İZMİR - Mevsim normallerinin üstünde yaşanan hava sıcaklığında çalışmak durumunda kalan mevsimlik tarım emekçileri, eşitsiz koşullara tepki gösterdi.
İklim krizinin sonucu olarak mevsim normallerinin üstünde seyreden sıcaklıklar, milyonlarca işçinin yaşam koşullarını da tehdit ediyor. Uzmanların sürekli olarak “işiniz olmadığı sürece dışarı çıkmayın” uyarısı yaptığı bugünlerde, özellikle mevsimlik tarım işçileri çalışmak zorunda kalıyor. Memleketlerinden kilometrelerce uzağa çalışmak için gelen işçiler, kötü çalışma ve barınma koşulları, düşük ücretin yanı sıra bu yıl sıcaklıkla da baş etmek durumunda kalıyor. Mêrdîn’in Qoser (Kızıltepe) ilçesinden Manisa’nın Salihli ilçesine gelen işçiler, 350 TL ile 400 TL arasında değişen yevmiyelerle çalışıyor.
Tarımda mevsimlik işçi olarak çalışan emekçiler yaşadıkları sorunlara anlattı, Tarım İşçileri Sendikası (Tarım Sen) Kurucu üyesi Umut Karagöz ise işçilerin yaşadıklarına ve alınması gereken önlemlere dair konuştu.
GÜNDÜZ SICAK, AKŞAM SOĞUK
İki ay için çalışmaya geldiklerini belirten Hadi Çin (52), kavurucu sıcaklara rağmen çalışmak zorunda olduklarını söyledi. Çin, “Çadırlarda kalıyoruz. Gündüz sıcak, akşamları soğuk oluyor. İhtiyaçlarımız karşılanmıyor. Sigortasız bir şekilde çalışıyoruz. Hava düzenli olursa, yevmiyemizi çıkarabiliyoruz. Ama onun dışında yevmiyemizde bazen çıkmıyor. Kızım Kıbrıs’ta üniversite okuyor. Sadece kaldığı yurt 40 bin TL. İki çocuğumu dershaneye gönderiyorum. Burada kazandığımız para bize yetmiyor” dedi.
‘SICAKLARDAN DERİMİZ SOYULUYOR’
Sabahın erken saatlerinde uyanıp gün boyunca güneşin altında çalıştıklarını söyleyen Metin Kaya (38), “Artan sıcaklardan neredeyse derimiz soyuluyor. Ama boşa çalışıyoruz. Burada yılan sokuyor, böcekler var. Bizim memlekete iş yok, orada çalışabilsek, buraya gelmezdik. Biz ne istersek olmuyor. Yevmiyelerimiz artmıyor” diyerek tepki gösterdi.
Büyük eziyetler altında çalışmak durumunda kaldıklarını belirten Sultan Dağlı (60), sıcak havaların kendilerini daha çok yorduğunu ifade etti. Bu şartlara rağmen aldıkları ücretin yetersiz kaldığını söyleyen Dağlı, "Burada çalıştığımız kışın 3 ayda bitiyor. Tekrar buraya geliyoruz. Eskiden yine bir şekilde birikim oluyordu. Şimdi ancak kışa yetiyor. Ekonominin biraz düzelmesi lazım” ifadelerini kullandı.
HEM EVDE HEM TARLADA ÇALIŞIYOR
3 çocuğuyla beraber çalışmaya geldiğini aktaran Reyhan Özemlek (30), şunları söyledi: "Buraya geldiğimizde havalar soğuktu, ısınmıyorduk. Şimdi hava sıcak, serinleyemiyoruz. Sabah uyanıyoruz işe başlıyoruz. Eşim buradaydı, gözlerinden ameliyat oldu, o gitti, ben 3 çocuğumla burada kalıyorum. Sabah kalkıyorum, tarlaya gidiyorum, sonra gelip kahvaltıyı hazırlıyorum, çocuklara bakıyorum. Daha sonra tekrar gelip tarlada çalışıyorum."
‘VERİM DÜŞÜKLÜĞÜNDEN ZORLANIYORUZ’
Bu sene yağışların fazla olmasından kaynaklı salatalıkta verimin az olduğunu aktaran Abdurrahman Çin, yaşanan verim düşüklüğünden dolayı daha çok zorlandıklarını söyledi. Çin, “Biz buraya geldiğimizde, banyo, lavabo, içme suyu yoktu. Buradaki hayvan pazarından su aldık. Tarla sahibi diyor sadece salatalık gelsin. Buraya gelen insanlarımız kıymetsiz görülüyor. Çocuklarım öğrenci. İki çocuğum bu sene üniversiteye gidecek, iki çocuğumda üniversiteye hazırlanacak. Buradan gelen para ile çocukların masrafları karşılanmıyor” şeklinde konuştu.
‘YEVMİYELER ARASINDA EŞİTSİZLİK’
Üniversiteye gitmek için para biriktirmeye geldiğini söyleyen Nuray Çin (18) de, “Bu hava sıcaklığında ağır koşullarda çalışmamıza rağmen aldığımız yevmiyeler az kalıyor. Yevmiyelerimiz arasında eşitsizlik de var. Erkekler 400 lira alırken, bize 350 lira veriyorlar” dedi.
‘KORUCUYUCU ÖNLEMLER ALINMALI’
Tarım İşçileri Sendikası Yönetim Kurulu Üyesi Umut Karagöz ise, mevsim normallerinin üstünde seyreden sıcak havada tarım emekçilerinin koruyucu eldiven, giysi, şapka gözlük gibi ekipmanlara ulaşmakta zorluklar yaşadığını dile getirdi. İşçilerin mola süreleri ve dinlenmeleri için yeterli alan oluşmadığı için sağlık sorunları ile karşı karşıya kaldıklarını belirten Karagöz, “Bizim temel önerimiz hasat saatlerin değiştirilmesidir. İşveren akşam saatlerinde aydınlatma sistemi kurmalı. Bu şekilde işçilerin sağlığından olması da engellenecek. Özellikle seralarda sıcakların dengelenmesi gerekiyor. Mevsimlik tarım işçilerinin hem mola süreleri hem de mola sayıları arttırılmalıdır. İşçilerin çalışma alanlarında sağlık ekipmanları ve sağlık personelleri hazır bekletilmeli. Çünkü bu dönemde kalp krizi ve beyin kanaması tehlikesi var" uyarısında bulundu.
‘İŞÇİLERİN YANINDAYIZ’
Emekçilerin hakları olduğunu bilerek bunları talep etmesi gerektiğinin altını çizen Karagöz, “Hem hukuki hem de fiili olarak işçilerin mücadelelerinde yanlarında olacağız. İş cinayetleri ve iş kazaları önlenebilir. Biz yaşanan her iş cinayetinin önlenebilir olduğunu görüyoruz. Bütün işçi kardeşlerimiz kendilerine güvenip, sağlıklarına sahip çıkmaları gerekiyor. Patronların acil önlemleri hayata geçirmesi gerekiyor” dedi.
MA / Delal Akyüz