Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Yargı Reformu Stratejisi”ni açıkladı. Erdoğan, tutuklama tedbirinin zorunlu hallerde başvurulacağını söyledi. Erdoğan, hukuk fakültelerindeki eğitimin niteliği ve hukukçuların uzmanlaşmasına yönelik kimi tedbirlerin alınacağını duyururken, yargı bağımsızlığına dair genel geçer ifadeler kullandı.

 

İŞKENCEYE SINIF TOLERANS!

 

Halfeti’deki işkence görüntüleri ve Ankara Emniyet Müdürlüğü Mali Şube’de işkence iddiaları varken Erdoğan, “işkenceye sıfır tolerans” anlayışında olduklarını savundu. Erdoğan, "Türkiye işkence kötü muameleye 0 tolerans anlayışını benimsemiştir. Bu iddialar artık geride kalmıştır. Bu kazanımları korumakta kararlıyız. Sistematik işkence iddiaları artık geride kalmıştır. Bu alandaki kazanımlarımızı korumakta karalıyız" dedi.

 

HER AVUKATA DEĞİL

 

Erdoğan, avukatlara yeşil pasaport vereceklerini ve uluslararası faaliyetlerini kolaylaştırmayı planladıklarını duyururken, salonda bulunan TTB Başkanı Metin Feyzioğlu’na dönerek, “Tabi bütün avukatlara değil” diyerek, gülmesi dikkat çekti. 

 

Erdoğan, açıkladıkları “reformların” Avrupa Birliği (AB) üyeliği konusunda da ısrarlı olduklarını gösterdiğini söyledi.

 

Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Sarayı Millet Kongre ve Kültür Merkezi'nde Yargı Reformu Stratejisi Programı'ndaki açıklamaları söyle: 

 

2 PERSPEKTİF, 9 AMAÇ, 256 FAALİYET

 

Reform belgesinde yer alan başlıkların uygulamaya geçirilmesi sürecini bizzat yakından takip edeceğim. Türkiye’nin AB üyeliği sürecindeki en büyük kazanımlarından biri reform çalışmalarını özellikle sistematik bir şekilde hazırlama ve tartışma kabiliyetini geliştirmiş olmasıdır.

 

Biz bu reformları AB dayattığı için değil milletimizin ihtiyacı olduğu için hayata geçiriyoruz.

 

Elbette eksikliklerimiz var, sıkıntılarımız var ama her şeye rağmen kültürümüze, tarihimize karşı olan bağlarımızı koruyoruz. Kaybettiğimiz değerleri kendi coğrafyamızda bulacağız.

 

Amacımız tüm kurumlarımızın ifade özgürlüğüne, özgürlüğü kısıtlayan diğer tüm uygulamalara karşı duyarlı olmalarını sağlamaktır. AB tam üyelik sistemine bağlılığımızı da bununla göstermiş oluyoruz.

 

Yargı reformu stratejisinde iki temel perspektif, 9 amaç, 256 faaliyet bulunuyor. Her bir başlık uzun çalışmaların ürünüdür. 

 

İfade özgürlüğünün demokrasinin en önemli şartı olarak görüyoruz. Son altı yılda ifade ve medya özgürlüğünün geliştirilmesi için önemli adımlar attık. Anayasa’mız başta olmak üzere mevzuatımızda önemli değişiklikler yaptık. Türkiye işkence ve kötü muameleye sıfır tolerans anlayışını benimsemiştir. Sistematik işkence iddiaları artık geride kalmıştır. Bu alandaki kazanımlarımızı korumakta karalıyız. Tutuklama talebinin ölçülü olması adına önemli adımlar atıyoruz.

 

HAK VE ÖZGÜRLÜKLER 

 

Yargı reformu stratejisinde yer alan ilk perspektifte, hak ve özgürlüklerin korunması ve geliştirilmesi başlığını taşıyor.

 

Tutuklamayı istisnai tedbir, tutuksuz yargılamayı asıl yöntem olarak görüyoruz. Tutukluluk tedbirine ancak zorunlu hallerde yapılacak değişiklikler yapacağız. Tutukluluk sürelerinin soruşturma ve kovuşturma aşamaları için ayrı ayrı düzenlenecek.

 

İNTERNET SİTELERİ 

 

Bir internet sitesinin tamamına değil, sadece ilgili kısma erişimin engellenmesine yönelik bir düzenleme yapılacaktır. 

 

İkinci amaç başlığımız yargı bağımsızlığın ve şeffaflığın geliştirilmesidir. Coğrafi teminat hakim ve savcıların isteği olmadan başka bir yere gitmemelerini kapsıyor. Belirli görevler için mesleki liyakat ve mesleki kıdem şartlarını yeniden belirliyoruz. 

 

Disiplin işlemlerinin etkinliğinin artırılması için cezaları yeniden belirliyor, prosedürdeki güvenceleri artırıyoruz.

 

HUKUK FAKÜLTÜLERİNDE DEĞİŞİKLİK

 

Hukuk fakültelerinin özellikle eğitim süreci ve kontenjanları ile başarı standardını yeniden belirliyoruz. Kontenjanların azaltılması, başarı sıralamasının 190 binden 100 bine yükseltilmesi gibi düzenlemeler planlıyoruz.

 

Hakim, savcı ve noter olabilmek için de özel meslek sınavlarına girilmesi gerekecek. Devlet ve vakıf üniversitelerini kalite ekseninde otokontrole sevk etmeyi planlıyoruz. Hakim ve savcı yardımcılığı müessesinin getiriliyor olması başka bir yeniliktir. Mezun olanlar önce yardımcı olacaklar, ardından yeni bir sınavla mesleğe geçecekler. Mesleğe kabuller yardımcılar arasından yapılacak.

 

PERFORMANS ÖLÇÜMÜ

 

HSK bünyesinden performans ölçüm ve takip merkezi kuruyoruz. Uzun süren davalar bu sistemle takip edilecektir. Gerekiyorsa yargı bağımsızlığına halel getirilmeden uzama sebeplerinin çözümü sağlanacak. Uzun süren soruşturma ve davaları takip etmek için 2019 başı itibariyle başlamıştık. Makul sürede yargılanma hakkı için mahkeme ve savcılıklar için farklı performans kriterleri oluşturacağız.

 

6 bin 52 faal mahkemenin 367 si hukuk, 2985i ise ceza mahkemesidir. Mesleğin başında hakimleri ceza ve hukuk hakimleri olarak ayıracak ve alanlarında uzmanlaşmalarını sağlayacağız.

 

İSTİNAF MAHKEMELERİ GÜÇLENDİRİLİYOR

 

11 istinaf mahkemesi bulunuyor. Önümüzdeki dönemde 4 bölge adliye mahkemesi daha faaliyete geçecektir. Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın beyanlarının alınabilmesi ve dilekçe sunabilmesi sağlanacak.

 

Mahkeme nöbet sistemini geliştirerek 24 saat esasıyla hizmet vermesini planlıyoruz. Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımız yabancı ülke tarafından verilen kararlarla ilgili önemli sorunlar yaşayabiliyor. Yurtdışındaki vatandaşlarımızın da sıkıntılarını çözüyoruz.

 

SAVUNMA HAKKI

 

Savunma hakkı ayrı bir amaç başlığı altında düzenlenmiş bulunmakta. Avukatların bilgi ve belge temini için yetkilerini geliştiriyoruz. Kira ve eser başta olmak üzere belirli değerin üzerindeki bazı sözleşmelerin, bağış ve ölüm gibi işlemlerin avukat yardımıyla hazırlanması zorunlu olacak. 

 

Türk avukatlık camiası uluslararasında faaliyet gösterecek şekilde hızlı bir girişim içindedir. Avukatların mesleki kariyeri gelişiyor. Avukatlara da yeşil pasaport hakkı vererek uluslararası faaliyetlerini kolaylaştırmayı hedefliyoruz.

 

Sürelerin farklı olması karışıklıklara neden olmuyor, mağduriyetlere de yol açıyor. Görevsizlik ve yetkisizlik nedeniyle bozma kararı verilme oranı oldukça yüksektir. Bu durum yargılama sürecini uzatıyor. Tanıklık uygulaması, maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasına doğrudan etki eden yöntemdir. Tanıklığı zorlaştıran uygulama ve yaklaşımların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışma yapılacak.

 

CEZA ADALET SİSTEMİ

 

Cumhuriyet Savcılarının yetkileri genişletilecektir. Yeterli şüphe kavramı basit şüphe olarak tatbik edilmekte bu da dava sayısını artırmaktadır. Küçük soruşturmalarda dahi Cumhuriyet savcıları tarafından dava açılmaktadır. Şüphelilerin yüzde 52'si hakkında kovuşturmaya yer verilmemiştir. Sistemi mahkumiyet ihtimali az olanlar için açılmaması yönünde geliştirmemiz gerekiyor.

 

HASTA TUTUKLULAR

Şiddet içermeyen bazı suçlardan hükümlü olan yaşlı, hasta ve çocukların suçluların evde infazına imkan sağlanacak. Bazı ağır suçlar hariç olmak üzere 15 yaşından küçük çocuklar için özel mekanizma içinde değerlendirilecektir.

UZLAŞMA

5 bin liranın altındaki uyuşmazlık konularının tebligatta yıllara sari bir süreç işletilmeksizin çözümü sağlayacaktır. Yargı harçlarının hesaplanması son derce karışıktır. Yargı harçlarının hesaplanması mahkemelerin iş yükünü artırmaktadır. Verimliliğin artırılması için yargı harçlarında da basitlik ve sadelik sağlayacak düzenlemeler yapılacaktır.

Çocuğa haciz yöntemi çocuğun psikolojik yapısını bozuyor. Daha insani ve çocuğa uygun yöntemler geliştirilecektir.

Geçtiğimiz yıl 380 bin dosya gönderildi. Cezada uzlaşmanın kapsamı geliştirilecektir. Uzlaşma ile sonuçlanan 350 bin olmuştur. Şiddet içermeyen uzlaşmalarda aile arabuluculuğu getirilmesi sağlanacaktır. Açılan dava hakim tarafından arabuluculara havale edilecektir. Tüketici uyuşmazlıklarında da arabuluculuk düşünülüyor.

Böylece dokuz amaç başlığı altında toplamda 63 hedef ve 256 faaliyeti kapsayan belgemizi özetlemiş olduk. Bu belge bakanlığımızın hukuk fakültelerinden barolara kadar geniş bir yelpazede yaptığı istişareler sonucu ortaya çıkmıştır. Amacımız milletin adalet duygusunu güçlendirecek, hukuka güveni tahkim edecek bir yargı uygulamasını hayata geçirmektir. Bu belgede yer alan hususların kanun ve diğer düzenlemeler konusunda sizlerin katkılarını almayı sürdüreceğiz.”