ANKARA- ANKA DER, şair Kawa Nemir tarafından çevirisi yapılan Ulyssesê kitabına ilişkin hazırlanan belgesele dair söyleşi düzenledi. Belgeselde Kürtçe dilinin zenginliklerine önemine vurgu yapıldı.
Anka Dil Kültür Sanat Derneği (ANKA DER), İrlandalı yazar James Joyce tarafından yazılan ve Şair Kawa Nemir tarafından çevrilen ULYSSESÊ kitabına ilişkin belgesel ve söyleşi düzenledi. Söyleşi Tüm Belediye ve Yerel Yönetimler Hizmetleri Emekçileri Sendikası (TÜM BEL-SEN) Genel Merkezi binasında düzenlenen söyleşiye kitabın çevirmeni Kawa Nemir ve belgeselin yönetmenlerinden Aylin Kuryel ile Fırat Yücel online bağlantı üzerinden konuşmacı olarak katıldı. Söyleşinin moderatörlüğünü dernek öğrencilerinden Yusuf Varlı ve Ümit Bozan gerçekleştirdi. Açılış konuşmasının yapılmasının ardından önce belgesel gösterimi ve ardından söyleşi başladı.
Söyleşide konuşan Varlı, belgeselin içeriğine dair kısa bir açıklama yaparak, “Bu belgesel ULYSSESSÊ kitabının çevrilme sürecini anlatıyor. Uzun bir sürece yayılan çeviri, korona virüsü öncesi başladı ve sonrasına kadar sürdü ve şimdiye kadar 3 ödül aldı. Daha önce birçok yerde gösterilen belgesel Ankara’da hiç gösterilmemişti. Bizlerde bu esasa ve fikre dayanarak Ankara’da bunun öncülüğünü yaparak ilk defa gösterimini yapmak istedik. Kürtçe çeviri alanında yaptığı çalışmalarını ve dünya çapında Kürtçe dili için yaptığı çalışmaları ANKA DER olarak çok önemli buluyoruz” dedi.
‘ULYSSESÊ ÖNEMLİ BİR DURAK OLDU’
Ardından söz alan belgesel yönetmenlerinden Aylin Kuryel, Kawa Nemir ile Amsterdam’da tanıştığını belirterek, “Bir edebiyat festivalinde gurup olarak konuşuyorduk o sırada Kawa ile tanıştık ve ben Kürtçe, Türkçe ve Ermenice dillerine çevrilmiş bir çocuk kitabından bahsediyordum ve Kawa ben o kitabın çevirmeniyim dedi. Çok sevdiğim bir kitaptır ve ben çevirdim dedi. Kawa o sırada Ulyssesê kitabını beş altı yıldır çeviriyordu ve son kontrollerini yapıyordu. Sonra bizi davet etti kaldığı yere. Biz de oraya gittik ve Kawa’nın bu kitanını çevirme sürecini takip etmek istedik. Herşey böyle başladı ve biz Kawa’yı takip etmeye başladık. Kawa’nın zaten çevirmenliği, yazarlığı ve o yıl içerisinde Ulyssessê kitabını çevirmesi böyle önemli bir uğrak noktası olması ki Ulyssessê başlı başına zor bir kitap ve onu çevirmek Kürtçenin zenginliğini de kullanmak ve belgeselde de bahsettiği gibi işte annesinden, eski gelenekten, eski Kürtçeden, modern edebiyattan her türlü olanağı kullanmak zorunda olduğu bir çeviri. Bunun hem Ulyssessê dünyası için hem de Kürtçe dilinin üzerinden yürüyen mücadele açısından önemli olduğunu düşünerek takip etmeye başladık” ifadelerini kullandı.
‘DİL MÜCADELESİNE DAHİL OLDUK’
Sonrasında söz alan belgesel yönetmenlerinden Fırat Yücel ise, “Bu hikaye de görünmeyen bir taraf var. Biz aslında Kawa’nın Rachell’in kitabını çevirdiğini bilmiyorduk. Genelde çevirmenler böyle geri planda kalabiliyor ve bizde bunun parçasıymışız meğer. Meğerse Kawa benimde dahil olduğum sinema dergisiyle yaptığımız etkinliklerde gördüğümüz kısa filmleri Diyarbakır’da izlediğimiz birçok filmi Kawa çevirmiş. Ancak biz çevirmene dikkat etmiyoruz, görmüyoruz. Biraz öyle bir tarafı da var aslında çevirmenin emeği görünmez olan emeğini daha görünür kılmak gibi bir amacı da var filmin. Kawa ile Kürtçe üzerine konuşmaya başladık ve onun sürdürdüğü ve parçası olduğu mücadelesine dahil olduk. Onun dışında film, kolaj film mantığında ilerliyor. Çok fazla araştırma da yaptık gerek internette gerek kendi bağlantımızı kullanarak. Bir çok başka kişi ve kurumdan görüntü aldık ve bu görüntülerle filmi tamamladık” ifadelerine yer verdi.
'KURDİSTAN'DA KONUŞULAN AĞIZ VE DİLLERİ GÖRECEKSİNİZ'
Etkinlikte belgesele ilişkin bilgi paylaşan Nemir, belgeselin Kürtçeye çevirdiği kitaba dayandığını söyledi. Belgeselin dünyanın pek çok ülkesinde gösterildiğini ve ilgi gördüğünü belirten Nemir, Kürtlerin yönünü kültür ve sanata vermesi gerektiğini ifade etti. Nemir, bu alanda çalışan Kürt sanatçıların yaşadığı zorluklara ve kendisinin de yaptığı çalışmalarda yaşadığı zorluklara işaret etti. Nemir, “Çeviriyi alıp okuduğunuzda, Kürdistan’da konuşulan ağızları ve dilleri içinde göreceksiniz. Bu çeviri esnasında ne tür zorluklar yaşadım, belki onlar bize yol gösterir” dedi.