AMED - Anayasa Mahkemesi, Sûr ilçesinde yaşanan asker şiddetine dair hazırlanan raporun haberleştirilmesi üzerine Mezopotamya Ajansı sitesine getirilen erişim engelini "düşünce ve ifade özgürlüğü ihlali" olarak gördü. 

 

Amed'in Sûr ilçesine bağlı Zorava kırsal mahallesinde bulunan bir otobüs durağına yapılan yazılama gerekçesiyle 14 Nisan 2021'de birçok eve baskın yapıldı. Askerler, mahalle meydanında topladığı gençlere işkence yaptı. Gözaltına alınma sırasında yapılan işkencenin Mezopotamya Ajansı (MA) tarafından haberleştirilmesi üzerine Amed Barosu, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı'ndan (TİHV) oluşan bir heyet, mahalleye giderek incelemelerde bulundu. Hak örgütlerinden oluşan heyet, inceleme sonrası "işkence, kötü muamele", "hakaret", "hürriyeti tahdit", "ayrımcılık ve kişinin hatırasına hakaret" gibi işlenen suçlar ile ilgili olarak mağdurlar ve görgü tanıklarının anlatımları üzerine bir rapor hazırladı. 

 

RAPOR YAYINLANINCA ERİŞİM ENGELİ GELDİ

 

Rapor, MA'nın “http://www.mezopotamyaajansi31.com” adresinde yayınlanmasının ardından Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığı idari tedbir olarak siteye erişim engelli kararı aldı. Karar, Diyarbakır 3'üncü Sulh Ceza Hakimliği tarafından kabul edildi. Amed Barosu, erişim engelinin Anayasa'da tanımlanan "düşünce ve ifade özgürlüğünün ihlali olduğu ve erişim engelli kararının kaldırılması" talebiyle 3'üncü Sulh Ceza Hakimliği kararına yaptığı itiraz da reddedildi. 

 

ANAYASA MAHKEMESİNE BAŞVURULDU

 

Ret kararı ardından Amed Barosu, konuyu Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) taşıdı. Baro adına avukat Mehdi Özdemir AYM’ye başvuru yaptı. Başvuruda, hem idarenin erişimin engellenmesine ve/veya içeriğin çıkarılmasına ilişkin kararlarında hem de sulh ceza hâkimliklerinin onaylama ve onaylama kararına itirazın reddi kararlarında söz konusu tedbirin hangi amaçla alındığına dair somut hiçbir gerekçe ortaya konulamadığı, itiraz makamına sundukları hiçbir esaslı iddialarının değerlendirilmediği belirtilerek, "düşünce ve özgürlüklerinin" ihlal edildiği belirtildi.

 

İHLAL VE TAZMİNAT KARARI

 

Başvuruyu inceleyen AYM, erişim engelinin başvurucunun düşünce ve ifade özgürlüğü hakkını ihlal ettiğine karar verdi. Erişim engellinin kaldırılması için dosyanın, kararı alan Diyarbakır 3'ün Sulh Ceza Hakimliği’ne gönderilmesine karar veren AYM, başvurucuya manevi tazminat ödenmesi kararı da verdi. 

 

NE OLMUŞTU?

 

Amed Sur ilçesi Zorava kırsal mahallesinde bulunan otobüs durağına yasa dışı olduğu iddia edilen "Biz yaşamı uğruna ölecek kadar seviyoruz" yazısı bulunduğu iddiasıyla Sur İlçe Jandarma Komutanlığı ekipleri tarafından köye baskın yapıldı. Baskında 10-15 kişilik bir grup genci köy meydanına toplayan jandarma, sinkaflı küfürler ile hakaretlerde bulunarak, alıkonulan kişileri tehdit etti. 

 

Jandarma köy meydanına topladığı İ. A., Y.A., H.A., M.A.'y bir araca, R. K., H.T., A.K. ayrı bir araca bindirerek, köy merkezinden çıkardı. Araçlara bindirilen kişilerin anlatımlarına göre araç içerisinde sinkaflı sözlerle hakaretlere ve tehditlere devam etti. Araçlarla köyden çıkarılan kişiler yaklaşık 10 km köy dışına çıkarıldıktan sonra tekrar geri getirildi. 

 

İŞKENCE EDİLDİ

 

Başka bir araca yalnız bindirilen Z. Ç. ise yarım saat alı konuldu. Z. Ç. daha sonra araç içerisinde de kendisine sinkaflı sözlerle hakaret ve tehdit yapıldıktan sonra dar edildiğini ve ardından serbest bırakıldığını anlattı. Z. Ç. bayanlarında darp edildiğini, boğazının sert bir şekilde sıkıldığını yine yumruklara maruz kaldığını ifade etti. Araca bindirildikten sonra da aile fertlerinden bazılarının örgüte katılmasından dolayı kendisine dönük hakaretler, tehditler ve fiziksel müdahalelerin devam ettiğini aktaran Z. Ç. aracın içerisinde bulunan komutanın da kendisini tehdit ve hakaret ettiğini dile getirdi. 

 

Olayın MA'da haberleştirilmesinin ardından Amed Barosu, ÖHD, İHD ve TİHV temsilcilerinden oluşan bir heyet, köye giderek incelemelerde bulundu. Yapılan inceleme sonunda tanıklar, mağdurlar ve gözleme dayalı bir rapor düzenlendi. Raporda, alıkonulan gençlere işkence ve kötü muamele edildiği gözlemine yer verildi. 

 

Raporun MA'da haberleştirilmesinin ardından MA'nın http://www.mezopotamyaajansi31.com adresine BTK tarafından erişim engelli getirildi. Diyarbakır 3'üncü Sulh Ceza Hakimliğine yapılan itiraz ise reddedildi. İtirazın ardından Avukat Mehdi Özdemir, Anayasa Mahkemesine başvurdu.