Van’ın İpekyolu ilçesinin Şerefiye mahallesinde bulunan Şafak pasajında açtığı terzi dükkânında Kürt kültürünün simgesi olan şal û şapik, şûtik ve bergûz diken Ferhat Bilgi, 20 yıldır aynı işi yapıyor. Baba mesleğini sürdürdüğünü dile getiren Bilgi, eskisi kadar sipariş almasa da yöresel kıyafetlere ilginin devam ettiğini söyledi. 

 

‘BERGUZ’U SADECE ÊZIDÎ HALKI YAPABİLİYOR’

 

Yaklaşık 20 yıldır terzilik yapan Bilgi, şal û şepik, şutik ve bergûz ve yöresel yelekler kadar birçok çeşitte kıyafetin dikimini yapıyor. Bergûz kumaşının yalnız Êzidîler tarafından yapıldığını hatırlatan Bilgi, bergûz’un diğer yöresel giyimden fiyat ve yapılış şekli olarak farklı olduğunu dile getirdi. Bilgi, “Bergûz sadece erkeklerin giydiği yöresel bir kıyafettir. Bergûz dikenlerin bir başparmakları deliktir. Bir takımın yapımı dahi 1 ay sürüyor. Yapılış itibariyle diğer bütün kıyafetlerden daha zahmetlidir. Fiyat olarak da bin dolardan başlıyor. Onları şuan getirtemiyoruz, çünkü bize de Şengal tarafından geliyordu” dedi.

 

‘ŞUTİK BİR KÜRT KÜLTÜRÜDÜR’

 

En fazla dikimini yaptığı ürünlerden birinin şutik olduğunu belirten Bilgi, şutikin Kürt kültürünün önemli simgelerinden biri olduğunu ifade etti. Bilgi, şutikin kullanımı ve dikimi üzerine şunları söyledi: “Şutik eski dönemlerden bu yana kadın ve erkeklerin hem bellerine süs olarak hem de sırt ağrıları için taktığı bir kemerdir. Bel fıtığı ve bel ağrıları için ilaç niyetine büyüklerimiz tarih boyunca kullanmışlardır. Keçi tüyünden yapılan Şutik'in kumaşı bize İran üzerinden geliyor. Biz o kumaşı burada bedene göre diker, uçlarına süsler takarız. İçlerine tütünün, çakmağın ve küçük eşyalarının konulduğu cepler yaparız.” 

 

'HEM SÜS HEM ŞİFA'

 

Şutik fiyatlarının 400 TL’den başladığını belirten Bilgi, “Van’da benden başka şutik diken de satan da yok. Şutiki 20 yaşındaki gençler de, 70 yaşındaki yaşlılar da takıyor. Şutik takmak günümüze kadar ulaşmış bir Kürt kültürüdür. Eskiden berivanlar takar süt sağmaya giderdi. Yine düğünlerde yöresel kıyafet giymiş her kadın ve erkek şutiki süs olarak kullanıyordu. Eskisi kadar kullanılmazsa da şimdi hala köylerde sırt ağrısı için korse niyetine takılıyor. Şutik dikimini bitirdikten sonra ütülerken, sanki keçi yünü yeni alınmış, yıkanmış gibi etrafı aynı koku sarıyor. Şutik, yüzde yüz doğal keçi yününden yapılan bir şifa kaynağıdır” diye ifade etti.

 

‘BİZ BU DEĞERLERİMİZLE AYAKTA KALABİLİYORUZ’

 

Yaptıkları işe sadece para kazanmanın bir yolu olarak bakmadığını anlatan Bilgi, babasının da ölünceye kadar aynı mesleği sürdürdüğünü kaydetti. Bilgi, “Şutik ve şal û şepik takımı tarihten günümüzde kadar uzanan bir gelenektir. Elbette işlerimizde azalma var o da süreçten kaynaklanıyor. Hem İran’dan gelen kumaşlarda çok sıkıntı yaşıyoruz hem de insanlar artık eskisi gibi gösterişli düğünler yapmıyor. Biz bu değerlerimizle ayakta kalabiliyoruz, bence herkesin bu anlayışla yaklaşması gerekiyor” dedi. 

 

MA / Nimet Ölmez