21’nci yüzyılda demokrasiyi benimsemiş dünya ülkelerinde, hak ve özgürlükler daha da genişletilmesi tartışılıp, buna dönük adımlar atılırken, 19 yıldır AKP iktidarı yönetimi altında bulunan Türkiye, insan haklarının bütünüyle yok sayıldığı bir ülke haline dönüştü. 16 Nisan 2017 Referandumu ile kabul edilip, 9 Temmuz 2018’den itibaren uygulanmaya başlanan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olarak adlandırılan “tek adam” rejimi ile ülkede korku imparatorluğu inşa edildi. İfade, örgütlenme, toplantı ve gösteri özgürlüklerine yönelik yasaklar, işkence ve kötü muamele ile kamusal alana taşınan şiddet politikaları, medya ve sivil toplum örgütlerine dönük baskılar, adeta gündelik yaşamın bir parçası oldu.

 

Bu dönüşümün kırılma noktasını ise, ülkenin kuruluşuyla yaşıt bir geçmişe sahip Kürt meselesine dair kurulan masanın AKP tarafından 2015 yılında devrilmesi oluşturdu. Bu tarihten itibaren adım adım bir diktatörya inşasına girişilmesiyle yaratılan karanlık tablo, her yıl biraz daha koyulaşıyor.

 

İMRALI’DA TECRİT HUKUKSUZLUĞU 

 

Kürt meselesine dair çözümsüzlüğü, PKK Lideri Abdullah Öcalan’a yönelik tecrit politikasını derinleştirip, ailesi ve avukatları ile görüşmesini yasadışı biçimde engelleyerek devreye sokan iktidar, 2018 yılında cezaevlerinde Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eşbaşkanı Leyla Güven öncülüğünde başlatılan ve 200 gün süren açlık grevi ile ölüm orucu eylemleri sonucunda İmralı’nın kapılarını açmak zorunda kaldı. 8 yıl aradan sonra 2 Mayıs-7 Ağustos 2019 tarihleri arasında Öcalan’la 5 kez görüşen avukatları ve ailesinin Ada’ya gidişleri sonrasında yeniden engellendi. Bu nedenle 2021 yılına yine Öcalan’a yönelik tecrit ile cezaevlerinde özellikle pandemi döneminde artan hak ihlallerine karşı başlatılan süresiz-dönüşümlü açlık grevi ile girildi. 

 

27 Kasım 2020’de başlatılan açlık grevi, 1982 askeri darbesinin yıldönümü olan 12 Eylül 2021 tarihinde, eylemin 290’ıncı gününde Federe Kürdistan Bölgesi’ndeki Mahmur Kampı’nda ve Yunanistan’ın Lavrio Kampı’ndaki eylemlerle eş zamanlı olarak sonlandırıldı. 

 

6 YIL SONRA KOBANÊ DAVASI AÇILDI

 

Yine yürüttüğü muhalefetle AKP iktidarını en çok zorlayan parti konumunda bulunan Halkların Demokratik Partisi (HDP) yönelik gözaltı, tutuklama ve partili belediyelere dönük kayyım atamalarıyla sürdürülen baskı politikalarında yeni adımlar atıldı. Bunlardan biri 2014 yılı sonbaharında DAİŞ’in Kobanê’ye yönelik saldırıya girişmesiyle birlikte 6-8 Ekim 2014 tarihlerinde birçok kente yaşanan protesto eylemleri ve bu esnada yaşanan 38 ölüm olayından HDP sorumlu tutularak Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca aralarında partinin o dönemki eş genel başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ'ın da bulunduğu 27'si tutuklu 108 kişi hakkındaki iddianame hazırlanması oldu. İddianamenin Ankara 22'nci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilmesiyle davanın ilk duruşması 26 Nisan’dan itibaren Sincan Ceza ve İnfaz Kurumları Kampüsü'ndeki duruşma salonunda görülmeye başlandı. 

 

HDP’Yİ KAPATMA DAVASI 

 

Bu adımı partiye yönelik açılan kapatma davası izledi. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, “HDP üyelerinin beyan ve eylemleriyle devletin milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı, ortadan kaldırmayı amaçladıkları” iddiasıyla hazırladığı iddianameyi 18 Mart’ta Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) sundu. İddianamede partinin mevcut ve eski eş genel başkanlarının da aralarında olduğu 687 kişi hakkında 5 yıl süreyle siyasi yasak talep edildi. AYM, 31 Mart seçimlerinin yıldönümünde “hukuki bir nitelik taşımadığı” gerekçesiyle oy birliğiyle iddianameyi iade etti. Bunun üzerine MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, AYM’yi hedef gösterdi. Başsavcı Şahin’in kimi değişiklikler yaparak hazırladığı ikinci iddianameyi 7 Haziran sunduğu AYM, bu iddianameyi 21 Haziran’da kabul etti.

 

AYM KARARLARI TANINMADI

 

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zaman zaman kararlarının önemsemediğini açıkça ifade etmekten çekinmediği, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin ise tehdit ettiği AYM’nin kimi dava dosyalarına dair verdiği kararların, yerel mahkemelerce dahi tanınmadığı durumlarla da yıl içerisinde karşılaşıldı. Bu yaklaşım Anayasa’nın fiilen rafa kaldırılması anlamına geldi.

 

Kobanê yargılaması ve kapatma davası ile kuşatma altına alınan HDP’li parti yöneticileri ve üyeleri, yıl boyunca gerçekleştirilen operasyonlarla gözaltına alınıp, tutuklandı, bazılarının haklarında hapis cezaları verildi. 

 

DENİZ POYRAZ CİNAYETİ

 

HDP’ye dönük bu yönelim yargısal baskılarla sınırlı kalmayıp fiili saldırılara da dönüştü. 17 Haziran günü HDP İzmir İl Örgütü’nü giden Onur Gencer isimli silahlı saldırgan rehin aldığı Deniz Poyraz isimli parti çalışanını katletti. Gencer’in Bayraklı Adliyesi 6’ncı Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davanın ilk duruşması 29 Aralık’ta görüldü. Duruşma öncesi, anı ve sonrası "katilin arkasındaki güçlerin açığa çıkarılması" gerektiği üzerinde duruldu.

 

CEZAEVLERİNDE YENİ YÖNETMELİK

 

Giderek büyüyen adaletsizlik sarmalı içerisinde ülkenin en sorunlu alanlarından biri ise tecrit, işkence, kötü muamele ve hak gasplarıyla gündemden düşmeyen cezaevleri. “Düşman ceza hukuku” anlayışıyla cezaevlerine doldurulan muhaliflerin içeriden çıkmamaları için her türlü yol ve yönteme başvuruluyor. 1 Ocak 2021’de yürürlüğe sokulan Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri İle Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmelik bunun en somut adımlarından biri oldu. Yönetmelikle oluşturulan İdare ve Gözlem Kurulları (İGK) haklarındaki cezaların infazını tamamlamalarına rağmen çeşitli gerekçelerle tutukluların tahliyelerini engellenmeye başladı. 

 

Cezaevleri, yine yaşanan şüpheli ölümler ve kanayan bir yara haline dönüşen hasta tutuklular sorunlarıyla da gündemden düşmedi. Kocaeli Kandıra 1 No’lu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutuklu bulunan Garibe Gezer, 9 Aralık’ta tecride alındığı süngerli odada ölü bulundu. Diğer hücrelerle birlikte tutulduğu hücrenin acil butonunun devre dışı bırakıldığı ortaya çıkan Gezer’in ölümüne ilişkin başlatılan soruşturmaya gizlilik kararı getirildi.

 

1 AYDA 7 HASTA TUTUKLU CAN VERDİ

 

5’i siyasi olmak üzere 7 hasta tutuklu son bir ay içerisinde hayatını kaybetti. Diyarbakır'ın Lice ilçesinde 22 Ekim 1993’te meydana gelen olaylar nedeniyle 26 yıldır cezaevinde tutulan 83 yaşındaki Mehmet Emin Özkan ve diğer hasta tutuklular ise cezaevlerinde ölümle yüz yüze.

 

IRKÇI SALDIRILAR

 

Ülkede izlenen ırkçı, milliyetçi, kutuplaştırıcı siyaset ölümlerin yaşandığı fiili saldırılara ve linç olaylarına da neden oldu. Birçok merkezde Kürtler ve ülkelerinde yaşanan iç savaşla Türkiye’ye sığınan Suriyeli mültecilere yönelik saldırılar yaşandı. 21 Temmuz’da Konya’nın Meram ilçesine bağlı Çarıklıköy’de yaşayan Diyarbakırlı aileye yönelik ırkçı saldırıda Hakim Dal (43) öldürüldü. Bu olayın akabinde 30 Temmuz günü Konya’da daha önce de ırkçı saldırıya uğrayan Dedeoğulları Ailesi’nin 4'ü kadın 7 ferdi katledildi. Özellikle yaz aylarında mevsimlik tarım işçilerine yönelik birçok merkezde ırkçı saldırılar ve linç olayları yaşandı.

 

‘CEZASIZLIK’ POLİTİKASI 

 

Failin polis, asker korucu olduğu yargılamalarda kendisini gösteren “cezasızlık” politikasının örnek oluşturduğu davalardan biri ise, 16 Temmuz günü Batman’ın Beşiri ilçesinde intihar girişiminde bulunan ve 18 Ağustos'ta yaşamını yitiren İpek Er’e (18) davası oldu. Er’e tecavüz ettiği gerekçesiyle yargılanan Uzman Çavuş Musa Orhan’a “nitelikli cinsel saldırı” suçundan yargılandığı davanın 3 Aralık’ta görülen duruşmasında 10 yıl ceza veren mahkeme, tutuklanması talebini ise reddetti.

 

Benzer şekilde 9 Kasım 2005’de Şemdinli’deki Umut Kitap Evi'ne yapılan bombalı saldırıda suçüstü yakalanan ve daha önce haklarında verilen 39 yıl 5 ay 10'ar günlük hapis cezaları iki kez bozulan sanık astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz ile itirafçı Veysel Ateş, 20 Aralık’ta görülen duruşmada bu kez beraat ettirildi. 

 

SİVİL TOPLUMA KUŞATMA!

 

Söz konusu bu örneklerle birlikte Türkiye’de mevcut hak ve özgürlüklerin sistematik bir saldırı altında olduğunu insan hakları alanında çalışan kurumların paylaştığı rapor ve çalışmalardan açıkça görmek mümkün. Bu durumu ortaya seren önemli çalışmalardan biri Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Akademi’nin hazırladığı “Kuşatma Altındaki Yurttaşlık Alanı – Susturma, Baskılama ve Suçlulaştırma Pratikleri” başlıklı rapor. 8 Aralık’ta paylaşılan bu rapora göre, yargısal tacizlerle Türkiye’de yurttaşlık alanı hızla daraltılıyor. İktidar, rahatsızlık duyduğu bağımsız sivil toplum örgütlerini yasaklamak veya kapatmak gibi “eski” baskı yöntemlerine başvurmak yerine çeşitli yollarla etkisizleştiriliyor, işlevsizleştiriliyor ve gayrı meşrulaştırılıyor. Böylece yurttaşların kamusal meselelere etkin biçimde müdahil olma koşulları tahrif ve tahrip ediliyor, yani yurttaşlık alanı daraltılıyor.

 

Bu yaklaşımla yıla damgasını vuran yargı kararları, insan hakları ihlalleri şöyle oldu:

 

OCAK

 

* 2 Ocak: Çerkezköy’deki 3’üncü Zırhlı Tugay Komutanlığı’nda zorunlu askerlik yapan Mardinli er Hasan Düdük, üstleri tarafından darp edilip, vücudunda sigara söndürüldü. 

 

* 4 Ocak: Anayasa Mahkemesi, cezaevi girişinde “çıplak arama” uygulamasına maruz kalan Rüya Ağdaş Sönmez’e dair “hak ihlali” kararı verdi.

 

* 5 Ocak: Melih Bulu'nun Boğaziçi Üniversitesi'ne rektör olarak atanmasını protesto eden öğrenci evlerine yapılan baskınlarla gözaltına alındı. Bazı öğrenciler çıplak aramaya maruz kaldı.

 

* CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu hakkında Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun'un evinin fotoğraflanması olayıyla ilgili 9 aydan 10,5 yıla kadar hapis cezası istemiyle iddianamede hazırlandı.

 

* 8 Ocak: Edirne F Tipi Kapalı Cezaevi'nde tutulan hasta tutuklu Hadi Yalçın yaşamını yitirdi.

 

* 9 Ocak: Cizre’de kaçak sigara sattığı gerekçesiyle gözaltına alınan 15 yaşındaki D.E.’ye emniyette gün boyu İstiklal Marşı okutuldu. 

 

* 11 Ocak: MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, HDP’nin kapatılması için Yargıtay’a çağrı yaptı.

 

* 14 Ocak: 12 kentte yapılan polis operasyonlarında ESP Eş Genel Başkanı Özlem Gümüştaş’ın da aralarında bulunduğu 48 kişi gözaltına alındı, çıkarıldıkları mahkemece 5’i tutuklandı. Gümüştaş ile birlikte 4 kişiye ev hapsi verildi.

 

* 20 Ocak: İstanbul Başakşehir’de kimliği belirsiz kişiler tarafından zorla bir arabaya bindirilerek kaçırılan Gökhan Güneş, 6 gün sonra gözleri kapalı bir şekilde bırakıldı.

 

Anayasa Mahkemesi, CHP Milletvekili Enis Berberoğlu hakkında yapılan ikinci başvuruda yeniden ihlal kararı verdi.

 

* 23 Ocak:  Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yargıtay'a atanmasının üzerinden iki ay geçmeyen İrfan Fidan'ı AYM üyeliğine atadı. 

 

* 28 Ocak: TJA Dönem Sözcüsü Ayşe Gökkan “örgüt yöneticisi olmak” ve “örgüt üyeliği” iddiasıyla tutuklandı.

 

Asrın Hukuk Bürosu, CPT’nin İmralı Cezaevi’ne uğramadan yaptığı Türkiye ziyaretine ilişkin, “İmralı Cezaevi Avrupa Konseyi’ne üye tüm devletlerin sorumluluğunda” açıklaması yaptı.

 

 

ŞUBAT

 

* 1 Şubat: Kürt Dil Platformu Sözcüsü Şerefhan Cizîrî, Kürtçenin resmi statüye kavuşması için Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bir mektup gönderdi.

 

* 5 Şubat: Sultangazi’de Barış Kerem ve Oğuzhan Erkul öldüren 4 polise 24 bin 300 TL’şer para cezası verildi.

 

* 10 Şubat: TSK tarafından Garê’ye yönelik yılan askeri operasyonda PKK'nin alıkoyduğu asker, polis ve MİT mensubu 13 kişi hayatını kaybetti.

 

* 16 Şubat: TTB Başkanı Şebnem Korur Fincancı'ya, Gezi eylemleri sırasında dönemin Başbakanı Erdoğan’ı eleştirdiği sosyal medya paylaşımı nedeniyle 7 bin 80 TL para cezası verildi.

 

Van’da iki köylünün helikopterden atılmasını haberleştiren 4'ü tutuklu 5 gazeteci hakkında “örgüt üyeliği” iddiasıyla iddianame hazırlandı. 

 

* 23 Şubat: HDP’nin anadil hakkının tüm dillere uygulanması için gerekli tedbirlerin alınması ve çok dilliliğin desteklenmesi amacıyla verdiği önerge AKP-MHP oylarıyla reddedildi.

 

Kürt siyasetçi Mahmut Alınak’a, “Mehmet Tunç ve Bêkes” adlı kitabı gerekçesiyle 1 yıl 6 ay hapis cezası verildi.

 

MART

 

* 2 Mart: AKP Grup Başkanvekili Cahit Özkan, Meclis'te düzenlediği basın toplantısında HDP’nin kapatılmasına ilişkin MHP ile birlikte çalıştıklarını açıklayıp, “Biz inşallah milletimiz nezdinde HDP'yi kapatacağız” dedi.

 

* 3 Mart: Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı yürütülen soruşturma kapsamında aralarında MEBYA-DER eşbaşkan ve yöneticilerinin bulunduğu 28 kişi gözaltına alındı.

 

* 9 Mart: Urfa'nın Suruç ilçesinde 14 Haziran 2018 tarihinde AKP Milletvekili İbrahim Halil Yıldız'ın koruma ve yakınlarının saldırısı sonucu eşi ve iki oğlunu kaybeden Emine Şenyaşar ile saldırıdan yaralı kurtulan oğlu Ferit Şenyaşar, Urfa Adliyesi önünde “Adalet Nöbeti” başlattı.

 

* 10 Mart: AKP Grup Başkanvekili Mehmet Muş, çözüm sürecine ilişkin Meclis kürsüsünden “Türkiye, PKK'nın tasfiyesi için ne gerekiyorsa yapmaya çalıştı. Yani çözüm süreciyle alakalı da aslında hedeflenen, PKK'nın tasfiyesiydi, tasfiyesi amaçlanıyordu” sözlerini sarf etti.

 

* 15 Mart: PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın avukatları, sağlık ve güvenlik koşullarıyla ilgili yansıyan kimi iddialar üzerine müvekkilleriyle görüşme talebiyle Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı ve Adalet Bakanlığı’na başvurdu. Başsavcılıkça yapılan açıklamada iddialar yalanlandı.

 

Diyarbakır'ın Sur ilçesinde ilan edilen sokağa çıkma yasağı sırasında öldürülen Rozerin Çukur'un babası Mustafa Çukur’a “ört propagandası” gerekçeyle 1 yıl 6 ay hapis cezası verildi.

 

* 17 Mart: HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliği düşürüldü. 

 

* 19 Mart: Garê operasyonu sonrası İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun hedef göstermesiyle gözaltına alınan İHD Eş Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

 

* 21 Mart: Vekilliği düşürüldükten sonra Meclis'te "Adalet Nöbeti" tutan HDP Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu zorla gözaltına alındı. 

 

* 22 Mart: HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’a, “Cumhurbaşkanına hakaretten” 3 yıl 6 ay hapis cezası verildi.

 

* 25 Mart: Asrın Hukuk Bürosu, İmralı Cezaevi’nde tecrit altında olan PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın ailesiyle Urfa Adliyesi’nde telefonla görüştüğünü, ancak görüşmenin yarıda kesildiğini duyurdu. 

 

* 30 Mart: Urfa Adliyesi önünde adalet arayışını sürdüren Emine Şenyaşar ve oğlu Ferit Şenyaşar, polislerce gözaltına alındı.

 

* 31 Mart- TJA aktivisti Gülcihan Şimşek’e “örgüt üyeliği” iddiasıyla 7 yıl 6 ay hapis verildi.

 

NİSAN

 

* 2 Nisan: Milletvekilliği düşürülen HDP Kocaeli Ömer Faruk Gergerlioğlu tutuklanarak cezaevine konuldu.

 

* 5 Nisan: “Montrö Bildirisi” yayınlayan 104 emekli amiral gözaltına alındı.

 

Diyarbakır’da, Rosa Kadın Derneği ve birçok adrese polislerce düzenlenen operasyonlarda aralarında siyasi parti temsilcilerinin de bulunduğu 22 kadın gözaltına alındı.

 

* 8 Nisan: AYM, medya kuruluşlarının kapatılmasını ve mal varlığının Hazine'ye devrini öngören kanun maddesinin Anayasa’ya aykırı olduğunu belirterek iptaline karar verdi.

 

* 9 Nisan: Roboskili aileler, katliamın aydınlatılması ve sorumluların yargı önüne çıkartılması için AYM'ye başvuru yaptı.

 

* 14 Nisan: Muhalefet partilerince “özel af” olarak tanımlanan “7242 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” Meclis Genel Kurulu’nda kabul edildi.

 

* 16 Nisan: Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş’la ilgili yaptığı açıklama gerekçesiyle Ankara Barosu hakkında kovuşturma talep etti.

 

* 17 Nisan: AKP’nin getirdiği ve kamuoyunda “fişleme yasası” olarak bilinen kamuya ilk kez atanacaklar için “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

 

* 21 Nisan: Çatak kırsalında 1998'de çıkan çatışmada yaşamını yitiren ve toplu halde defnedilen cenazelere ait kemiklerin bir araya getirilmesi talebiyle açılan ve 10 yıldır devam eden davada "kemiklerin iade" talebi reddedildi.  

 

Artvin Hopa’da 2011 yılında polislerin attığı gazdan etkilenerek yaşamını yitiren Metin Lokumcu’nun ölümüne ilişkin 13 polis hakkında açılan dava 10 yıl sonra görülmeye başlandı.  

 

* 22 Nisan: Anayasa Mahkemesi, Cizre’de 2015 yılında ilan edilen sokağa çıkma yasağı döneminde iki ayrı bodrumda katledilenlere ilişkin başvuruyu reddetti.

 

Mersin Tarsus 3 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutuklu bulunan 67 yaşındaki kanser hastası İsa Gültekin, tedavi gördüğü Tarsus Devlet Hastanesi’nde hayatını kaybetti. 

 

* 24 Nisan: HDP Merkez Yürütme Kurulunca (MYK) Ermeni Katliamı’nın yıl dönümünde yapılan açıklamada “Ermeni Soykırımı utancıyla yüzleşin” denildi.

 

* 26 Nisan:  HDP’nin eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında verilen 4 yıl 8 aylık hapis cezası, Kobanê Davası’nın görüldüğü gün Yargıtay’ca onandı. 

 

Diyarbakır Barosu yönetimi hakkında, Ermeni Soykırımı’na ilişkin yayımladıkları bildiri nedeniyle soruşturma başlatıldı.

 

* 27 Nisan: Emniyet Genel Müdürü Mehmet Aktaş'ın imzasıyla yayımlanan genelge ile emniyet birimlerine görevleri sırasında görüntülerini ya da seslerini kaydeden kişileri engellemeleri ve haklarında adli işlem yapılması talimatı verildi. 

 

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, grup toplantısında HDP’li siyasetçilerin yargılandığı Kobanê Davası ile ilgili yargıya adete talimat vererek, davanın çok kısa süre içerinde karara bağlanmasını ve HDP'nin kapısına mühür vurulmasını istedi.

 

* 30 Nisan: Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) İstanbul Şubesi, Garzan Mezarlığı’ndan alınan cenazelerin İstanbul’da Kilyos Mezarlığı’ndaki kaldırıma gömülmesiyle ilgili suç duyurusunda bulundu. Başsavcılığın soruşturma izni vermemesi üzerine avukatlar AYM’ye başvurdu.

 

MAYIS

 

* 1 Mayıs: İstanbul’un çeşitli ilçelerinde 1 Mayıs kutlamalarına müdahale eden polis çok sayıda kişiyi gözaltına aldı. 

 

* 4 Mayıs: Devlet Bahçeli, 100 maddeden oluşan "Türk Tipi Başkanlık Modeli" anayasası hazırladıklarını açıkladı.

 

* 9 Mayıs: Yargıtay, 1980 askeri darbesinden bir gün sonra evinde gözaltına alınan Cemil Kırbayır'ın kaybedilmesine ilişkin 2014 yılında yeniden başlatılan soruşturma kararını bozdu.  

 

Vartinis Katliamı'nda yaşamını yitirenlerin avukatları, haklarındaki beraat kararı onanan 3 askerin yargılanması ve köy yakma emri veren komutanın tutuklanması için AYM'ye başvurdu.

 

* 14 Mayıs: HDP Genel Merkezine taşlı saldırı düzenlendi. 

 

* 15 Mayıs: PKK Lideri Abdullah Öcalan’a Ocak ayında disiplin cezasının verildiği ortaya çıktı.

 

* 16 Mayıs: MED-DER Eş Başkanı Şilan Elmas Kan, Avrupa Parlamentosu milletvekillerine gönderdiği mektupta, Kürtçenin resmi dil olarak tanıması için verdikleri mücadeleye destek istedi.

 

* 18 Mayıs: AİHM, Amedspor futbolcusu Deniz Naki davasında Türkiye'yi tazminat ödemeye mahkum etti.

 

* 19 Mayıs: Avrupa Parlamentosu, AB’nin Türkiye ile tam üyelik müzakerelerini askıya alması çağrısında bulunan raporu kabul etti. Dışişleri Bakanlığı karara tepki gösterdi.

 

* 20 Mayıs: Viranşehir Cumhuriyet Savcısı Eyyüp Akbulut, koronavirüs sürecinde atılan adımları eleştirdiği için görevden uzaklaştırıldı.

 

* 21 Mayıs: Basın Kartı Yönetmeliği, Erdoğan'ın imzası ile değişti. Düzenlemeyle basın kartı verme ve iptal şartları yeniden belirlendi.

 

* 23 Mayıs: Ankara JİTEM Davası kapsamında zamanaşımı nedeniyle verilen beraat kararı bozuldu. Mehmet Ağar ve diğer sanıklar hakkında yeniden yargılama kararı verildi.

 

* 24 Mayıs: Diyarbakır Barosu, devlet bağlantılı çete yöneticisi Sedat Peker’in açıklamaları üzerine faili meçhul cinayetlerin soruşturma dosyalarının yeniden açılması için ihbarda bulundu.

 

* 25 Mayıs: ÖHD’nin başlattığı kampanya ile 770 avukat ve hukukçu, Öcalan’ın bir an önce avukatlarıyla görüşmesinin önünün açılmasını istedi.  

 

* 26 Mayıs: Urfa Barosu devlet bağlantılı çete yöneticisi Sedat Peker’in itirafları doğrultusunda, Sedat Peker, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, AKP Milletvekili Tolga Ağar, Eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar, eski Başbakan Binali Yıldırım'ın oğlu Erkan Yıldırım ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) eski yöneticisi Korkut Eken hakkında Urfa Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu.

 

* 28 Mayıs: İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında YSK üyelerine hakaret ettiği gerekçesiyle 4 yıl 1 aya kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı.

 

OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu, 2017 Aralık ayından bugüne 126 bin 674 hak ihlali başvurusundan 115 bin 130’unun karara bağlandığını, 101 bin 58 başvurunun reddedildiğini açıkladı.

 

HAZİRAN

 

* 8 Haziran: Gazeteci Can Dündar hakkında “silahlı terör örgütüne üye olmaksızın bilerek ve isteyerek yardım etmek" suçlamasıyla tutuklamaya yönelik yakalama ve kırmızı bülten çıkarılması kararı verildi.

 

HDP’nin kapatılması istemiyle yeniden iddianame sunulan AYM’ye talimat veren MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, “HDP'nin kapatılması siyasetten kaydının silinmesi özellikle AYM’nin namus borcudur'' dedi.

 

* 10 Haziran: AYM, yerel mahkemenin AİHM tarafından verilen yeniden yargılama kararını uygulamamasını hak ihlali saydı.

 

* 11 Haziran: Milletvekilliği düşürüldükten sonra tutuklanan DTK Eşbaşkanı Leyla Güven'e verilen 22 yıl 3 ay hapis cezası İstinaf Mahkemesi tarafından onandı.

 

* 15 Haziran: Kobanê Davası’nda yerine kayyım atanan Kars Belediye Eşbaşkanı Ayhan Bilgen, Berfin Özgü Köse, Can Memiş ve Cihan Erdal hakkında tahliye kararı verildi.

 

* 19 Haziran: Yargıtay, milletvekilliği dokunulmazlığı kaldırılarak tutuklanan HDP'li Çağlar Demirel'e verilen 7 yıl 6 ay hapis cezasını bozdu.

 

* 25 Haziran: Kobanê Davası’nda ara kararını açıklayan mahkeme heyeti, Zeki Çelik, İbrahim Binici, Emine Ayna ve Emine Beyza Üstün’ün tahliyesine karar verdi.

 

Ağır hasta tutuklu Mehmet Emin Özkan’ın kalp sağlığı yerine ruh sağlığını değerlendiren sağlık kurulu, “cezaevinde kalabilir” raporu verdi.

 

* 27 Haziran: İçişleri Bakan Yardımcısı Mehmet Ersoy, AFP foto muhabiri Bülent Kılıç'ın boğazına bastırılarak gözaltına alınmasını, "Polise direnenleri gözaltına almak zorbalık değildir" diyerek savundu.

 

* 28 Haziran: Şırnak'ta sokağa çıkma yasağında yaşamını yitiren Abdülbari Öner'in cenazesi 5 yıl aradan sonra ailesine teslim edildi.

 

* 29 Haziran: Danıştay, İstanbul Sözleşmesi'ne ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararının yürütmesinin durdurulması talebini reddetti.

 

Urfa Adliyesi önünde "Adalet" nöbeti tutan Şenyaşar Ailesi'ne ilişkin soruşturmayı yürüten savcı bir kez daha değişti. Yeni gelen savcı dosyaya atanan 8'inci savcı oldu.

 

TEMMUZ

 

* 1 Temmuz: AYM, vekilliği düşürülen HDP'li Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun "seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı" ile "kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı"nın ihlal edildiğine karar verdi. Gergerlioğlu, 6 Temmuz’da cezaevinden çıktı. 

 

* 8 Temmuz: 4’üncü Yargı Paketi Meclis Genel Kurulu’nda kabul edildi.

 

* 9 Temmuz: İstanbul’da Kürtçe hutbe okutmak ve namaz kıldırdıkları gerekçesiyle DİK ve DİAY-DER üyesi 9 kişi tutuklandı. 

 

* 10 Temmuz: Konya’nın Meram ilçesine bağlı Bahçeşehir Mahallesi'nde yaşayan Kürt aile, 60 kişilik ırkçı grubun saldırısına uğradı.

 

Diyarbakır’da 2019 tarihinde çöp toplarken polis tarafında vurulan Recep Hantaş (20) cinayetine ilişkin başlatılan soruşturma 2 yıl sonra tamamladı. Sanık polis Kazım B. hakkında “olası kastla öldürmek"ten 18 yıldan 25 yıla kadar hapis cezası istendi.

 

* 15 Temmuz: Boğaziçi Üniversitesi'ne atanan kayyım rektör Prof. Dr. Melih Bulu, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile görevden alındı.

 

* 16 Temmuz: HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu hakkında verilen yargı kararının Meclis Genel Kurulu’nda okunmasıyla vekilliği iade edildi.

 

* 19 Temmuz: Diyarbakır ve Mardin'den Afyon'a mevsimlik tarım işçisi olarak giden işçiler, Kürtçe konuştukları için “terörist” denilerek ırkçı saldırıya uğradı. Saldırıda 7 kişi yaralandı.

 

* 21 Temmuz: Konya’nın Meram ilçesine bağlı Çarıklıköy’de yaşayan Diyarbakırlı aileye dönük ırkçı saldırıda aile fertlerinden Hakim Dal (43) öldürüldü. Gözaltına alınan 35 kişiden 1’i tutuklandı.

 

* 23 Temmuz: Hükümet yanlısı Yeni Şafak gazetesi, ırkçı saldırılara karşı ortak açıklama yapan bölge barolarını “Kandil’in Baroları” manşetiyle hedef aldı.

 

* 26 Temmuz: Yargıtay 16. Ceza Dairesi, yerel mahkemenin Selahattin Demirtaş’ın Kobanê protestolarına dair yaptığı konuşmanın suç teşkil etmediği yönünde değerlendirmelerde bulunduğu kararını onadı.

 

* 27 Temmuz: PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın avukatları, müvekkillerine yönelik avukat, aile ve vasi görüş yasağının son bulması için CPT’ye başvurarak, görevini yapmaya çağırdı.

 

CHP’li Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan, kentte yaşayan mültecilerin su faturası ve katı atık vergisi ücretlerine 10 kat zam yapılacağını açıkladı. Özcan, bu adımı "Birileri insan haklarından bahsedecek, bana 'faşist' diyecek. Hiç umurumda değil" diyerek savundu.

 

* 28 Temmuz: Elmadağ ilçesinde Kürt aileye yönelik gerçekleşen ırkçı saldırıda, hedef gösterilen Z.D. isimli kadın ve 5 çocuğu mahalleden çıkarıldı.

 

* 29 Temmuz: ÖHD, İHD, TİHV ve TOHAV, AİHM’in Öcalan, Kaytan, Gurban ve Boltan hakkında verdiği “ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası”yla ilgili ihlal kararlarını acil gündemine alması için Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne başvuruda bulundu.

 

* 30 Temmuz- Konya’da daha önce Irkçı saldırıya uğrayan Kürt Dedeoğulları ailesine, ikinci saldırı gerçekleşti. Aileden 4'ü kadın, 7 kişi katledildi. Gözaltına alınan 14 kişiden 10’u tutuklandı, Katil zanlısı Mehmet Altun 5 Ağustos’ta tutuklandı.

 

AĞUSTOS

 

* 2 Ağustos: Antalya Elmalı’da 300 kişilik grubun ırkçı saldırısına maruz kalan mevsimlik tarım işçisi Mardinli Kurğa ailesi, köyü terk etmek zorunda kaldı.

 

Brezilya’dan Belçika’nın başkenti Brüksel’e gitmek için hazırlanan Türk jetinde yapılan aramada, İspanya vatandaşı bir yolcuya ait en az 24 valiz kokain ele geçirildi.

 

* 5 Ağustos: Dersim'de TSK'nin bombardımanı sonucunda yaşamını yitiren Mahsum Aslan'ın cenazesi Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından kargo ile Ergani Emniyet Müdürlüğü'ne gönderildi.

 

* 6 Ağustos: Ankara’da Esra Hankulu'nun (Aleyna Çakır) 3 Haziran 2020'de Keçiören'deki evinde ölü bulunmasıyla ilgili soruşturmada gözaltına alınıp serbest bırakılan Ümitcan Uygun "kasten öldürme" suçundan tutuklandı.

 

* 8 Ağustos: Bitlis'in Ahlat ilçesinde içerisinde Erzurum 3 Ordu Komutanı’nın olduğu 25 SH 249 plakalı aracın çarptığı 10 yaşındaki Eyüp Kırtay yaşamını yitirdi. 

 

* 12 Ağustos: Yeni Yaşam Gazetesi çalışanı İbrahim Karakaş'a yargılandığı davada 9 yıl 9 ay hapis cezası verildi.

 

* 14 Ağustos: Ankara Altındağ'daki Battalgazi Mahallesi'nde 11 Ağustos'ta parkta oturan Emirhan Yalçın’ın hayatını kaybettiği olay sonrası Suriyelilere yönelik ırkçı saldırılar gelişti. 

 

* 17 Ağustos: TSK'ye ait savaş uçaklarının Hesekê’nin kuzeyindeki Zirgan beldesine yaptığı saldırıda bir çocuk ve bir kadın yaşamını yitirirken, onlarca sivil de yaralandı.

 

* 22 Ağustos: Elazığ Cezaevi’nde aralarında DTK Eşbaşkanı Leyla Güven’in de bulunduğu 9 kadın tutuklu hakkında Kürtçe şarkı söyledikleri gerekçesiyle soruşturma başlatıldı.

 

* 24 Ağustos: Van’ın Tuşba ilçesine bağlı Kalecik Mahallesi'nde bulunan Ermenilere ait mezarlık iş makineleriyle yerle bir edildi.

 

* 27 Ağustos: CHP'li Gülizar Biçer Karaca’nın “Cumhurbaşkanına hakaret” suçundan açılan davalara ilişkin hazırladığı rapora göre 38 bin 518 kişiye dava açıldı.

 

EYLÜL

 

* 1 Eylül: Ankara Garı Katliamı'nda yaşamını yitiren 9 yaşındaki Veysel ve babası İbrahim Atılgan için mahkemenin ödenmesine hükmettiği 1 milyon TL’lik tazminat kararını bozan Danıştay, “devletin kusurlu olmadığını” savunarak, tazminatı 30 bin liraya düşürdü.

 

* 2 Eylül: Dedeoğulları ailesinden 7 kişinin yaşamını yitirdiği ırkçı katliamla ilgili yürütülen soruşturmaya ilişkin hakim ve savcılar ile il emniyet müdürlüğü ve polisler hakkında suç duyurusunda bulunuldu.

 

* 3 Eylül: Şırnak'ın İdil ilçesine bağlı Turgut Özal Mahallesi'nde, zırhlı aracın çarptığı 7 yaşındaki Miraç Miroğlu yaşamını yitirdi.

 

ÖHD İstanbul Şubesi, Türkiye’ye iade edilen 45 mülteciyi Meriç Nehri’ne attıkları belirtilen askerler hakkında suç duyurusunda bulundu.

 

* 5 Eylül: Dünya Barış Günü dolayısıyla Taksim Tünel Meydanı’nda yapılmak istenen açıklamaya dönük polis müdahalesinde 47 kişi gözaltına alındı. HDP İstanbul Milletvekili Musa Piroğlu’nun ortasında polis çemberine alındığı fotoğraf gündeme oturdu.

 

* 11 Eylül: İstanbul ATK Başkanlığı, tutuklu DTP eski Eş Genel Başkanı Aysel Tuğluk’un hakkında “Hayatını yalnız idame ettirebilir” raporu verdi.

 

* 12 Eylül: Sincan Cezaevi'nde tutulan Sebahat Tuncel ve Sibel Akdeniz’e “slogan attıkları” gerekçesiyle bir aylık disiplin cezası verildi.

 

* 14 Eylül: Mardin’in önceki dönem kayyımı Mustafa Yaman’ın da aralarında bulunduğu 71 kişi hakkında, 540 milyon liralık iki ayrı yolsuzluk soruşturması açıldı.

 

* 15 Eylül: Urfa’nın Suruç ilçesinde 14 Haziran 2018 tarihinde AKP Milletvekili İbrahim Halil Yıldız'ın akraba ve korumalarının esnaf Şenyaşar ailesine yönelik saldırısının yeni görüntüleri ortaya çıktı. Şenyaşarların işyerine kalaşnikofla saldıran bir kişinin dosyaya konulmadığı tespit edildi.

 

* 17 Eylül: Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Selahattin Demirtaş ve Osman Kavala’nın serbest bırakılmasını, mahkumiyet kararlarının bozulmasını talep ederek, Türkiye’ye 30 Eylül’e kadar süre verdi.

 

Diyarbakır'da 2019 yılında zırhlı aracın çarpması sonucu yaşamını yitiren 5 yaşındaki Efe Tektekin cinayetiyle ilgili olay yerinde 3 yıl sonra ikinci kez keşif yapıldı. Hazırlanan bilirkişi raporunda oğlu “Efe’yi gözetmediği” gerekçesiyle baba Ahmet Tektekin "asli kusurlu" bulundu.

 

* 21 Eylül: Muş'un Korkut ilçesine bağlı Vartinis (Altınova) beldesinde 3 Ekim 1993 tarihinde aynı aileden 7’si çocuk 9 kişinin öldürüldüğü katliamla ilgili yargılamada, dönemin İlçe Jandarma Alay Komutanı Bülent Karaoğlu hakkında tutuklama kararı çıktı.

 

* 24 Eylül: HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Tülay Hatimoğulları, evine gelen iki kişinin sivil polis olduğunu iddia ederek, içeri girmeye çalıştığını duyurdu.

 

Türkiye’de yaşanan hak ihlallerine ilişkin Cenevre’de kurulan “Türkiye Mahkemesi” kararını açıkladı. Mahkeme Başkanı Tulkens, raporlar ve tanık anlatımlarında ortaya çıkan sonuçla Türkiye’de yaşanan ihlallerin “insanlığa karşı suçlar” kapsamına girebileceğini söyledi.

 

* 29 Eylül: Diyarbakır'ın Lice ilçesinde 28 Eylül 2009'da koyunlarını otlattığı sırada karakoldan atıldığı belirtilen havan mermisiyle yaşamını yitiren 12 yaşındaki Ceylan Önkol’un ölümüyle ilgili açılan davada yüzde 90 kusurlu bulunan İçişleri Bakanlığı, Danıştay'a yaptığı temyiz başvurusunda, olayda "kusurlarının" bulunmadığını iddia etti.

 

* 30 Eylül: Gezi direnişi sırasında polisin attığı gaz fişeğinin başına isabet etmesi sonucu yaşamını yitiren Berkin Elvan’ın annesi Gülsüm Elvan ve baba Sami Elvan’ın sarf ettikleri sözler nedeniyle haklarında “Cumhurbaşkanına hakaretten” dava açıldı.

 

EKİM

 

* 5 Ekim: AYM, 2015 tarihinde gerçekleştirilen Suruç katliamında yaşamını yitirenlere "örgütün gençlik yapılanması üyeleri" diyerek kamu görevlilerinin yargılanmasına yönelik başvuruyu, "Yaşam hakkı ihlali yok” diyerek reddetti.

 

* 6 Ekim: Irkçı saldırı sonucunda katledilen 7 kişilik Dedeoğulları ailesi dosyasında yürütülen soruşturma kapsamında 2 kişi daha tutuklanmasıyla dosyadaki tutuklu sayısı 13’e yükseldi. Ancak daha sonra zanlıların tek tek tahliye edilmesiyle dosyadaki tutuklu sayısı 1’e indi. 

 

Ferit Şenyaşar hakkında, “Saraydan korkuyorlar” sözü nedeniyle soruşturma başlatıldı.

 

* 8 Ekim: HDP'nin 5 Haziran mitinge yönelik yapılan ve 4 kişinin yaşamını yitirdiği, 210 kişinin yaralandığı bombalı saldırıya ilişkin 14 polisin yargılandığı davada 4 polis hakkında 2 ay 15 gün hapis cezaları çıktı, verilen cezalar mahkemece ertelendi.

 

* 10 Ekim: AB istihbarat birimi EUINTCEN tarafından 10 Ekim Katliamı’na dair açıklanan raporda, “Bu olayda AKP bünyesindeki güçlerin DAEŞ militanlarını özel olarak görevlendirdiğine inanmak için makul sebep var” denildi.

 

* 15 Bölge Barosu başkanının gerçekleştirdiği toplantının sonuç bildirgesinde Kürt sorununa dair, “Sivil toplumu, siyaset kurumunu ve diğer tüm paydaşları bu meselenin demokratik zeminde çözümüne dair üzerine düşeni yapmaya davet ediyoruz” denildi.

 

* 14 Ekim: Kayıp Gülistan Doku’ya ait kişisel bilgileri sanal medyada paylaşan, baş şüpheli Zainal Abarakov’un babası Engin Yücel hakkında yakalama kararı çıkartıldı.

 

* 15 Ekim: HDP eski milletvekili Aysel Tuğluk hakkında 2012 ve 2013’te 2 kez “örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla açılan davanın karar duruşmasında 1 yıl 8 ay hapis cezası verildi.

 

* 20 Ekim: Dedeoğulları ailesinden 7 kişiyi katleden Mehmet Altun ile 10 kişi hakkında dava açıldı. Altun hakkında 7 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası talep edildi.

 

* 21 Ekim: Paris’te toplanan Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü, Türkiye'yi “kara para aklama” ve “terörizmin finansmanı ile mücadele” konusunda yeterince çaba göstermeyen ülkelerin bulunduğu ‘gri liste’ye aldı.

 

* 22 Ekim:  Avrupa Birliği Komisyonu’nun açıkladığı 2021 ülke raporunda Türkiye, Suriye’de ilk kez “işgalci güç” olarak tanımlandı.

 

* 23 Ekim:  PKK Lideri Abdullah Öcalan’a, “volta attığı” gerekçesiyle Eylül 2018’de disiplin cezası verildiği ortaya çıktı.

 

AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, iş insanı Osman Kavala için çağrı yapan 10 büyükelçiyi “istenmeyen adam” ilan etti.

 

* 25 Ekim: Deniz Poyraz cinayet davası avukatları, katil zanlısı Onur Gencer’in, saldırıdan önce HTS kayıtlarında 27 kez İl Emniyet Müdürlüğünü aradığını tespit ettiklerini açıkladı.

 

* 26 Ekim:  Meclis Genel Kurulu’nda görüşülen Irak ve Suriye’ye yönelik tezkere AKP, MHP ve İYİ Parti oylarıyla kabul edildi. 

 

* 27 Ekim:  Şırnak'ın Cizre ilçesinde bulunan Merkez Anadolu Lisesi’nde 40’ı aşkın öğrenciye cinsel istismarda bulunan müdür yardımcısı ve Eğitim Bir-Sen temsilcisi Burak Ercan hakkında açılan davanın ilk duruşması görüldü. Şen, istismar olayının “PKK’nin komplosu” olduğunu iddia etti.

 

* 29 Ekim: İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in Siirt ziyaretinde “Burası Kürdistan'dır ama inkar ediliyor” diyen esnaf Cemil Taşkesen gözaltına alındı.

 

KASIM

 

* 3 Kasım: MEB bütçe görüşmelerinde, HDP’nin “anadilde eğitim” talepli önergesi Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle işleme alınmadı.  

 

* 5 Kasım: Siyasetçi, yazar, filozof, hukukçu ve sanatçıların aralarında yer aldığı 29 isim, kurdukları Uluslararası Kürtlere Adalet İnisiyatifi ile “PKK’nin AB’nin terör listesinden çıkarılması” kampanyası başlattı.

 

HDP Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu, açılan kapatma davasına ilişkin ön savunmayı AYM’ye sundu.

 

* 9 Kasım: Recep Hantaş'ı öldüren polis memuru Kazım B.'nin yargılandığı duruşmada, olaya tanık olan Hantaş’ın arkadaşı Ramazan Yılmaz dinlendi. Yılmaz, olay sonrası polislerin kendisini “Arkadaşını nasıl öldürdüysek, seni de öyle öldürürüz” diyerek tehdit edildiğini anlattı.

 

* 11 Kasım: Yüksekova'da 2016 yılında yaşanan çatışmada yaşamını yitiren Navda Dinç’in cenazesi, ailesine 5 yıl sonra teslim edildi.

 

Kürt sanatçı Veysi Ermiş'e, seslendirdiği şarkılardaki "Kürdistan" ifadesi gerekçesiyle 1 yıl 6 ay 20 gün hapis cezası verildi.

 

* 12 Kasım: İskenderun T Tipi Cezaevi’nde kalan Suriye Kürtlerinden Bangin Muhammed (33) izolasyon hücresinde ölü bulundu. 

 

* 15 Kasım: Avrupa Parlamentosu’nda yapılan oturumda, PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecride tepki gösterilerek, “Erdoğan rejimini boykot” çağrısı yapıldı.

 

Mersin’de akrabası V.B.’nin tecavüzüne uğrayan Buse Tosun'un suç duyurusuna "olaydan bir yıl sonra şikayetçi olduğu ve bağırmadığı" gerekçesiyle takipsizlik kararı verildi.

 

* 16 Kasım: Hasta ve infazları yakılan tutukluların aileleri Diyarbakır Barosu’nda “Adalet Nöbeti” başlattı.

 

Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde dini nikâhlı eşi Hamdiye Şık (61) ve oğlu Kadir Karaarslan'ı (26) öldürmekten tutuklu bulunan korucubaşı Mahmut Karaaslan ve kendisi gibi korucu olan oğlu Sidar Karaaslan celse arasında tahliye edildi. Tahliyelerin 10 milyon TL karşılığında gerçekleştiği ileri sürüldü. Karaaslan ailesi Diyarbakır Adliyesi önünde günlerce adalet aradı.

 

* 17 Kasım: Meclis Genel Kurulu’nda görüşülen İcra ve İflas kanunu görüşmelerinde “Kürt” ve “Alevi” tartışması yaşandı. Kürtlere ve Alevilere yönelik ayrımcılık olduğunu söyleyen HDP’li Ali Kenanoğlu’nun “Ez Kurdim” sözleri ise tutanaklara “x” diye geçti.

 

* 18 Kasım: Tunceli Cumhuriyet Başsavcılığı, Seyit Rıza ve arkadaşlarının idam edilmesini anmayı suç unsuru saydı.

 

Diyarbakır'ın çatışmalara sahne olan Sur ilçesinde 5 yıl sonra yürütülen kazı çalışmaları sırasında bulunan kemiklerin Hakan Arslan’a ait olduğu netleşti.

 

* 19 Kasım: TTB üyesi Dr. Şeyhmus Gökalp, “örgüt üyeliği” iddiasıyla açılan davandan beraat etti. Savcı karara itiraz etti.

 

* 21 Kasım: Midyat'ta Musa (Mazlum) Çelik'i öldüren korucubaşı Şirin Akçay ve 2 kardeşi tutuklandı.

 

* 22 Kasım: 22 Kasım’da Bursa Ceza İnfaz Hakimliği’ne “derhal görüşme” başvurusunda bulundu. Başvuruya yanıt veren hakimlik, Öcalan hakkında iki yeni görüş yasağının olduğunu belirterek başvuruyu reddetti. Hakimlik, Öcalan hakkında 12 Ekim’de 6 aylık avukat görüş yasağı, 18 Ağustos’ta da 3 aylık aile görüş yasağı verildiğini kaydetti. Ancak yasağa gerekçe gösterilen kararlara dair avukatlara bilgi verilmedi.

 

* 23 Kasım: Diyarbakır’da 2013 yılında zırhlı araçla çarptığı Şahin Öner'in (19) ölümüne neden olan polis Selahattin Korkmaz'a "bilinçli taksirle ölüme sebebiyet vermek"ten 4 yıl 5 ay 10 gün hapis verildi. Cezayı fazla bulan savcı, karara itiraz etti.

 

* 24 Kasım: Silivri Cezaevi’nde 61 tutukluya halay çektikleri gerekçesiyle görüş ve iletişim cezası verildi. 

 

* 26 Kasım: DTK Eşbaşkanı Leyla Güven’e, 2020 yılında yaptığı konuşmada “örgüt propagandası” yaptığı iddiasıyla 5 yıl hapis cezası verildi.

 

* 29 Kasım: Kobanê olaylarında aralarında Yasin Börü’nün de olduğu 4 kişiyi öldürme iddiasıyla 14 yaşında tutuklanan Mazlum İ.’nin olay sırasında düğünde olduğuna dair deliller sunulmasına rağmen ceza aldığı ortaya çıktı. 

 

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, HDP’nin kapatılmasına dair esas hakkındaki görüşünü Anayasa Mahkemesi’ne sundu.

 

* 30 Kasım: İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

 

ARALIK

 

* 2 Aralık: AK Bakanlar Komitesi, AİHM kararı uyarınca iş insanı Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş’a ilişkin Türkiye için ihlal süreci başlatılmasını istedi.

 

72 yaşındaki Barış Annesi Makbule Özbek’e, "örgüt üyeliği" iddiasıyla yargılandığı davada 7 yıl 6 ay hapis cezası verildi.

 

* 3 Aralık: Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, “Öcalan-2” kararına dair yapılan başvuruyla ilgili kararında, Türkiye’yi gerekli tedbirleri daha fazla gecikmeden kabul etmeye çağırdı.

 

* 4 Aralık:  Sincan Kadın Kapalı Cezaevi’nde aralarında Ayla Akat Ata’nın da bulunduğu 51 kadın tutukluya Kürtçe şarkı söyleyip, halay çektikleri için disiplin cezası verildi.

 

* 5 Aralık: Türkiye Barolar Birliği’nin (TBB)  36. Olağan Genel Kurulu’nda seçim sonuçlarında yeni başkan Ankara Baro Başkanı Erinç Sağkan oldu. Metin Feyzioğlu dönemi sona erdi

 

Mardin Valiliği, Amed Şehir Tiyatrosu tarafından sahnelenecek olan Kürtçe Tartuffe oyununu engelledi.

 

* 6 Aralık: Van’ın Çatak ilçe kırsalında 11 Eylül 2020’de operasyona çıkan askerler tarafından Servet Turgut ile birlikte gözaltına alındıktan sonra helikopterden atılan Osman Şiban hakkında “Örgüt üyesi olmak” iddiasıyla dava açıldı.

 

* 10 Aralık: Diyarbakır Barosu, AİHM’in aralarında PKK Lideri Abdullah Öcalan ve diğer 3 tutuklunun da bulunduğu 5 ayrı dosyaya dair verdiği ihlal kararlarının iç hukukta uygulanmasına ilişkin AK Bakanlar Komitesi’ne bildirimde bulundu.

 

* 11 Aralık: İmralı Cezaevi'nde ağır tecrit altında tutulan Öcalan’ın ailesi ve vasisi görüşme talebiyle Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı ve Cezaevi Müdürlüğü'ne yaptığı başvuruya, Öcalan’a verilen 3 aylık görüş yasağı bitmesine rağmen cevap verilmedi.

 

Nusaybin'de sokağa çıkma yasağında öldürülen Ahmet Sönmez'in davasında İçişleri Bakanlığı kusurlu bulunarak, tazminata mahkum edildi.  

 

* 13 Aralık:  Antalya'da sokak röportajları yaptıkları gerekçesiyle gözaltına alınan 3 kişi "ev hapis cezası" verilerek serbest bırakıldı.

 

Dünyaca tanınmış isimlerin de aralarında yer aldığı 1003 kişi, PKK'nin “Terör örgütleri listesi”nden çıkarılması çağrısı yaptı. 

 

* 14 Aralık: Şakran T Tipi Cezaevi'nde tutuklu bulunan ağır hasta tutuklu Abdülrezzak Suyur (65) ile Diyarbakır 2 No’lu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nin Halil güneş hayatını kaybetti.

 

AB, Türkiye ile ilerleme sağlanamayan tam üyelik müzakerelerinin dondurulmuş olarak kalmasına karar verdi.

 

PKK Lideri Abdullah Öcalan’a Özgürlük İnisiyatifi, “Dem Dema Azadiyê ye” eyleminin 14’üncü gününde CPT ile görüşerek, tecridin sonlandırılması talebini iletti.

 

* 16 Aralık:  Cezaevinde felç geçirdikten sonra 2014 yılında şartlı tahliye edilen Salih Tuğrul, tedavi gördüğü Mersin Şehir Hastanesi’nde yaşamını yitirdi.

 

* 17 Aralık: Bolu T Tipi Kapalı Cezaevi’nde adli bir olaydan dolayı ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilen İlyas Demir (32) yaşamını yitirdi.

 

Avrupa Parlamentosu (AP) başlattığı “Parlamenterlerle Dayanışma” projesi kapsamında Figen Yüksekdağ, Leyla Güven, Musa Farisoğlulları ile Ömer Faruk Gergerlioğlu'nun durumlarını takip etmeye başladı. 

 

* 19 Aralık: Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde tutulan Vedat Erkmen ise hücresinde şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi.

 

* 21 Aralık: Sağlık durumu kötüye giden tutuklu Kürt siyasetçi Aysel Tuğluk için ortak bir açıklama yayımlayan 68 kadın örgütü, “Sağlığıyla ilgili gelişebilecek tüm olumsuz sonuçlardan idari ve adli makamlar sorumlu olacaktır” dedi.

 

* 23 Aralık: İHD, 30 kentte cezaevlerinde artan ölümlere ve hasta tutukluların sağlık hakkına erişimde yaşadıkları sorunlara dikkat çekmek için “Yaşamı savunuyoruz” nöbeti başlattı.

 

* 24 Aralık: Van Büyükşehir Belediyesinin eski Eşbaşkanı Bekir Kaya'ya verilen 8 yıl 3 ay hapis cezası, Yargıtay tarafından onandı.

 

Resmi Gazete'de yayımlanan kararla, Gülen Cemaati, PKK/KCK, MLKP, MKP, TKP-ML ile iltisaklı olduğu ileri sürülen 770 kişinin mal varlığı donduruldu.

 

* 25 Aralık: Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 24 Nisan’da yaptıkları açıklamada, “Ermeni Soykırımı” ifadesini kullandıkları gerekçesiyle HDP MYK üyeleri hakkında TCK 301’inci maddesi uyarınca soruşturma yürütebilmek için Adalet Bakanlığı’ndan izin istedi.

 

* 26 Aralık: İçişleri Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesinde işbaşı yaptırılan bazı çalışanların "terör örgütleriyle iltisaklı" olduğu iddiasıyla özel teftiş başlattı.

 

* 27 Aralık: HDP Şırnak milletvekilleri, 34 kişinin yaşamını yitirdiği Roboski katliamının aydınlatılması için Meclis'te Araştırma Komisyonu kurulmasını talep etti.

 

* 29 Aralık: HDP İzmir İl Binası'na silahlı saldırı düzenleyerek parti çalışanı Deniz Poyraz'ı katleden Onur Gencer'in yargılandığı davanın ilk duruşması görüldü.

 

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, adliye binalarında avukatların üstleri ve eşyalarının aranması uygulanmasına geçilmesi talimatı verdi.

 

MA / Ömer Çelik