HABER MERKEZİ – ABD ve diğer batılı ülkeler ile Rusya arasındaki siyasi, askeri ve ekonomik rekabet, Fener Rum Patriği Bartholomeos’un Ukrayna Ortodoks Kilisesi'ne bağımsızlık vermesi ile dinsel alana taşınmış oldu. 

 

Dünya üzerindeki hegemonyalarını sürdürme ve büyütme amacındaki ABD ve diğer batılı ülkeler ile Rusya’nın bu yönlü karşılıklı izledikleri politika ve attıkları adımlardan biri olarak doğu Avrupa ülkesi Ukrayna üzerinden girilen rekabet yeni bir boyut kazandı. Fener Rum Patriği Bartholomeos, bugün Ukrayna Devlet Başkanı Pyotr Poroşenko'nun da katıldığı bir törenle Ukrayna Ortodoks Kilisesi'ne bağımsızlık kazandıran kararnameyi verdi.

 

Ukrayna'daki Ortodoksların Moskova Patrikliği'nden koparılarak Fener Rum Patrikliği’ne bağlanmasını getiren bu karara dair kriz, aylardır sürüyordu. 

 

Fener Rum Patrikhanesi, 11 Ekim 2018’de aldığı kararla Ukrayna Ortodoks Kilisesi'nin, Rus Ortodoks Kilisesi'nden ayrılmasını sağlayan bağımsızlık talebini kabul etti. O toplantı sonrası Fener Rum Patrikhanesi'ni temsilen gazetecilere açıklama yapan Fransa Metropoliti Emanuel, Ukrayna Ortodoks Kilisesi'nin bağımsızlık (otosefal) talebini uygun gördüklerini açıkladı.

 

Atılan bu adıma sert tepki gösteren Rus Ortodoks Kilisesi, 15 Ekim’de Fener Rum Patrikliği ile tüm ilişkilerini kesti.

 

SUÇ DUYURUSUNDA BULUNMUŞTU

 

Bu olayla zinciri içerisinde yine Ergenekon'un karargâhı olduğu iddia edilen Türk Ortodoks Patrikhanesi'nin Basın Sözcüsü olan ve yargılandığı Ergenekon davası kapsamında bir süre tutuklu da kalan Sevgi Erenerol, 17 Ekim’de Fener Rum Patrikhanesi Başpapazı Dimitris Arhondonis Bartholomeos ile Sen Sinod Meclisi Üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu. Erenol, bulunduğu suç duyurusunda Bartholomeos ile Meclis üyelerinin, "Halkı Kin ve Düşmanlığa tahrik etmek, Görev Sırasında Din Hizmetlerini Kötüye Kullanmak, Kamu Görevinin Usulsüz Olarak Üstlenilmesi, Devlete Karşı Savaşa Tahrik, Temel Milli Yararlara Karşı Faaliyette Bulunmak için Yarar Sağlamak" suçlarından cezalandırılmaları istendi.

 

KRİZİN ARKASINDAKİ KİLİSE GERİLİMİ 

 

Ukrayna ve Rusya arasında yaşanan bu gerilim, Aralık ayı başında iki ülkeyi karşı karşıya getirmişti. Rusya ile Ukrayna savaş gemileri arasında Karadeniz ile Azak Denizi'ni bağlayan Kerç Boğazı'nda yaşanan ve Ukrayna'nın üç hücum botuna Rusya'nın el koymasıyla sonuçlanan olaylardan sonra Ukrayna Parlamentosu, ülkenin belli bölgelerinde sıkıyönetim ilan etmişti. Krize NATO ve ABD’de müdahil olmuştu.

 

RUS PATRİK’TEN BARTHOLOMEOS'A MEKTUP

 

Bu yaşananların perde arkasında süren ‘bağımsızlık’ krizinde, Ukrayna Devlet Başkanı Pyotr Poroşenko ve Ukrayna Ortodoks Kilisesi Metropoliti Epifaniy, 'Tomos' adlı otosefallik (bağımsızlık) belgesini almak üzere İstanbul’a gelişi öncesinde Rus Ortodoks Kilisesi Patriği Kirill, Bartholomeos'a bir mektup gönderdi. Geçtiğimiz pazartesi günü gönderdiği mektubunda Kirill, Bartholomeos'un Ukrayna Ortodoks Kilisesi'nin bağımsızlığını tanıyacak kararnameyi Metropolit Epifaniy'e vermemesi için çağrıda bulunmuştu. Kirill, bağımsızlık kararnamesinin Epifaniy'e verilmesi durumunda Bartholomeos'un Ortodoks kiliselerinin birliğini sağlamaya hizmet etme olanağını 'sonsuza dek kaybedeceğini' belirtmişti.

 

Bu mektuba rağmen Ukrayna Devlet Başkanı Pyotr Poroşenko ve Ukrayna Ortodoks Kilisesi Metropoliti Epifaniy, bağımsızlık almak üzere bugün İstanbul'da bulunan Fener Rum Patrikhanesi'ne geldi. Poroşenko ve beraberindekiler, burada düzenlenen ayine katıldı. 

 

BAĞIMSIZLIK BELGESİ VERİLDİ

 

Ayinin ardından, Patrik Bartholomeos, Ukrayna Ortodoks Kilisesi'ne bağımsızlık kazandıran 'Tomos' adı verilen kararnameyi Metropolit Epifaniy'e takdim etti. Böylelikle Ukrayna Ortodoks Kilisesi, 15. bağımsız Ortodoks kilisesi statüsüne sahip oldu.

 

Poronşenko yarın ayrıca Fener Rum Patrikhanesi'nin düzenleyeceği haç çıkarma törenine de katılacak.

 

Bağımsızlık verilmesine karşı çıkı, bu konuda Fener Rum Patrikliği hakkında suç duyurusunda bulunan Sevgi Erenol, dün Sputnik’e yaptığı açıklamada Türkiye'nin iki yabancı devletin içişlerine karışır bir duruma sürüklediğini belirtmişti.

 

‘TÜRKİYE, UKRAYNA'DAN YANA TAVIR ALMIŞ GİBİ OLUYOR’

 

Erenerol, verdiği demeçte "Bu Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni de zora sokan bir konudur. Çünkü, şayet iki yabancı devletin iç işlerine sizin Türk kurumu olarak gördüğünüz İstanbul'daki kilise müdahil oluyorsa demektir ki, Türkiye Cumhuriyeti Devleti de bu işe müdahil olmuştur ve kilise hangi tarafa daha yatkınsa o taraftaymış gibi olur. Türkiye'de bu arada zor duruma düşmüş olacak. Çünkü Rusya'yla Türkiye şu an tamamiyle stratejik bir ortaklığa girmiş, ilişkileri de uçak düşürülmesinden itibaren toparlanmış ve düzgün bir çizgide devam etmektedir. 

 

Ama bu konuyla tekrar sorunlar yaşanabilir. Çünkü bu Rusya'nın kendi iç meselesiydi ve Ukrayna'ya karşı Fener'deki papazın tutumuyla, Türkiye, Ukrayna'dan yana tavır almış gibi oluyor. 

 

Bu yüzden de yapılan hareket son derece yanlış ve tehlikelidir. Amaç, Rusya'yla Amerika arasındaki itilafı, bir şekilde dinsel yönden de kiliseler arası mücadeleyi başlatarak sürdürüyorlar. Ukrayna'daki vatandaşların Moskova Patrikliği'nden koparılarak Fener'e bağlanması sağlanıyor. Ama Fener'in Lozan'dan gelen çizgisinde böyle bir yetkisi yok" ifadelerini kullanmıştı.