Çapemenî kuştina jinan normal dike

  • jin
  • 09:08 27 Cotmeh 2020
  • |
img

AMED - Nûnera Jinan a Lijneya Kordînasyona Bajêr a TMMOB’ê Arîn Zumrut diyar kir ku medyaya hawizê neheqî û komkujiyên li jinan tê kirin normal dike û got: “Divê jin tevlî qadên têkoşînê bibin.”

Di 21’ê Cotmehê de li Kolana Hunerê Mustafa Aslan ê 20 salî xwîşka xwe Melek Aslan a 24 salî kuşt. Piştî ku Aslan hat binçavkirin û girtin, derket holê ku di plankirina cinayetê de ne bi tenê ye. Aslan, ji ber ku hevalê wê Orhan Vatansever beriya 2 mehan gef lê xwaribûn, derbarê wê de biryara parastinê hatibû girtin. Hat hînbûn ku cihê ku Melek Aslan lê dijî Vatansever ji Mustafa Aslan re gotiye. Mustafa Aslan ji cînayetê, Vatansever jî ber ku bûye sedema kuştinê hatin girtin.
 
Pişt re di çapemeniyê de nûçeyên ku Melek Aslan “ji ber namûsê” û “ji ber tahrîkkirinê” hatiye kuştin hatin serwîskirin. Jinan bertek nîşanî van nûçeyan dan. Yek ji van jinan jî Nûnera Jinan a Lijneya Kordînasyona Bajêr  a Amedê ya Yekitiya Odeyên Avahîsaz û Endezyaran a Tirk (TMMOB) Arîn Zumrut e.
 
‘DIVÊ DESTHILATDARÎ SAMÎMÎ BE’ 
 
Zumrut, diyar kir ku heke desthilatdarî bixwaze cinayetên jinan bide sekinandin divê samîmî nêzîk bibe û got: “Divê nêzîkatiya hikûmeta niha ya li hemberî jinan çê be. 18 sal in ji civakê re 'grîngiya jinê nîne zilam girîng e' tê empozekirin. Êdî vê yekê tenê bi gotinên xwe yan bi rêya çapemeniyê nakin, di heman demê de xistine nav pergala perwerdehiyê jî. Wêneyên ku kirine di pirtûkan de an jin xizmetkar e, an jî jin 'dikare çi bike, nikare çi bike’ ne. Bi vê yekê ji civakê re peyam dişînin. Nifşê nû yê ku bi van mezin dibe dikare bi awayekî hêsan dayik, xwişk û hezkiriya xwe bikuje. Ji bo ku ev tişt ji holê rabin divê civak hemû heman refleksê nîşan bide.”
 
‘DIVÊ EM DI NAVA BERXWEDANÊ DE BIN’
 
Zumrut, pirsa çima Peymana Stenbolê ketiye ebr nîqaşan kir û wiha axivî: “7-8 mehan carekê destkeftiyên jinan dibe mijara niqaşê. Divê mirov vê yekê lêkolîn bike. Jin li pey destkeftiyên xwe diçin lê kesên ku ji hikûmetê û çapemeniyê bandor digirin her roj kuştina jinan didomînin. Di vê mijarê de divê em di nava xebatê û berxwedanê de bin.”
 
‘DEMA JIN DIMIRE JÎ JÊ XELAS NABE’
 
Zumrut, da zanîn ku tu ewleyiya jinan tune ye û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Em jin hîs dikin ku kes ji me ne di ewlehiyê de ye. Sebeba vê ne qanûn in jî. Divê civak hişmendiya xwe biguherîne. Belê, her kes gefan li me dixwe. Lê Melekê ev nefikiriye. Derbarê Melekê de biryara parastinê hatiye girtin, lê nizanibûye ku dê birayê wê, vê yekê bîne serê wê. Dema jin dimire jî xelas nabe. Medyaya hawizê dema derbarê jinan de nûçeyan çêdike, neheqî û komkujiya li wan hatiye kirin normal dike. Bi awayekî cezanegirtina berpirsyaran bi hêsanî dikin. Bifikirin zilamê ku hevjîna xwe ya berê dikuje diçe dadgehê dibêje ‘ez ne poşman im ez ê careke din bikim’ û cezayê wî tê kêmkirin. Berê taximeke cilan li xwe dikirin digotin ‘ez poşman im’ lê niha hewceyî bi wê jî nabînin. An jî li kolanê êrîş li te tê kirin kesê alikariya te bike ceza digire. Pişt re çi dibe hefteyeke din jinek li kolanê rastî êrîşê tê û her kes temaşe dike. Esas peyamek di vir de heye dibêje ‘ji jinê re nebe alîkar’ hûn jinan bixin di nava van sînoran de hûn ê nikaribin pêşî li ber cinayetan bigirin. Peyamên ku jin didin civakê ev in ‘ewleyiya me tune ye, nasên me her roj me dikujin.' Ji bo ku ev çênebe pêdivî bi têkoşîneke mezin heye." 
 
Zumrut got: “Jin bi tena serê xwe ne hebûn e, divê her tim bi yekê re were entegrekirin. An bi bav an jî bi hevjînê xwe re. Ev jî hişmendiya hikumetê ya li hemberî jinan dide nîşandan. Ji bo ku ev hişmendî were guhertin divê têkoşîna jinan zêdetir were bilindkirin.”
 
‘DIVÊ JIN TEVLI QADÊN TÊKOŞÎNÊ BIBIN’
 
Zumrut, anî ziman ku ji bo gilîkirinê cihekî ku jin serî lê bidin tune ye û axaftina xwe wiha bi dawî kir: “Li vê derê ewil saziyên jinan hatin girtin. Zirareke çawa ya saziya jinan heye? Armanca vekirina wan çi ye? Dema hûn digirin çi armanç dikin? Hûn saziyên jinan bigirin wan bêçare û tenê dihêlin. Esas dema ku em bûn parçeyekî Tora Têkoşîna li Dijî Tundiya Jinan, me xwest tundiya heyî berbiçav bikin me ev tor ava kir. Çi qas saziyên jinan werin girtin jî em dibînin ku hevgirtina jinan gelek tiştan çareser dike. Dema jinek li vir tê kuştin dilê jina li Stenbolê, Enqerê û Îzmîrê diêşe. Divê mirov zêdetir saziyên jinan veke. Em ne bi tenê ne. Bi rastî nîviyê cîhanê ne. Divê em li keda xwe xwedî derkevin. Em dikarin biryara çawa dixwazin bijîn bidin. Divê jin tevli qadên têkoşînê bibin.”
 
MA / Fahrettîn Kiliç /Arjin Dilek Oncel
 

Sernavên din

28/10/2020
20:59 Li Tirkiyeyê hejmara kesên ji ber Covîd-19'ê mirine 10 hezarî derbas kir
16:29 Rawestandina cenazeyan a li morgê di rojeva meclisê de ye
15:45 Komkujiya Roboskî di meha 106’emîn de ye: Em dixwazin di aştiyê de bijîn
15:36 DÎSK: Divê şertên xizmetkarên tenduristiyê bê başkirin
14:48 Jinan serdana karkerên fistiqan kir
14:48 Tenduristîvan: Bi qedexe û astengiyan pirsgirêk nayên çareserkirin
14:39 Biryara bihincet a cînayeta Aydemîr: Nelihevkirina mîrateyê
14:21 Li Girtîgeha Şakranê 11 gardiyan bi vîrûsa koronayê ketin
13:39 TTB: Em ê dev ji mafên xwe yên destûr, îstifa û teqawitbûnê bernedin
13:38 Kovara listikên zarokan a bi Kurdî GOG derdikeve
13:13 Li Girtîgeha Antalyayê careke din pêkanînê Rewşa Awarte di dewrê de ne
12:59 Pêşniyara mafê perwerdeya zikmakî qebûl nekirin
12:49 Polis: Tu Leyla Guven teşhis bike dê dozger bibe alîkar
12:17 Li Girtîgeha Xarpêtê 12 girtî bi vîrûsa koronayê ketine
12:02 Operasyona leşkerî li Elbakê didome
11:52 Ûgûr: Dadgehê şopeke reş derbasî dîrokê kir
11:37 Der barê Ekîncî de biryara girtinê
11:11 Rojnameger Demîr beraet kir
10:56 Li Stenbolê 3 HDP’î binçav kirin
10:51 Ji av û rê re na ji qada medenê re jêhatî ne!
10:50 Helwesta ENKS’ê rê li pêş hevdîtinên neteweyî digire
09:51 Guney: Boyqot ji bo siyaseta navxweyî tê bikaranîn
09:10 Dayik Gunduz: Bila hestiyên keça min radestî min bikin
09:09 Dayikên Aştiyê: Aştî bi azadiya Ocalan pêkan e
09:08 TTB: Budçeya ji bo xizmeta tenduristiya parêzker hatiye veqetandin kêm e
09:07 'Tê xwestin jin nasnameya xwe ji bîr bike'
09:07 Tekstîla wê ji bo jinan bû cihê xebatê
09:06 Berberê 66 salan, ji bo çanda kevnar li ber xwe dide
09:03 Qeyûm mal û milkên şaredariyê dide hin saziyan
09:01 Koçer hêdî hêdî vedigerin
09:00 ROJEVA 28'Ê COTMEHA 2020'AN
27/10/2020
20:47 76 kes bi covit-19 mirin
18:04 Fecriye Coşkun jiyana xwe ji dest da
16:21 Gullu Yilmaz: Hevjînê min ez şewitandim
16:15 Danişîna bersûcê istismara zayendî taloq bû
15:31 Ji bo 13 gundên Şirnexê hat xwestin ku komîsyon bê avakirin
15:15 Genel-Îş: Derxistina ji kar a bi kêfî terk bikin
15:05 Polîsan karsaz Seydaoglû binçav kirin
14:48 Lîseya Pişeyî ya Keçikan a Şirnexê kirin qarantînayê
14:43 Foza Yûsif: Tirkiye xwe ji êrîşên nû re amade dike
14:18 Astengiya xwegihandina li ser 118 malperan rabû
14:15 DAKAP wê têkildarî îşkenceya bikuçik gilî bike
14:03 Sancar: Wê HDP di hilbijartina destpêkê de vê desthilatê têk bibe
13:58 Surucu: Vekirina ala DAÎŞ’ê hewldana ji nûve avakirinê ye
13:36 Aktîvîstê TJA'yê jinên di tekstîlan de dixebitin ziyaret kirin
13:26 Turk-Îş’ê li dijî qanûna torbe li 81 bajaran çalakî li dar xist
13:19 Jinên ku negirtin şarederiyê, li ser bertekan vexwendin şaredariyê
13:18 MLSA ziyareta piştevaniyê kir
12:02 Endamê PM’a HDP’ê Bagcik binçav kirin
11:26 Bi navê DAÎŞ’ê gefa kuştinê li hevşaredarê HDP'î xwarin
11:15 Parlamenterê berê Îbrahîm Bînîcî hat binçavkirin
10:49 Parêzeran ji bo Îmraliyê serlêdan kirin
09:13 Dr. Yerlîkaya: Herî kêm pêdivî bi 10 mîlyon derziyên doza şewbê heye
09:12 Mûçeyê jina astengdar û nexweş birîn
09:12 33 roj in 8 cenaze li Nexweşxaneya Şirnexê tên ragirtin
09:11 297 roj in xeber ji Gulîstanê nayê girtin: Rayedar dixwazin xwe bi xelas bikin
09:11 'Piştî Erdogan biçe em ê çaya kêfê vexwin'
09:08 Li Xîzanê zorî û zehmetiya berhevkirina gûzan
09:08 Serokê Odeya Bijîşkan a Kocaeliyê: Em diqedin
09:08 Kirê ji sedî 30 biha bûn
09:08 Dolar bandoreke çawa li 'çaya kêfê' ya Erdogan dike?
09:08 Çapemenî kuştina jinan normal dike
09:08 Kamaç: Peymana Şengalê wê bandorê li ser yekitiya neteweyî bike
09:00 ROJEVA 27'Ê COTMEHA 2020'AN
26/10/2020
19:46 74 kesên din jî ji ber Covîd-19'ê mirine
16:56 Abdî: Erdogan Îslamê ji bo berjewendiyên xwe bi kar tîne
16:05 Polisan bi ser polîklînika serokê berê yê Odeya Bijîjkan a Wan-Colemêrgê de girt
15:40 5 karkerên sendîkayî ji kar hatin derxistin
14:44 Li Enqereyê hejmara kedkarên tenduristiyê ku bi koronayê ketine derket hezar û 72 kesan
14:20 Hevserokên HDP’î sewqî edliyê kirin
13:57 Ji Hevşaredara Sûrê re 15 sal ceza hat xwestin
13:48 Biryargeha Felyaq El Şam hat bombebarankirin
13:29 Jinên ku xwestin bi qeyûm re hevdîtin bikin negirtin hundir
13:24 Rêxistinên ciwanan: Em ê hebûna xwe ya li kolanan dewam bikin
13:13 Li Efrînê bi ala El Qaîdeyê Fransayê şermezar kirin
11:57 Meclisa Jinan a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê: Di 3 salan de 53 jin hatin qetilkirin
11:36 Hico: Şengal wê venegere berî 3’yê Tebaxê
11:12 Dolar 8 TL’yî derbas kir
11:01 Kekê qaymeqam Safîturk diyar kir ku gef lê tê xwarin
10:46 Di Roja Mafê Nexweşan de banga li hikûmetê: Girtiyan berdin
10:31 Xelk piştî 5 salan derket ser Birca Keçikê
10:28 Taşdemîr: Desthilatdarî siyaseta şikandina vîna jinê bi rêve dibe
10:09 Kurkçu: Deklerasyona banga aştiyê banga ji bo civakê ye
09:44 Li Şengalê goreke din a komî hat dîtin
09:19 17 endamên Mala Gel hatin berdan
09:01 Hevjîna Turk îşkenceya bi kûçikan vegot
09:01 Ji ber tunebûna hilbijartinê budçe hat kêmkirin
09:01 Yolerî: Girtîgeha ku em ji agahî nagirin Girtîgeha Îmraliyê ye
09:00 Tehma jêneveger a mehên zivistanê ya malên gundan
09:00 ‘Li Lîbyayê taktîkê negirt, dibe ku li Behra Spî tavîz bên dayîn’
09:00 Bihûşta çûkan bûye çol
09:00 ROJEVA 26'Ê COTMEHA 2020'AN
25/10/2020
18:44 72 kesên din ji vîrûsa koronayê jiyana xwe ji dest da
18:37 Dayika Wedat Aydin jiyana xwe ji dest da
16:53 Êzidiyan li dijî peymana Bexda û Hewlêrê deklarasyonek hevpar weşandin
16:31 Mudaxileyî rêxistinên ciwanan kirin: 40 binçavkirin
15:54 Li Enqerê pirtûka ‘Dîwarên Ku Wê Hilweşin’ hat îmzekirin
15:30 Rojnameger piştî 14 rojan kirin qawîşan
14:41 Hevserokên Bazîdê hatin berdan
14:32 Polîsan mudaxileyî rêxistinên ciwanan kirin: Gelek ciwan binçavkirin