Covît-19 mirin. Nezî 3 milyon mirov jî bi şewbê ketin. Welatên Fransa, Îtalya û Avustralya hewl dide tedbîrên ketina malan sist bike û amadekariya jiyana asayî dikin. Li Erebîstana Siûdî jî dê sibê qedexeya kolanan hêdî hêdî rake.
Di çapemeniya cîhanê de tê gotin ku li welatên NY’yê yên li pêşketî vîrûsa koronayê rê li ber birçîbûna 265 milyon însan veke.
Berdevka Wezareta Karên Derve ya Amerîkayê Morgan Ortagus, diyar kir ku ji berk u Tirkiye di mijara kirîna S-400’an de di paş de gav navêje gelek bi fikar in û ev tişt got: “Em bawerin ku Erdogan û rayedarên xwe yên baye bilind helwesta me ya têkildarî mijarê fêm kirine.”
AMENAS’ê bal kişand ser rewşa li girtîgeh û qampan û diyar kir ku vîrûsa koronayê şertên li dijî irovahiyê yên li van deveran derxistiye holê û ji bo berdana girtiyan banga piştevaniya navneteweyî kir.
Çapemeniya cihanê, cih da erzanbûna petrolê ya li DYA û daxwaza Îspanya ya fon ji Yekîtiya Ewropa (YE) xwestiye. Çapeniyê di manşetên xwede diyar kir ku ji sala 1999'an heta niha yekem car li DYA petrol ew qas erzan dibe. Dîsa bal kişand ser daxwaza Îspanya ku ji Yekitiya Ewropa 1.5 trîlyon euro pere xwestiye.