ANKARA - Ankara Barosu'ndan Ceren Kalay Eken, cinsel istismar suçu için “somut delil” aranmasına yönelik maddenin Meclis'te kabul edilmesine dair, “Yargı erkekleşti, bu düzenlemeyle Meclis de erkeği savunduğunu ortaya koydu" dedi. 

 

AKP’nin Meclis’e getirdiği “4. Yargı Paketi” olarak bilinen “Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi"nin 14 maddeden oluşan birinci bölümü Meclis Genel Kurulu’ndan geçti. Geçen maddelere göre, cinsel istismar, kasten öldürme, işkence gibi katalog suçlar için “somut delil” şartı getirildi. Halkların Demokratik Partisi (HDP) ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) muhalefet şerhi düştüğü söz konusu maddenin Meclis Genel Kurulu’ndan geçmesi, kadın ve çocuk hakları savunucularının tepkisine neden oldu.

 

Ankara Barosu Kadın Hakları Merkezi Başkanı Ceren Kalay Eken, cinsel istismar suçlarında “somut delil” aranma şartının getirilmesini Mezopotamya Ajansı’na (MA) değerlendirdi. Cinsel istismar, cinsel saldırı olaylarında çocuk ve kadınların yıllar sonra konuşma cesareti bulduklarını ifade eden Kalay, “Özellikle çocuğun cinsel istismarı dosyalarında çocuklar yıllar sonra yaşadıklarını ifade edebiliyor. Dolayısıyla bu andan sonra fiilen somut delil sunma şansı imkansız. Yine kadına yönelik cinsel saldırıda da benzer bir şekilde oluyor. Çoğu zaman bir biyolojik kalıntı ya da mağdur olanın bedeninde bir raporla tespit edilebilir bir somut kanıt bırakılmayabiliyor. Tam anlamıyla nitelikli cinsel saldırı gerçekleşmeyen fiillerin büyük bir kısmı cezasızlıkla zaten karşılaşıyordu” ifadelerini kullandı.

 

SOMUT DELİL 

 

Tutuklama tedbiri için somut delil aranması insan hakları açısından önemli olduğunu ancak çocuğun cinsel istismarı ve kadına yönelik cinsel saldırı suçlarında somut delil sunmanın zor olduğunu belirten Eken, “Çoğunda mağdur fail tarafından korkutulmakta ve baskı altında tutulmaktadır. Dolayısıyla kişiler yalnızdır. Bu nedenle bir tanık ya da bir ses, görüntü kaydı ya da kişilerin bedeninde somut delil kalma ihtimali çok düşüktür. Bu tür dosyalarda zaten çok ciddi sorun yaşıyorduk cezasızlıkla ilgili, şimdi tutuklama aşamasının bu şekilde zorlaştırılması daha da kötü oldu” dedi.

 

FAİLE CESARET 

 

Bu tür dosyalarda genelde failin erkek olduğunu dile getiren Eken, düzenlemenin faili cesaretlendireceğini söyledi. Eken, “Yargılamalar uzun sürüyor ve fail tutuklanmadığında tekrar tekrar bu fiilleri başka mağdurlara hatta belki de aynı mağdura yapmaya devam edecek. Bu düzenlemeyle toplumun adalete olan güvensizliği artacak” şeklinde konuştu.

 

GERİ DURMA RİSKİ

 

Söz konusu düzenlemenin cinsel saldırıya maruz kalan kadın ve çocukların şikayetten geri durma riskine de neden olacağına işaret eden Eken, “Mağdurlar ‘şikayet etsem ne olacak’ düşüncesine kapılabilir. Bu nedenle düzenleme kadın ve çocuk hakları savunucuları için kara bir leke oldu. Tutuklama zaten bir tedbirdir. Kuvvetli suç şüphesi halinde kişinin başka bir suça karışması ya da delilleri yok etmesi ihtimalinin önüne geçmek için yapılır. Başkaca delileri karartabilir, mağdur ve tanıkları korkutabilir. Baskıyı artırabilir. Ceza hukukun en temel ilkesi olan maddi gerçeğin açığa çıkarılması yani bir suç varsa bunu ortaya çıkarılması yönündeki ihtiyaç giderilmeyecek” diye belirtti.

 

“Somut delil” kavramının da net bir şekilde açıklanmadığının altını çizen Eken, “Kişiden kişiye değişebilir. Fakat yüksek oranda somuttan kasıt elle tutulur, gözle görünür bir ibare, bir iz kesin delil. Yargıda, bu fiillere yönelik erkeği koruma erkek yönünden bakma yaklaşımı son 5 yılda çok arttı. Eskiden kadını ve çocuğu koruyan kararlar çıkardı şimdi daha çok ‘şüpheden sanık yararlanır’ ilkesine ağırlık veriliyor ve bu düzenleme de bunun bir görüntüsü aslında" diye konuştu. 

 

İKİNCİ KARA LEKE 

 

Daha önceki kararlarda hakimin, sanık ve mağdurun anlatımlarını iyi değerlendirdiğini söyleyen Eken, “Eğer husumet iddiası varsa bunu sanık ispatlasın deniliyordu. Savunma yükümlülüğünü sanığa yüklüyordu. Ama şimdiki yaklaşım ‘hem saldırıya uğra hem de bunu ispatla’ gibi mağdura yükleniyor. Bu nedenle kabul edilemez” yorumunda bulundu.

 

Son 5 yıldır cinsel saldırı dosyalarında kötü kararlarla karşı karşıya kaldıklarını dile getiren Eken, “Bu yaklaşım söz konusu düzenleme ile katlanacaktır. Yargı erkekleşti, son süreçte erkeği savunduğunu ortaya koyuyordu. Bu düzenlemeyle Meclis de erkeği savunduğunu ortaya koymuş oldu. İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararından sonra ikinci büyük kara leke oldu” dedi.