ANKARA - CHP’li Edremit Belediyesi’ne ait şirketin yaptığı usulsüzlükleri raporlaştıran Sayıştay, milyonlarca liralık zararları 12 başlıkta sıraladı.
Sayıştay, 2022 yılına ait belediyelerin denetim raporlarını geçtiğimiz açıkladı. Sayıştay raporlarıyla birlikte çok sayıda belediyede yaşanan yolsuzluk ve usulsüzler bir bir ortaya çıktı. Usulsüzlüklerin yaşandığı belediyeler arasında CHP yönetimindeki Balıkesir’in Edremit Belediyesi de yer aldı. Raporda, hissesinin yüzde 99,9’unun belediyeye ait olduğu Edbel Edremit Belediyesi Gıda Turizm Jeotermal Tanıtım İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin yaptığı usulsüzler, 12 başlıkta sıralandı.
SİSTEMATİK ZARARA UĞRATILDI
Otel işletmeciliği, etkinlik organizasyonu ve gayrimenkul yapımı ile kiralama faaliyetlerinde bulunan şirket, yaptığı usulsüzlükler nedeniyle son 4 yılda belediyeyi sistematik bir şekilde zarara uğrattı. Rapora göre, şirket nedeniyle belediye 2019’da 1 milyon 192 bin lira, 2020’de ise 1 milyon 97 bin, 2021’de 2 milyon 878 bin ve 2022’de dönem net karın 2 milyon 394 lira olmasına rağmen belediye 958 bin zarara uğratıldı.
Raporda, şirketin yıllar içinde zarar etmesinin nedeni de açıklandı. Buna göre; şirketin işlettiği otellerden aldığı gelirler, maliyetleri karşılamadı. İşletilen otellerden elde edilen gelirlerin maliyetleri karşılamaması, bu otellerde ücretsiz konaklama yaptırılması, etkin bir fiyat politikasının uygulanmaması ve kira gelirlerinin piyasa rayiçlerine göre düşük olmasından kaynaklandığı tespitine yer verildi.
GERİ İADE EDİLMEDİ
Rapora göre, şirket yöneticilerinin taşınmaz parsellerin satışlarında yapılan usulsüzler ve belgede sahtecilik olduğu ortaya çıktı. Raporda, üç parselin şirkete devredildiği ve bu şirketin bir parseli 590 bin liraya, diğer her iki parseli ise 5 milyon 652 bin lira karşılığında satıldığı ancak parsellere ilişkin alıcıdan sadece 3 milyon 989 bin lira alındığı, bu nedenle Burhaniye Ağır Ceza Mahkemesi’nce dava açıldığı ve dava sonucunda söz konusu taşınmazların satışı nedeniyle şirket yöneticilerinin cezalandırıldığı kaydedildi. Bu durum sonrasında taşınmazların Edremit Belediyesi’ne iade edildiği ancak şirketin alıcıya geri ödemesi gereken 3 milyon 989 bin lira için karşılık ayırmadığı kaydedildi.
5 MİLYONLUK HATA!
Raporda, şirketin kira sözleşmeleri nedeniyle peşin olarak tahsil ettiği kira gelirlerini kanuna uygun olarak izlemediği bilgisine de yer verildi. Raporda, şirketin aktifinde yer alan ve eskiyen binalar için kaynak ayırmadığı kaydedildi. Şirketin 35 milyon 893 bin lira değerinde binasının bulunduğu, bu binaların yenilenmesi için 2022 yılı boyunca 699 bin lira kaynak ayırması gerektiği ancak ayırmadığı, bugüne değin en az 4 milyon 723 bin lira ayırması gerektiği ancak bunun da gerçekleşmediği tespit edildi. Raporda, bu durum nedeniyle gelir-gider hesabında söz konusu meblağda hata oluştuğu belirtildi.
ÇALIŞMA YOK, MAAŞ VAR
Raporda, danışmalık hizmet alımına dair çalışmaların yapılmamasına rağmen şirket tarafından ödeme yapıldığı ortaya çıktı. Raporda, 2020 ve 2021 yılına ilişkin danışman hizmetine ilişkin rapor istendiği ancak rapor gönderilmediği, 2022 yıllına ilişkin ise danışman hizmetine dair 3 sayfalık rapor gönderildiği, ancak danışman hizmetine ilişkin sözleşme bağlamında bir çalışmanın raporda yer almadığına dikkat çekildi. Sözleşmeye göre hizmet sunulmamış olmasına rağmen 3 yıl içinde en az 135 bin lira ödeme yapıldığına yer verilen raporda, kaynak aktarılan danışmanın ayrıca emekli olduğu ve emekli gelirinin kesilmediği, buna rağmen ücret karşılığında çalıştırıldığı tespit edildi.
ÜCRETSİZ KONAKLAMA YAPILMIŞ
Raporda, şirkete ait Afrodit Termal Tesisleri ve Akçam Otelde Edremit Belediyesi ve Şirket yetkililerinin yazılı olmayan talimatlarıyla konaklayan 835 misafirin toplam 3 bin 143 gece konaklamasına rağmen ücret alınmadığı bilgisine yer verildi. Söz konusu duruma ilişkin kanuna işaret edilen raporda, belirli kişi ve gruplara yönelik özel indirim sağlanması veya ücretsiz olarak sunulmasının mevzuata aykırı olduğu belirtildi.
1 MİLYON LİRA ZARARA UĞRATILDI
2022 yılına ait gelir tablosuna dikkat çekilen raporda, bu yıl içinde 18 milyon 265 bin giderin yaşandığını ancak 17 milyon 168 lira gelirin olduğu tespitine yer verilerek, yaşanan usulsüzlüğe açıklık getirildi. Buna göre; belediye en az 1 milyon lira zarara uğratıldı. Raporun ilgili bölümünde, şunlar kaydedildi: “Şirketin sermayesinin tamamının Belediye bütçesinden aktarıldığı, diğer bir ifadeyle, kamu sermayeli bir kuruluş olduğu da göz önünde bulundurulduğunda, kamu kaynağı kullanan Şirkete ait otellerde ücret tahsilatı yapılmadan konaklama yaptırılması mümkün değildir.”
Raporda, şirkete ait otellerde etkin bir fiyat politikasının olmadan indirimler yapıldığına dikkat çekilerek, 2022 yıllıda yapılan bu indirimler nedeniyle Afrodit Termal Tesisleri’nde yer alan otel ve diğer otellerde toplamda en az 1 milyon zararın yaşandığı belirtildi. Benzer durumun Edremit Otel’de de mevcut olduğu aktarılan raporda, Edremit Spor Kulübü Futbol Takımı oyuncuları ve teknik heyetinden oluşan 22 kişiye yapılan indirimler nedeniyle zarar oluştuğuna yer verildi. Raporda, “Şirketin 2022 yılı Gelir Tablosu incelendiğinde, Edremit Otelin 2022 yılı faaliyet giderlerinin 1 milyon 114.199,54 TL, faaliyet gelirlerinin ise 765.500,36 TL olduğu ve faaliyetlerini zararla sürdürdüğü düşünüldüğünde söz konusu konaklamalar için belirlenen 150,00 TL’lik konaklama ücretinin de ticari teamüllere uygun olmadığı değerlendirilmektedir. Şirket tarafından gerçekleştirilen bu satışlar sonucu elde edilen gelirlerin maliyetleri dahi karşılayamadığı, maliyetin altında satışlar yapılması ve etkin bir fiyat politikası olmaması sebebiyle Şirketin otel işletmeciliği faaliyetlerinden yıllar itibarıyla zarar ettiği görülmüş olup basiretli bir tacir gibi hareket edilmediği anlaşılmaktadır” diye belirtildi.
KONAKLAMA KAYITLARI YAPILMADI
Ayrıca bu otellerde çalışan sorumluların referansıyla konaklayanların kimlik bilgilerinin de bildirilmediği ve otel kayıtları ile resmi kayıtlar arasında farklılıklar olduğu ortaya çıktı. Raporun devamında, “Yapılan incelemede, Şirket tarafından işletilen Akçam Otelde konaklayan bazı misafirlere ilişkin bilgilerin, Kimlik Bildirim Sistemine bildirilmesine rağmen söz konusu konaklamalara ilişkin otel kayıtlarının usulüne uygun şekilde tutulmadığı ve konaklama bedellerinin tahsil edilmediği tespit edilmiştir. Örneğin Akçam Otelde farklı tarihlerde konaklayan 22 kişinin toplam 37 gece konaklamasına ilişkin Kimlik Bildirim Sistemine bildirim yapılmasına rağmen muhasebe sistemine işlenmesi için gerekli kayıt ve belgelerin düzenlenmediği dolayısıyla tahsilat işlemlerinin de yapılmadığı anlaşılmıştır” tespitine yer verildi.
USULSÜZ SATIŞLARDAN DOĞAN ZARAR
Raporda, şirket yöneticilerinin hukuka aykırı işlemleri nedeniyle açılan dava ve bu davalar nedeniyle ortaya çıkan yargılama giderlerine de dikkat çekildi. Belediyeye ait taşınmazsın usulsüz bir şekilde satıldığı ve dava açıldığı, ardından belediyenin haksız bulunduğu ve belediye şirketinin 461 bin lira ödeme yaptığı, ancak bu zararın belediyeyi zarara uğratanlardan geri alınmadığına vurgu yapıldı.
ZARAR ÜSTÜNE ZARAR
Raporda, şirketin Edremit Belediyesi ve Gürçay Eğitim ve Kültür Vakfı’nın elektrik borcu için sabit bir tutar ödediği, Edremit Belediyesi’nden toplam 1 milyon 947 bin alacaklı olduğu, ayrıca vakıftan 327 bin alacaklı olduğu, ancak bunun karşılanmadığı bilgisine yer verildi. Bunun yanı sıra şirket mülkiyetinde bulunan Kızılkeçili Çay Bahçesi’nin 2020’den 2022’ye kadar 120 lira karşılığında kiralandığı, bu kiralamaya dair sözleşmenin 5 yıl uzatıldığı, ancak mülke ilişkin değer tespiti yapılmadan aylık 8 bin 500 liraya kiralandığı belirtilen raporda, yıl içinde kiracının 76 bin lirayı ödemediği belirtildi. Raporda, Edbel Turizm Tesisleri adlı otelin 10 yıllığına kiraya verildiği, ancak kira tespit çalışması yapılmadan aylık 5 bin lira alındığı ve herhangi bir yatırım değer tespiti yapılmaksızın 3 yıl içinde tamamlanma şartıyla kiracı tarafından ilgili otelde yatırım ve tadilat taahhüdünde bulunduğu kaydedildi.
Raporda, şirketin inşaat projelerine dair yaptığı sözleşmelere riayet etmediği bilgisine yer verilerek, bir projenin teslim tarihinin gecikmiş olmasına rağmen projeyi yapan kişinin cezai işleme tabi tutmadığı belirtildi.
MA / Mehmet Aslan