Piştî 27'ê Tîrmeha 2011'an hevdîtina malbatê û parêzeran a bi Rêberê PKK'ê Abdullah Ocalan re hatibû astengkirin. Ji ber vê girtiyên PKK'î û PAJK'î di 12'ê Îlona 2012'an de çalakiya greva birçîbûnê dabûn destpêkirin. Piştî Mehmet Ocalan, li Girava Îmraliyê hevdîtin bi birayê xwe Rêberê PKK'ê Abdullah Ocalan re kiribû, Ocalan ji bo bi dawîbûna grevên birçîbûnê bang kiribû. Piştî banga Ocalan, çalakiya greva birçîbûnê ya girtiyan di roja 68'an de bi dawî bûbû. Hevserokê Kongreya Civaka Demokratîk (KCD) Ahmet Turk û Parlementera Partiya Aştî û Demokrasiyê (BDP) Ayla Akat Ata, hevdîtina ewil a di bin navê pêvajoya "çareseriyê" de ku heya 5'ê Nîsana 2015'an dewam kiribû, di 3'yê Çileya 2013'an de li Girava Îmraliyê bi Ocalan re kiribûn. Piştî vê hevdîtinê, di 9'ê Çileya 2013'an de li Parîsê paytexta Fransayê yek ji damezrînerên PKK'ê Sakîne Cansiz (Sara) û Nûnera Kongreya Neteweyî ya Kurdistanê (KNK) a Parîsê Fîdan Dogan (rojbîn) û Endama Tevgera Ciwanên Kurd Leyla Şaylemez (Ronahî) li Buroya Enformasyonê ya Kurdistanê bi sûîqastekê hatibûn qetilkirin. 

 

Bi vê komkujiyê re armanc qedandina hevdîtinên li Îmraliyê bû. Lê hevdîtin piştî vê komkujiyê jî dewam kiribûn. Ocalan, di hevdîtinê de ji bo vê komkujiyê tespîtên girîng kiribûn. Ocalan, diyar kiribû ku sûîqesta li hemberî Sakîne Cansizê, di heman demê de sûîqasteke li hemberî wî ye jî û bal kişandibû ser girîngiya rol û rista Cansizê ya di têkoşîna jinê de û gotibû: "Azadiya jinê, têkoşîna Sakîneyê ye. Ez ê hesabê Sakîneyê bipirsim, ez ê kujeran eşkere bikim." 

 

GLADÎYOYA NÛ NAYÊ FÊMKIRIN

 

Rêberê PKK'ê, di hevdîtina piştî komkujiya Parîsê de, di 23'yê Sibata 2013'an de gotibû: "Li Tirkiyeyê xebateke dewleta paralel a ji sê milan ve tê kirin heye. Dest bi sobetekirina van têkiliyan hat kirin. Ev ne lobiyên ji rêzê ne. DYA jî di warê stratejîk û taktîkî de mudaxileyan dike. Destpêka her sêyan jî Anatolya ye. Qaşo hikûmetek heye, qaşo parlementoyek heye. CHP û MHP, projeksiyonên dewletên paralel in. Haletên wan ên hêsan in. Ketine nav AKP'ê û nav karsazan jî. Tenê MÎT maye. Hedefa vê diyalogên me yên hatine destpêkirin bi xwe ye. Dixwazin musteşarê MÎT'ê bixînin. Emre Ûslû û Mehmet Baransû MÎT'ê hedef girtin. Hêzeke qerase li pişta wan e. Florîda navenda kontrgerîlla ye. Abdûllah Çatli du caran çû wê derê. Sûîqasta li hemberî Papa, cinayeta Palme çêbû. Cinayeta Sakîneyê jî karê van koman e. Gladîoya nû tam nayê fêmkirin. Hemû tiştên ji bo çareseriyê hatin kirin sabote kirin. Bûyera Sakîneyê li bara min bû cihê teredudek mezin. Ne zelal e. Sakîne, li Ewropayê aştiyê temsîl dikir. Hê jî komkujî nehatiye zelalkirin." 

 

‘HA BERA ME DANE HA BERA SAKÎNEYÊ'

 

Ocalan, di heman hevdîtinê de gotibû: "Ha bera me dane, ha bera Sakîneyê. Bûyereke pir tarî ye. Êrişa li hemberî Sakîneyê û êrişa li hemberî we (Li Sînopê êrişa li hemberî heyeta BDP'ê, 18'ê Sibata 2013'an) heman êriş e." 

 

‘JIYANA SAKÎNEYÊ JIYANEKE MÎNAK E'

 

Ocalan, di vê hevdîtinê de bal kişandibû ser rol û rista Sakîne Cansizê ya di têkoşîna azadiya jinê de û gotibû: "Em tevgera azadiya jinê dijîn. Jiyana Sakîneyê mînak e. Azadiya jinê, têkoşîna Sakîneyê ye. Ez ê hesabê Sakîneyê bipirsim, ez ê kujeran eşkere bikim." 

 

TEXRÎBAT

 

Ocalan, di hevdîtina 24'ê Hezîrana 2013'an de jî bilêv kiribû ku di navbera kurd û tirkan de dused sal in têkiliyeke civakî ya li ser asasê tahde û qirkirinê hatiye avakirin û gotibû: "Berê gava min li kavilên ermeniyan mêze dikir, ez li ber diketim. Lê mêze bikin, çar hezar gundên me jî niha di vî halî de ne. Piştî 1990'î JÎTEM'ê û yên wekî wê li ser navê tirkîtiyê texrîbatek mezin kirin. Meger dused sal in li ser navê tirkîtî û kurdîtiyê bi awayekî wekaletî tahdeyek hatiye avakirin. Di vir de roleke mezin jî ya îngilîzan e." 

 

KURDISTANEKE JI KURDAN XALÎ

 

Ocalan, di hevdîtina xwe de bal kişandibû ser nivîsa "Bîst û du kadroyên PKK'ê bên kuştin" a rojnamevan Mehmet Baransû û Emre Ûslû û gotibû: "Bi Sakîneyê dest pê kirin. Vê lîsteyê birine cem Serokwezîr (Tayyîp Erdogan) û dest pê kirine. Nava AKP'ê, derdora Serokwezîr ji vana xalî nabe. Hemû jî diçin xwe disipêrin ewkla li Washîngtonê. Hêza heyetê bisînor e, gerçî niha hebikekî bihêz bûne. Rûxandina salên 90'î, fûryayeke wekî vê bû. Xwestin Kurdistanek ji kurdan xalî biafirînin. Ev, nahêlin tirk jî aştiyê çêbikin. Dixwazin aştiyeke sixte çêbikin, aştiyeke ku me ber bi pevçûnan ve bibe." 

 

OPERASYONÊN TASFIYEKIRINÊ

 

Ocalan, di hevdîtina xwe ya 17'ê Tebaxa 2013'an de jî gotibû: "Xwestin wekî ya Osloyê, darbeyekê li vê pêvajoyê jî bixin. Lê min sebir kir. Ev pêşwaziya bidestxistina îqtidarê ye. Vî tiştî tînin ber Serokwezîr: Tasfiye pêkan e, çima tu hevdîtinan dikî? Dixwazin şerekî adetî yê wekaletê bidomînin. Ferzkirina ku tirkan bi kurdna tasfiye bike, kurdan bera tirkan bide, serîhildanê baifirîn! Şêx Saîd, NATO, Menderes, bûyerên 6-7'ê Îlonê, pevçûna çepgir-rastgiran hemû mînakên vê ne. Ev proje hê jî didome. Lewma min sebir kir. Anîna min a vira jî heman tişt e, ji bo ez di çareseriya siyasî de rola xwe nelîzim, ji bo bibêjin Apo-PKK qediya." 

 

DARBEYA 9'Ê ÇILEYÊ

 

Rêberê PKK'ê Abdullah Ocalan di hevdîtina xwe ya 11'ê Çileya 2014'an de destnîşan kiribû ku Sakîne Cansiz, Fîdan Dogan û Leyla Şaylemez qurbanên dawî yên Gladîoyê ne û gotibû: "Peyam ji bo me ye. Peyam ev e: Dê PKK wisa bê helkirin! Darbeya 9'ê Çileyê darbeya qedandina pêvajoyê ye. Komkujiya Madimakê, ya Başbaglarê û yên wekî vana encama perspektîfa CIA'yê ne. Polîtîkaya bira bi bira bidin qirkirin bi xwe ye." 

 

EFSERÊN MIRINÊ

 

Rêberê PKK'ê Abdullah Ocalan, di hevdîtina xwe ya 26'ê Hezîrana 2014'an de jî gotibû: "Plansazê efserên mirinê Engîn Alan e. Ev, planên rojane dikin û van planan jî wekî rapor didin CIA'yê. DYA, şêst sal in Tirkiyeyê daye dest vana. Fethûllah Xoce jî, Turkeş jî wisa ne; Rûzî Nazar, Enver Altayli û yên wekî vana jî wisa ne. Ev kes, planên ku dê çawa li hemberî cîhana tirkîtiyê operasyonan bikin, dikin. Min ev yek tenê di awayên wan ên kuştinê de çareser kir. Awayên kuştina kurdan ne karê tirka ye. Jixwe hûn vê yekê di awayê kuştina Sakîneyê de jî dibînin. Hûn ê mirina Sakîneyê çawa îzah bikin? rêbazeke kuştinê ya ev qasî hovane karê van kesan e. Omer Guney, a rast Engîna Alaneke biçûk e. Zilamê Gladîoya NATO'yê ye. Armanca wan bi van cinayetan her tiştî biqedînin." 

 

SENDROMA OZALÊ DUYEM

 

Ocalan, di 9'ê Çileya 2015'an, duyemîn salvegera komkujiya Parîsê de jî ev tişt gotibûn: "Îro salvegera şehadeta Sakîne wan e. Ez ê bi hûrgulî li ser vê bisekinim. Ev hemû ji hêla hin hêzan ve hatin kirin. Daxilî nav rojeva Serokwezîr û MÎT'ê jî hat kirin. Ji bo me pir zehmet bû. Niha jî sendroma Ozalê duyem di rojevê de ye. Ez, ji bo sendroma Ozalê duyem çênebe, têdikoşim. Ger pêk bê dê hem ji bo min, hem ji bo dewletê û hem jî ji bo raya giştî îfalesek be. 

 

Min ji dema Ozal ve neyta Cemaetê tespît kiriye. Ez li ser hûr bûm. Darbe, karê hêzên global ên navdewletî ne. Hûn ê jî li ser hûr bibin. Davûtoglû hay ji vê tune ye. Gava min behsa paralelê kir, pênaseya paralelê di rojanmeyekê de bi du peyvan hatibû nivîsandin. Niha jî Serokkomar her roj dibêje, 'Em ê heya dawî bi ser de biçin.' Yanî dikaribûn di wext de têbigihiştana. 7'ê Sibatê, 17-25'ê Kanûnê tenê ne darbeyek e. Operasyoneke global e jî. Ozal, Erbakan û Ecevît jî bi darbeyekê çûn. Ev hewldan ji bo Erdogan jî didome. Mirina Sakîneyan jî wisa ye. Ger hûn jî li ser van mijaran hûr nebin hûn ê nikaribin polîtîkayê bikin. Min hêla dîrokî ya hemû meseleyan heya sala 1920'an bir. Min pêwendiyên wan ên bi lobiyan re nîqaş kirin. Li vira awayê min ê polîtîkayê jiyanî ye. 

 

SÛÎQASTA SAKÎNEYÊ HINCETA ŞER BÛ

 

PKK, ji sala 76'an ve tim bi komployan re rû bi rû ye. Lewma ez hişyar dikim. Hê jî min li vira wekî enstrumanekê, wekî amûrekê dibînin. Ez dibêjim, ev tiştekî talûke ye. Tu qîmeteke gotinên wan ên ji bo min tune ye. Sî sal in li hemberî min operasyoneke têgihanî dikin. Ez qet guh li vê jî nakim. Ji lew re dîrok ez piştrast dikim. Li Parîsê operasyoneke têgihanî ya nû tê kirin. Sûîqesta Salîneyê ne sûîqesteke wisa hêsan e. Bi plansazî hatiye kirin. Ji bo min hinceta şer bû. 

 

SÛÎQESTA WELÎAHTÊ AWISTIRYAYÊ

 

Ji bo min sûîqesta Sakîneyê ji ya Welîahdê Awistiryayê ya di dema Şerê Cîhanê yê Yekê de girantir e. Ji xeynî min tu kesî nikaribû di wan şert û mercan de xwe ji wî şerî xelas bike. Ji ber ku min ev tişt hemû dîtin, çendî giran bû jî min xebata li vira domand. Di nav awirên bargiran ên hevalê xwe de, di demeke ku MÎT di bin tohmeteke giran de bû, min ev hevdîtin kirin. Dibe ku tiştên bi vî rengî ji niha û pê ve jî çêbibin. A girîng awayê rast ê xebatê ye û nêzîkatiyek cidî ye. Niha di manşeta rojnameya Zamanê de ev qas agahî hene. Dibêje, 'Çima MÎT sûîqastê aşkere nake?' Lê belê em bi neyta wan dizanin. 

 

Belê, lê ger bi ya Cemaetê bûna, niha dê PKK bûbûna keldûman. Baransû, wê demê di Tarafê de nivîsîbû. Gotibû, 'Ger bîst û du kadroyên PKK'ê bên kuştin dê mesele çareser bibe.' Sakîne yek ji vana bû. Ên din jî, hê dikin. Lîsteyek kartêker çêkiribûn, eynî wekî lîsteya karsazan a salên 90'î, wekî lîsteya Çîllerê. Berê planên MÎT'ê jî yên bi vî rengî hebûn. Em dikarin behsa heyama Teoman Koman bikin. Paşê ev bi Emre beg wan re guherî. Hûn jî dizanin Teoman Koman meaşê xwe ji CIA'yê distand û MÎT di bin destê wî de bû. 

 

Gava Sakîne bihîstiye ez li vira li dor maseyê rûniştime, rabûye ser xwe û bi erênî nêz bûye, gotiye pir baş e û piştgiriya vê yekê kiriye. Lewma hedef hat girtin. Bûyera Sakîne wan bûyerek wisa ye ku, bi qasî 19'ê Gulanê girîng e. Bi qasî bûyera daxistina ji text a Abdulhamîd, bi qasî fesixkirina Ocaxa Yenîçeriyê ya ji aliyê Mahmûdê Duyem ve girîng e. Bi qasî darbeya 27'ê Gulanê, darbeya 12'ê Adarê girîng e. Ji niha û pê ve dê 9'ê Çileyê jî ji bo me bibe dîrokeke girîng. Ez li vira naveroka siyasî ya komkujiyê, ya darbeyê rave dikim. Em bêjin me pêncî civîn bi Hakan beg re kiribin, di van ger pêncî civînan de jî hema bibêje bûyerek derketiye pêşiya me. Ji lêgerînên tazî, tecawizan, ji operasyonên KCK'ê heya Roboskiyê... divê ev wisa bên nirxandin.

 

KOMPLOYA CIA Û GLADÎOYÊ

 

Em ferz bikin haya Erdogan ji vê cinayetê hebûye û em ferz bikin wî ev yek pesend kiriye. Dibe ku MÎT'ê jî pesend kiribe. Lê îmze û pesendkirina rayedarên ku min hevdîtin bi wan re kirine hebe jî, belgeyên wê jî hebin, dîsa jî ev ne biryara wan e. Ev tespîteke dîrokî ye. Awayê min ê siyasetê wisa ye. Komployeke navenda wê Washington e. Komployeke CIA û Gladîoyê ye. Hişmendiya min a dîrokê heye, ez baş bi rastiya dewleta kûr dizanim. Lobî, 60 sal in di çarçoveya bidestxistina Anatolyayê de her tiştî dikin. Di hundir de pergaleke ku serokkomarê xwe, serokwezîrê xwe jî dide ber xwe heye. Mekanîzmaya darbeya heyî hê jî li ser kar e. Pêncî heb Hakan Fîdan jî hebin, pêncî heb serokwezîr jî hebin dê nikaribin pêşî li ber vê bigirin."

 

DIJDARBE

 

Rêberê PKK'ê Abdullah Ocalan, di hevdîtina 4'ê Sibata 2015'an de diyar kiribû ku li Girava Îmraliyê li dijî hemû gavên tên avêtin darbeyek tê kirin û gotibû: "Em Sakîneyan bînin bîra xwe. Piştî civîna me ya ewil a li vira, li Parîsê bersiv dan. Piştî hemû hevdîtinên girîng, teqez darbeyek çêdibe. Roboskî, li Colemêrgê kuştina 13 gundiyan, operasyonên KCK'ê û bi sedan bûyerên bi vî rengî. Ên ev kirin niha teşhîr bûne. Ez xwe disipêrim tecrûbeyên xwe û dibêjim. Gava min bûyera Sakîne wan bihîst, ez pir fikirîm. Min got divê çi bê kirin, ez li ser vê hûr bûm. Min panzdeh rojan hevdîtin nekirin. Paşê min hevdîtin kir. Wê çaxê ez wisa fikirîbûm; Em ferz bikin ev civîn bi plana Hakan Fîdan be, bi pesendkirina Serokwezîr be. Min got, axirê ev kom jî bi qasî min di bin gefan de ye. Lewma ez fikirîm û min got, sebir bike, bixebite û aşkere bike. Û niha derket holê. Pergala paralel ev tişt kir. Dibe ku ji MÎT'ê jî komek di nav vê pergalê de be. Tevdîr girîng e." 

 

MA / Ozgur Paksoy