MERSİN - Mezitli’de 9 yıldır taksi şoförlüğü yapan Suzan Temurtaş, önce “Kadından şoför mü olur” algısını yıktı, şimdi de cinsiyetçilikle mücadele ediyor. Başvurulara rağmen yer verilmeyen Temurtaş, 4 yıldır duraksız çalışıyor. 

 

Sektörler arasında ayrıştırılan kadınlar, “İşin cinsiyeti olmaz” diyerek, "Elinin hamuruyla bende varım” diyor. Ülkede genellikle “erkek mesleği” olarak kalıplaştırılmış  işlerde yer alan kadınlar, azimleriyle tabuları yıkarken, cesaretleriyle de örnek oluyorlar.  Mersin’in Mezitli ilçesinin ilk kadın taksi şoförü olan 49 yaşındaki Suzan Temurtaş, bu kadınlardan sadece biri. Daha önce tekstil sektöründe çalışan, ayrıldıktan sonra ise işsiz kalın Temurtaş, 2012 yılından bu yana ilçede şoförlük yapıyor. 

 

“Ne yapabilirim” diye düşündüğü sırada bir arkadaşının “gel takside çalış” teklifini tereddütsüz kabul eden Temurtaş, ilk 5 yıl bir taksi durağında çalıştı. Bu süreçte yaşanan anlaşmazlık nedeniyle duraktan ayrılan Temurtaş, azmiyle ilçedeki birçok kadına da örnek oldu. Yaklaşık 4 yıldır bağımsız çalışan Temurtaş, sabah saat 05.00’dan gece 01.00’a kadar direksiyon başında.

 

AYAKTA DURMA MÜCADELESİ

 

Avusturya’da doğup büyüyen ve 21 yaşında yaptığı evlilik nedeniyle Türkiye’ye gelen Temurtaş’ın bir çocuğu var. Uzun bir süre İstanbul’da yaşayan ardından Mersin’in Mezitli ilçesine taşınan Temurtaş, “Aklımda hiç yoktu” dediği taksi şoförlüğü hikayesini şöyle anlattı: “9 sene önce iş ararken, bir arkadaşım  'Taksi şoförlüğü yapar mısın?’ dedi. Bende kabul ettim. O zamanlar 40 yaşındaydım hem kendi ayaklarımın üstünde durmak hem de sigortamı yatırmak için kabul ettim. O günden bu yana da taksicilik yapıyorum. Seneye emekli olacağım.”

 

‘KADINDAN OLMAZ’ ANLAYIŞI 

 

Kentteki ilk kadın taksi şoförü olmanın mutluluğunu yaşayan Temurtaş, kendisini örnek alan birçok kadının da daha sonra şoförlük yapmaya başladığını söyledi. Taksiye binen müşterilerin karşılarında bir kadın görünce ilk etapta şaşırdıklarını belirten Temurtaş, "İnsanların tuhaf bakışlarına hiç aldırış etmedim. Takdir edildiğim gibi tuhaf bakışlara da maruz kaldım. Özellikle bazı erkek yolculardan; 'Sen niye taksicilik yapıyorsun, evinde otur, sana bakacak kimse yok mu?’ diyerek, tepki gösterenler oldu. Erkek yolcuların başta güvenmeyip tedirgin olduklarını, biraz yol gittikten sonra rahatladıklarını görüyorum. Kimi zaman bu tedirginliğin sebebini sorduğumda 'Kadın görünce önce korktum, baktım güzel araba sürüyorsun rahatladım’ yanıtı aldım. Bazı erkek müşteriler de ‘taksi’ diye çağırıyor. Gittiğimde açılan kapı, direksiyondakinin kadın olduğu anlaşılınca tekrar kapatılıyor. Bende ‘Abi gel bin, bende herkes gibi ekmeğimin peşindeyim’ diyerek ikna ediyorum. Kadınlar bütün sektörlerde yer almalı çünkü bir kadın isterse her şeyin en iyisini yapabilir, kendimden biliyorum” diye belirtti. 

 

KADIN GÜVEN VERİYOR

 

Her gün sabahın erken saatlerinde mesaiye başladığını ve gece geç saatlere kadar direksiyon başında olduğunu belirten Temurtaş, “Gece gittiğim yolcularım genelde telefon üzeri aldığım yolculardır. Yıllardır hep aynı numarayla çalıştığım için artık oturmuş bir müşteri potansiyelim var. Gece hep bildik ve tanıdık insanlar arar kadın olmamdan dolayı kendilerini güvende hissediyorlar. Aldığım yolcu tanıdık olduğu için bende kendimi güvende hissediyorum. Erkek müşteriler, geceleri eğer eşleri uzun yola gidecekse özellikle beni tercih ediyorlar. Kadınlar beni gördüklerinde çok mutlu oluyorlar ve beni takdir ediyorlar. Bu da beni mutlu ediyor” ifadelerini kullandı. 

 

MESLEĞİN DEZAVANTAJLARI 

 

Kadınların bütün işlerde olduğu gibi taksicilikte de cinsiyetçiliğe maruz kaldığını vurgulayan Temurtaş, kadın kimliğinden dolayı yaklaşık 4 yıldır kendisine durak verilmediğini kaydetti. Temurtaş, duraksız çalışmanın dezavantajlarını ise şöyle anlattı: “Duraksız çalışmak bir kadın için gerçekten zor oluyor. Mesela yolcu hangi durağa bağlı olduğumu sorunca cevap veremiyorum. ‘Duraksız çalışıyorum’ dediğim zaman insanlarda tedirginlik ve güvensizlik oluyor. Durak şoförün kimliğidir ve aynı zamanda güvendir. Erkek meslektaşlarımın durakları olmasına rağmen zorlanıyorlar. Ben yaz kış arabanın içindeyim. Elimi yıkamak için ya da lavabo ihtiyacını giderecek bir yerim yok. Arabamı evim gibi kullanıyorum. Sabahtan içecek sularımı ve yiyeceğimi arabaya koyup, evden öyle çıkıyorum.”  

 

Durak için defalarca Mersin Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Dairesi ile Mersin Şoförler ve Otomobilciler Odası’na başvuran Temurtaş, yapılan görüşmelerde "Yer yok, bekle" yanıtı aldığını belirtti. Ancak bu durumun kendisini pes ettirmeyeceğini söyleyen Temurtaş, "Bir kadın olarak duraksız çalışmak beni çok zorlasa da kesinlikle yılmayacağım, direnmeye devam edeceğim" dedi.

 

MA / Esra Solin Dal