AMED - Sarım Havzası’nda HES’in yolunu açan ÇED raporu iptal edildi. Kararı değerlendiren Avukat Barış Yıldırım, Dicle Havzası’ndaki mahkeme tarafından verilen ilk iptal kararı olduğunu söyledi.
Amed’in Licê ilçesi ile Çewlîg’in Dara Hênî (Genç) ilçesi arasında yer alan Sarım Havzası’nda yapılması planlanan Birsu Hidroelektrik Santrali (HES) projesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporunu olumlu yönde verdi. Yapılacak HES projesinin durdurulması için Emin Turhallı, Kamil Gündoğan, Mehmet Özdemir ve Mustafa Özan isimli yurttaşlar tarafından Erzurum 2’nci İdare Mahkemesi’ne dava açıldı. Bilirkişinin hazırladığı rapora karşı Amed Barosu Çevre ve Kent Komisyonu ve Dêrsim Barosu’ndan avukat Barış Yıldırım tarafından itirazda bulunuldu.
İPTAL NEDENLERİ SIRALANDI
Erzurum 2’nci İdare Mahkemesi’ne, mevzuata öngörülen usule riayet edilmediği, proje alanının yeterince incelenmediği, mülkiyet rejiminin yeterince değerlendirilmediği, duyarlı yöreler kriterlerinin dikkate alınmadığı, sulak alanlarla ilgili mevzuata uyulmadığı, projenin planlandığı Sarım Çayı ve Dicle Havzası’nın Havza Planının yapılmamış olduğunu, ÇED raporunda flora ve fauna açısından yeteri değerlendirmelerin yapılmadığı, havzada endemik flora ve fauna türlerinin bulunduğu, proje kapsamındaki yapıların inşası, tesislerin işletmeye alınması halinde koruma altındaki türlerin zarar göreceği belirtilerek iptali istendi.
İdare Mahkemesi verdiği kararında ise, projenin olumsuz etkilerinin olabileceği, arıcılık faaliyetleri ile önlemlerin ve çığ tehlikesine karşı alınması gereken tedbirlerinin ÇED raporunda alınması gerektiğini belirtti. Yine kararda, ÇED raporunda etki alanının sadece inşaat alanına göre belirlenmesinin ÇED Raporunun Özet Formatı’nda sosyo -ekonomik çevrenin özellikleri başlığı altında değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti.
ÇED RAPORU UYGUN BULUNMADI
Kararda devamla şunlara yer verildi: “Bu durumda arıcılık ve çığ tehlikesinin yürüttüğü etkinin, sediment ölçümlerinin ve buna bağlı çevresel etkilerin projenin mevzuata uygun olarak mevcuttaki etki alanını projenin gerçekleştirebileceği alan ile etki alanında kalan kırsal yerleşmeler yönünden sosyo-ekonomik etkilerinin ve bu kapsamda alınması gerekn önlem ve etkilerin ÇED süreci kapsamında ele alınması ve raporda ayrıntısıyla değerlendirilmesi gerektiğinden söz konusu hususlarla ilgili eksik ve hatalı değerlendirme içeren ÇED raporunun uygun bulunarak ÇED olumlu kararı verilmesine dair dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir” denilerek, raporun iptaline karar verdi.
DİCLE HAVZASINDAKİ İLK MAHKEME KARARI İPTAL
Kararı değerlendiren avukat Barış Yıldırım, Sarım Çayı ve yan kollarının Dicle Havzası’nın özgün akan son kolları olduğunu söyledi. Bern Sözleşmesi kapsamında korunan çok sayıda bitki türü, yaban hayatı canlısı, habitatların, Batman Çöpçü Balığı’nın habitat bulunduğunu ifade eden Yıldırım, “Yine halkın geçim kaynaklarına etkileri olacaktı. Proje Amed- Riha-Semsur Çevre Düzeni Planı hükümlerine de aykırı bir projeydi. Tüm bu sebeplerle iptali için açtığımız davanın sonucu Erzurum 2’nci İdare Mahkemece iptal kararı verildi. Bu aynı zamanda Dicle Havzasına yönelik HES projeleri için de mahkeme kararıyla ilk iptal edilen dava mahiyetinde” dedi.
MA/ Müjdat Can