ÎDIR - Halkların bir arada yaşadığı Îdir'de yurttaşların büyük bölümü seçimlerde DEM Parti'yi desteklemekten yana. Mikrofon uzattığımız yurttaşlar, "Hırsızlara oy yok. Oyumuz kendimize" diye kaydetti.
Îdir’de yaşayan halklar 31 Mart seçimlerini heyecanla bekliyor. Seçimlerde en kritik yerlerin başında olan kentin seçim tarihi de oldukça ilginç sonuçlarla dolu. 86 yıl boyunca devlet merkezli siyasi partiler tarafından yönetilen kent, 2009’da yapılan yerel seçimlerde Demokratik Toplum Partisi’nin (DTP) yönetime geçmesi ile birlikte, ilk kez DEM Parti geleneğindeki bir parti seçimi kazanmış oldu. DTP’den seçilen belediye başkanı Mehmet Nuri Güneş, kent sakinlerinin anlatımına göre ayrım yapmaksızın eşit şekilde hizmet yaptı. 10 ay boyunca kentte hizmet yapan Güneş daha sonra “KCK’ye üye olmak” suçlamasıyla 8 yıl 9 ay hapis cezasına çarpıtıldı.
2014 seçimlerinde de kapatılan DTP’nin yerine kurulan Barış ve Demokrasi Partisi’nin (BDP) seçimi bin oy farkla kazandı. 2019 yerel seçimlerine gelindiğinde ise kentte ciddi bir oy oranına sahip olan MHP ve AKP, ortak aday çıkardı. BDP’nin geleneğini sürdüren Halkların Demokratik Partisi (HDP), MHP-AKP’nin ortak adayına iki bin fark attı. Ancak bu dönemde seçilen eşbaşkanların yerine de kayyım atandı. Kent, hala kayyım ile yönetiliyor.
31 Mart’ta yapılacak yerel seçimler öncesi kente sivil, asker ve polislerden oluşan yaklaşık 5 bin seçmen taşındı. Ayrıca AKP-MHP’nin kent merkezini kazanmak için Başan (Aralık) ilçesinden 800’e yakın seçmeni taşıdığı ortaya çıktı. Bunun yanı sıra muhtarlık seçimi nedeniyle pek çok kişi adreslerini köylere taşımış durumda.
HALK İSTEDİ, PARTİ ADAY GÖSTERDİ
Kentte, bu seçimlerde AKP-MHP yeniden ortak aday çıkardı. Hakların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) ise ön seçim ile kent için eşbaşkan adaylarını belirledi. Bu durum kentte heyecan yaratırken, halk daha önce belediye eşbaşkanlığı yapan Mehmet Nuri Güneş ve Nejla Kum’u kentte aday olarak görmek istedi.
DEM Parti merkezi de halkın tercihi ile her iki ismi kentte aday gösterdi.
RÜZGAR DEM PARTİ’DEN YANA
Güneş ve Kum’un aday olarak gösterilmesiyle seçim rüzgarı DEM Parti’den yana esmeye başladı. Ancak Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) bağlı İlçe Seçim Kurulu, Güneş’in adaylığını engelledi. Halk, iki gün boyunca sokaklarda bu karara karşı tepkisini gösterdi. İki günün sonunda YSK’ye bağlı İl Seçim Kurulu, bu karara karşı yapılan itirazı kabul etti. Güneş’in adaylığı böylelikle kesinleşti. Bu gelişme ile birlikte kentte esen DEM Parti rüzgarı daha da ivme kazandı.
Kentin Cumhuriyet Caddesi’nde yurttaşlara mikrofon uzatarak seçimin nabzını tuttuk.
‘KENTE YATIRIM YOK’
Hayvancılık ile uğraşan 64 yaşındaki Ali Nuyan kente yatırım yapılmadığını ifade ederek, “Halk perişan olmuş. Kente yatırım, fabrika, iş yeri olmalı” dedi. Nuyan, yerel seçimlerde oyunu DEM Parti’ye vereceğini söyleyerek, DEM Parti’nin adaylarının sevildiğini ve kazanacaklarına inandığını ifade etti.
‘GÜNEŞ, KENTİN EMEKTER BİR ÇOCUĞU’
İşportacılık yapan Mehmet Nuri Yıldırım, işlerinin iyi olmadığını söyledi. Yıldırım, ekonomik kriz nedeniyle ailesinin parçalandığını ve ailesinin bir kısmının İstanbul’a göç etmek zorunda kaldığını dile getirdi. Yaşadığı mahalle olan Özgür Mahallesi’nin yolları ve alt yapısının olmadığını belirten Yıldırım, “Bizim mahalle unutulmuş” dedi.
Yıldırım, kentte yaşayan Kürtlerin ve Azerilerin de sorunlar yaşadığını söyleyerek, “Ben partime oy vereceğim. 4-5 yıldır belediye başkanımız cezaevinde. Kime gideceğim ben? Mehmet Nuri Güneş geldi 9 yıl cezaevinde kaldı. Ama yine de Güneş’e oy vereceğim. Güneş Iğdır’ın emektar bir çocuğudur. Sorunlarımızı o hal etti onu da cezaevinde attılar. Iğdır’ın sahibi yok, unutuldu. Bizim sorunlarımız çok” diye konuştu.
KAYYIM YARDIM ETMEDİ
Manavda alışveriş yaptığı sırada mikrofon uzattığımız Maliyet Sarıç (48), iki engelli çocuğu ile birlikte yaşadığını paylaştı. Azeri olduğunu aktaran Sarıç, halkın ekonomik sorunlardan dolayı çok zorlandığını ve yaşamını sürdüremediğini ifade etti. Yardım için kayyım tarafından yönetilen belediyeye gittiğini ancak destek vermediklerini söyleyen Sarıç, DEM Parti eşbaşkan adayları Güneş’i ve Kum’u tanıdığını ve sevdiğini söyledi. Sarıç, Güneş’in kazanması halinde belediyeye yeniden gidip taleplerini ileteceğini ifade etti.
‘AZERİLER DE OY VERECEK’
Dondurma dükkanı işleten Azeri yurttaş İmam Karagöz (38), “AKP yönetime geldi geleli borç içindeyim. 18 yıldır evleyim, borçlarımı ödeyemiyorum. Ağır bir hastalık geçirsem, ortada kalacağım. Sağlık güvencem yok. Kiram, elektriğim, dükkan masrafım hepsi üst üste geliyor. Bunların sebebi iktidardır” dedi. Karagöz, kayyım ile birlikte kentte sorunların da arttığını söyledi. Adaleti çok önemsediğini dile getiren Karagöz, “Benim için adalet önemli. AKP, MHP ve HDP önemli değil. Ben Azeriyim, bu ülkede Türk-Kürt ayrımı olmamalı. Hangi aday eşitlikçi ve adaletli ise ona oy vereceğim. Güneş’i tanıdığım kadarıyla adaletli bir insan. Ona oy verecek çok Azeri var. Ben de onu seviyorum” ifadelerini kullandı.
Bir diğer yurttaş Sevin Yayva, sorunlarının çözüme kavuşturulmadığını söyledi. Kentte iş ve sağlık hizmeti olmadığını dile getiren Yayva, atanan kayyımın hizmet etmediğini, tam tersine kendilerine hakaret ettiğini ifade etti. Yayva, “Benim partim her zaman belidir. Benim partim Kürtlerin oy verdiği partidir. Bizim hakkımızı savunuyor. Ama taleplerimizi yeterince yerine getirmiyorlar” diye kaydetti.
Zeynep Kaya da, ekonomik krize dikkat çekerek, geçinemediğini söyledi. Hizmet talebinde bulunan Kaya, kayyımın hizmet etmediğini belirtti. Kaya, oyunu ise DEM Parti’ye vereceğini belirtti. Yeşillik satan seyyar satıcı Metin Bulut, “Iğdır ölmüş, para yok kimsede. Devlet sahip çıkmıyor. Tayyip Erdoğan herkesi mahvetmiş. Ben oyumu DEM Parti’ye vereceğim. Burada herkes DEM Parti’yi seviyor ve kazanacağını düşünüyoruz. Mehmet Nuri’yi seviyoruz” diye kaydetti.
İşsiz olan Emine Çelik, eşinin de çalışmadığını söyledi. Seyyar satıcıda bulunan yeşil soğanı gösteren Çelik, soğanın 20 lira olduğunu belirterek “Bu hak mı? Artık yeter, Tayyip bu ülkeyi bırakıp gitsin. Her şey onun yüzünden. Ben DEM Parti’ye oy vereceğim” şeklinde konuştu.
‘HALK HIRSIZA OY VERMEZ’
Erkan Argış, sebze ve meyve sattığını ve fiyatlarının çok yüksek olduğunu söyledi. Hayat pahalılığı nedeniyle gençlerin hırsızlık yapmaya başladığını aktaran Argış, DEM Parti geleneği dışında hiçbir partinin kendilerine hizmet üretmediğini söyledi. Argış, “Iğdır halkı, hırsıza oy vermez. DEM Parti hoştur, güzeldir. Bir Azeri, ‘DEM Parti bize hizmet etmedi’ diyemez. Çünkü herkese hizmet etti” diye kaydetti.
‘AZERİLER DEM’İN ADAYINI SEVİYOR’
“Ekmek bulamayan var” diyerek, sözlerine başlayan Azeri yurttaş Asker Karasu (61), kayyıma dair fikrini açıklamak istemediğini söyleyerek “Açıkta, herkesin gözü görüyor. Neyin ne olduğunu herkes biliyor” dedi. Elini vicdanına koyarak oy kullanacağını ancak kime oy vereceğini açıklamayan Karasu, DEM Parti adayını tanıdığını ve Azerilerin de sevdiğini söyledi. DEM Parti adayının kazanıp kazanmayacağına dair soru yönelttiğimiz Karasu, “İnşallah kazanır. O adam iyi, adaletli insandır. Hizmet yapacağına inanıyorum. Ancak devletin izin vermesi lazım, yoksa yapamaz” diye belirtti.
22 YIL AKP’YE OY VERDİ: ARTIK OY YOK
Emekli ve 80 yaşında olan Kıyas Kızıldağ ekmek alamayacak noktaya geldiklerini söyledi. Kızıldağ, “Allah bunu kabul eder mi? Bizim başkanımız bize bakmıyor. Krizin sebebi Tayyip Erdoğan’dır. Sen hele bir çarşıya in, emekli geçiniyor mu? Zeytin almaya gittim, alamadım. Bizi görmüyorlar. 22 yıldır Erdoğan’ın partisine oy verdim ama bundan sonra oy vermeyeceğim. DEM adayı Güneş’i çok iyi tanıyorum. İşçiler maaşlarını alamıyordu, geldiğinde maaşlarını tıkır tıkır verdi. Ona oy veririm” dedi.
‘BİR TÜRK OLARAK OYUM KIŞANAK’A’
Bir diğer yurttaş Mehmet Salim, DEM Parti’nin adaletli davrandığını söyleyerek, tercihini bu yönde kullanacağını ifade etti. Seyyar satıcılık yapan ve kent kent dolaştığını ifade eden Bilal Çakmak (45), AKP’nin sürdürdüğü neoliberal politikalara işaret ederek, AKP’ye oy vermeyeceğini söyledi. Huzurun, barışın ve kardeşliğin kalmadığını dile getiren Çakmak, oyunun Ankara’da olduğunu ve bir Türk olarak DEM Parti’nin tutuklu eşbaşkan adayı Gültan Kışanak’a oy vereceğini söyledi. Çakmak, ilk defa DEM Parti’ye oy vereceğini de ekledi.
Her şeyin pahalı olduğunu ve geçinemediklerini söyleyen Keriman Parim bunun sebebinin ise Erdoğan olduğunu kaydetti. Bu nedenle yerel seçimlerde AKP’li adaya oy vermeyeceğini belirtti. Oyunu DEM Parti’ye vereceğini paylaşan Parim, “Ne işim var Erdoğan ile ben Kürdüm” diye söyledi
‘OYUMUZU KENDİMİZE VERECEĞİZ’
Kürtlerin zulüm altında olduğunu ve bu nedenle her seçimde DEM Parti’ye oy verdiğini belirten Turan Kaya, “Biz oyumuzu kendimize vereceğiz. Kürtlerin üstüne bombalar yağıyor. Aklınızı başınıza toplayın, iradenizi kendinize verin. Kim size bomba atıyor. Size bomba atanlara oy vermeyin” diye belirtti.
Emekli Azeri yurttaş Veli Gürel de, Rabia işaret yaparak, oyunu onlara vermeyeceğini belirtti ve daha sonra zafer işaret yaptı. Oyunu DEM Parti’ye vereceğini ifade eden Gürel, kayyımın hırsızlık yaptığını belirterek, “Kaçacaklar buradan kaçacaklar. Kasayı boşaltmışlar” diye kaydetti.
‘KAŞIK İLE VERDİ KEPÇE İLE ALDI’
“Devlet bize ne verdi de biz devlete ne verelim?” diyerek, sözlerine başlayan Azeri yurttaş Sadet Taş, ekonomik krize işaret ederek, “Devlet bana ne verdi ki? Kaşıkla verip kepçe ile topladı” dedi. Taş, DEM Parti adaylarını tanıdığını ve oyunu onlardan yana kullanacağını söyledi.
Kayyım politikalarına tepki gösteren Yıldız Demirel, elindeki sebze ve meyve poşetini göstererek, artık eskisi gibi alışveriş yapamadıklarını ifade etti. Demirel, “Üniversitede okuyan kızım yurtta kalıyor. Kızım aç şu an. Harçlık veremiyoruz. Geçen gün gelmişti o kadar zayıflamıştı ki kızımı tanıyamadım. Buna kimin sebep olduğu belidir” diyerek AKP’nin ekonomi politikalarına tepki gösterdi. Demirel, “Ben Kürdüm, kendine oy vereceğim” dedi.
MA / Mehmet Aslan