Uca, aynı konuda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na cevaplaması üzerine soru önergesi verdi.

 

İzlenen yanlış tarım ve enerji politikaları sonucu kuruma noktasına gelen Dicle Nehri’nin su debisi son 30 yılın gerisine çekildi. Bu nedenle nehirde yaşayan bütün canlıların yaşam alanının yok olmak karşı karşıya kalması üzerine Diyarbakır Milletvekili Feleknas Uca, Dicle Vadisi’nde yaşanan doğa tahribatının yerinde incelenmesi, Dicle Nehri ile beraber Hevsel Bahçeleri’nde yaşanan tahribatın son bulması için vadinin koruma altına alınması talebiyle Meclis Araştırması açılması talebiyle Meclis Başkanlığı'na önerge sundu.

 

Uca, Meclis Araştırması talebinde bulunmasının yanı sıra aynı konuda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın yanıtlaması talebiyle soru önergesi de verdi.

 

‘DİCLE NEHRİ NEHİR VASFINDAN ÇIKARILDI’

 

Soru önergesinde, Dicle Nehri’nin resmi belgelerde farklı adlandırmalarla kayıt altına alındığına soru dikkat çeken Uca, “Yanlış tarım ve enerji politikaları sonucu Dicle Nehri üzerinde inşa edilen HES, gölet ve çok sayıda kum ocağı nedeniyle nehir kuruma noktasına gelmiştir. Resmi kayıtlara göre yaklaşık 60 km’lik alan ‘isimsiz’, ‘tanımsız su’ ya da ‘Sade Deresi’ olarak kayda geçmesinden kaynaklı, Dicle Nehri, nehir vasfını yitirmekte ve Kıyı Koruma Kanunu’ndan muaf tutulmaktadır. Kıyı Koruma Kanunu’ndan muaf tutulması Dicle Nehrinin her türlü talana açık hale gelmesine en büyük nedendir”  diye belirtildi.

 

Bu bağlamda bakanlıklara yanıtlanması istemiyle şu sorular yöneltildi:

 

* Dicle Nehri sınırı nereden başlamaktadır? Dicle barajı ile Bismil ilçe girişine kadar olan alanın ismi nedir?

 

* Dicle Nehri’nin “isimsiz-tanımsız su” olarak kayıtlara geçirilip nehir vasfını yitirmesinin nedeni nedir? Bu karar kim ya da kimler tarafından imza altına alınmıştır?

 

* Dicle Nehri hangi tarihten beri “isimsiz-tanımsız su” adı ile kayıtlar geçmiştir?

 

* Dicle Barajı’nın yapıldığı tarihten bu güne kadar su taşkın ölçümleri hangi yıla kadar yapılmaktaydı? Bu ölçümlerin sayısal değerleri nedir? Dicle Nehri’nde su taşkın ölçümleri yapan birimler neden kapatılmıştır?

 

* Tarımsal sulamada kullanılan su, suyun debisini can suyu seviyesinin altına indirmekte midir? İndirmekte ise bu sulama neden hala devam etmektedir?

 

* Dicle Nehri’nin nehir vasfını yitirmesindeki sebep suyun debisinin düşmesi ise bu barajlar yapılınca debi hesaplamaları yapılmış mıdır?

 

 * Dicle Vadisi’nde kaç tane kum ocağı bulunmaktadır? Ruhsat alanları dışında çalışan kum ocakları var mı?

 

* Kum ocaklarında ÇED (Çevre Etki Değerlendirme) uygulamaları yapılmış mıdır?

 

* Kum ocaklarının oluşturduğu göletlerden kaynaklı insan ölümleri olmuş mudur? Olmuşsa sorumluları için müeyyideler uygulanmış mıdır? 

 

* Dicle Vadisi’nde balık çiftlikleri var mıdır? Oluşturulan yapay göletler kim/kimler tarafından ne amaçla yapılmıştır? 

 

* Dicle Nehri’nin kirlenmesinin sebepleri nelerdir?

 

* Dicle Vadisi’nde kaçak yapılaşma var mıdır? Bu kaçak yapılar için yaptırımlar uygulanmış mıdır?

 

* Dicle Vadisi’nde ruhsat verilen her türlü işyeri için düzenli olarak kontroller yapılmakta mıdır? Söz konusu kontrollere ilişkin denetim raporları mevcut mudur?

 

* Dicle Nehri için yeniden bir kıyı kenar çizgisinin tespit edilmesi amacıyla bir komisyonun kurulması ve komisyonun hazırlayacağı bu yönlü bir raporun kamuoyu ile paylaşılması için Bakanlığınız herhangi bir girişimde bulunacak mıdır?

 

* UNESCO Dünya Miras Alanında yer alan olan Hevsel Bahçeleri’nde yapılaşma var mıdır? Yapılaşma varsa bu süreçte UNESCO kriterleri uygulanmakta mıdır?

 

* Dicle Vadisi’nde bulunan Silvan Köprüsü ile tarihi On Gözlü Köprü arasındaki alanda planlanan projeler nelerdir?

 

* Diyarbakır Valiliği bünyesinde kurulan komisyon, Dicle Vadisi’nin 21 km’lik kısmında yapacağı ıslah ve iyileştirme sürecinde hangi kriterleri gözetecektir? Bu süreçte UNESCO kriterlerini göz önünde bulunduracak mıdır?