ANKARA- Türkiye genelinde 1 milyona yakın Mûşlu olduğunu ve bunun kent nüfusunun yüzde 64’üne tekabül ettiğini belirten DEM Parti milletvekili Sezai Temelli, göçün sebebini ve seçimlere etkisini İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’ya sordu.
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Grup Başkanvekili ve Mûş milletvekili Sezai Temelli, kentte yaşanan göç meselesine dair Meclis’e soru önergesi verdi. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya tarafından yanıtlanması istemiyle verilen önergede, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından paylaşılan bilgilere göre; Türkiye genelinde 1 milyona yakın Mûşlu olduğunu, yine adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre Mûşluların yüzde 36’sının Mûş’ta, yüzde 64’ünün ise farklı illerde yaşadığına dikkati çekti.
‘GÖÇ SEÇİM SONUÇLARINI ETKİLİYOR’
Önergenin gerekçesinde şu ifadelere de yer verildi: “Göçün somut sebepleri arasında işsizlik, sosyal imkanlarının eksikliği, ekonomik koşular, barış ikliminin olmayışı, siyasi baskılar, kamu hizmetlerinden yoksun bırakılma gibi daha pek çok neden sıralamak mümkün. Göç nedeniyle Muş nüfusu her geçen yıl hızla azalmaktadır. Sosyo – ekonomik ve politik nedenlerle kentsel yaşam kalitesi giderek düşen Muş ilinde nüfus göçü, seçim sonuçlarına da çok ciddi etkilemektedir. Çok fazla göç veren kentlerde halk iradesi tam olarak sandığa yansımamakta ve seçim bölgelerine dağılan oyların da adil olduğu söylenemez. Bunu en iyi örneği seçim bölgem Muş’ta yaşanmıştır.
Bayburt ve Muş sürekli göç veren iki il konumundayken 2015 seçimleri arifesinde Bayburt’un nüfusu bir anda 5 bin civarında arttırılmıştır. Nüfus verilerine müdahale ederek Bayburt’un nüfusunu olağandışı bir şekilde artırılmıştır. Nüfus büyüklüklerine göre sıraya konulan Bayburt ve Muş illerin milletvekilleri bu sıra esas alınarak dağıtıma tabi tutulmuş, böylece 2011 seçimlerinde 4 Milletvekili çıkaran Muş, nüfus azalmasıyla milletvekili sayısı 3’e düşürülmüş, Bayburt’un ise nüfusu artırılarak vekil sayısı 2 çıkarılmıştır. Benzer bir durum 14 Mayıs 2023 genel seçimlerinde yaşanmış bir kez daha Muş’un vekil sayısı 3’e düşürülmüştür. Milletvekilliği, Belediye başkanlıkları, meclis üyelikleri ve muhtarlıkların seçilmesi doğrudan illerin nüfuslarına göre belirlenmektedir.”
Temelli, konu bağlamında Yerlikaya’ya şu soruları yöneltti: “
*Bakanlığınız, seçmen kayıtlarındaki olağandışı artış ve azalışlara dair periyodik inceleme yapmakta mıdır?
*Bakanlığınız, Muş örneğinde olduğu gibi göçün seçme ve seçilme hakkı üzerinde yarattığı olumsuz etkinin incelenmesi ve gerekli önlemlerin alınması için bir çalışması olacak mıdır?
*Seçim bölgem Muş’ta sistematik bir biçimde azalan seçmen ile ilgili bakanlığınızın bir çalışması var mıdır? Varsa son 10 yıl içinde Muş’tan göç eden seçmen sayısı kaçtır? Yaş ve cinsiyet dağılımları ne şekildedir?
*İkamet adresi Muş ilinde olup başka ilerde geçici işlerde çalışan seçmen nüfusunun 31 Mart yerel seçimlerinde kendi yerelinde oy kullanma koşullarının oluşturulması için bir çalışma yapacak mısınız?
*31 Mart yerel seçimlerinde adres kaydını taşımayan ve ekonomik imkansızlıklar nedeniyle memleketlerine gidemeyen seçmenlerin kendi yerelinde oy kullanmaları için yol ücretlerinin karşılanması, iş yerlerinde kısa süreli izin kullanması gibi kolaylaştırıcı düzenlemeler yapacak mısınız?
*Muş’ta kaçak seçmen iddiaları ile ilgili bir inceleme ve soruşturma başlattınız mı? Söz konusu kaçak seçmenlerin kolluk güçlerinden oluştuğu iddiaları hakkında kamuoyuna bir açıklamanız yapacak mısınız?
*Muş merkez ve ilçelerinde 31 Mart seçim günü 142 kod belgesi ile görevlendirilecek kamu görevlisi sayısı kaçtır?”