Serhat bölgesinde bulunan ve sıcak ikliminden kaynaklı diğer kentlere oranla daha fazla tarımsal ürünün yetiştirildiği Iğdır'da, yurttaşların geçim kaynaklarının başında kayısı üretimi geliyor. Kentte her yıl yaklaşık 45 bin ton kayısı üretiliyor. Tadıyla ünlü olan kayısılar birçok yere ihraç edilirken, ülke ihtiyacının da büyük bölümünü karşılıyor. Üretimin en çok yapıldığı mahallelerden biri olan Hakveyis Mahallesi'nde bu yıl da kayısı ağaçları çiçek açmaya başladı. Çiçeklerle birlikte bahçeler de beyaza büründü. 

 

Mahalledeki üreticiler, geçim kaynaklarının başında gelen kayısının yetiştirilme aşamalarını anlattı. 

 

YETİŞME SÜRECİ  

 

30 yıldır çiftçilik yapan 70 yaşındaki Sabri Alagöz, mahalle sakinlerinin neredeyse tamamının kayısı yetiştirerek geçimlerini sağladıklarını aktardı. Kent toprağının çok verimli olduğuna dikkati çeken Alagöz, ektikleri her şeyden verim alabildiklerini kaydetti. Alagöz, ağaçlarlardan elde ettikleri kayısıların bir bölümünü sattıklarını ve diğerlerini ise kurutarak hem kendileri hem de komşuları için ayırdıklarını belirtti. Kayısı üretiminin karlı olduğunu ve aynı zamanda zahmetli olduğunu söyleyen Alagöz, üretim aşamasına işaret ederek, "Ağaçları her yıl gübreleyip, bakımını yapıyoruz. Hastalıktan korunsun ve verimli olsun diye ilaçlama yapıyoruz. Bu yıl sadece bir kere ilaçladık. Şimdi ağaçların hepsi çiçek açtı. O açılan çiçekler bir zaman sonra kayısı haline geliyor. Sonrasında yine ilaçlama yapıyoruz. İlaçlamadan sonra sulama işlemleri başlıyor. Daha sonra budama yapılıyor. 

Her işlemin bir zamanı ve sıralaması var” diye belirtti. 

 

KAYISI TÜRLERİ

 

Kayısı fiyatlarının düşmesiyle birlikte kar oranlarının da düştüğünü ifade eden Alagöz, kayısı çeşitlerini de değindi. En çok 3 çeşit kayısı türü yetiştirildiğini aktaran Alagöz, "Bunlardan birisi ‘Şalak' dediğimiz tür. Bu kayısıyı hiçbir işlem uygulamadan yiyebiliyoruz. Diğeri ‘Teberze’. Bu ise kurutulmuş kayısı türü. ‘Beyaz Kayısı’ dediğimiz bir tür de var. Bunu da reçel yapabiliyoruz" dedi. 

 

BEKLENTİLER VE KAYGILAR 

 

Bu yılki hava koşulları nedeniyle memnun olduklarını dile getiren Alagöz, havanın eksi dereceyi görmesi ya da olası yağmur ve rüzgarda ağaçların zarar göreceğini söyledi. Bu durumdan kaynaklı endişeli olduklarını ifade eden Alagöz, “Soğuk havaların ayın 30’unda sonda gelmesi bekleniyor. Bu durum bazı ağaçları kötü etkilerken bazılarını da etkilemiyor. Iğdır'da bu yıl hava iyi gitti. İlerisi nasıl olur bilmiyoruz. Eskiden kar falan yağardı. Bu yıl bir kuraklık söz konusu. Yağış olmadığı için biraz verimi düşük olabilir. Yağış çok az yaşandı. Yağışın dışında eğer büyük bir soğukluk olmazsa ve böyle devam ederse beklentimiz yüksek" şeklinde konuştu.  

 

SATIŞ SÜRECİ

 

Kayısı üretiminin geçim kaynaklarında önemli bir yere sahip olduğunu kaydeden Ercan Aktaş ise, her Nisan ayında çiçeklerinin açmasıyla ilaçlama işlemlerine başladıklarını anlattı. Bir süre sonra kayısı alıcılarının mahalleye geleceğini aktaran Aktaş, “Genelde Temmuz ayında toplama işi oluyor. Alıcılar toplamaya geldiklerinde kendi çalışanlarıyla birlikte geliyor. İşçiler hep Iğdır’dan geliyor. Kayısılar toplandıktan sonra il dışına ve yurtdışına gönderiliyor. Kayısıları TIR'lara yükleyip gönderiyoruz. Bir ay boyunca satılma işlemi sürüyor. Kazancı da yüksek oluyor. Buradaki çoğu aile geçimini bununla sağlıyor” diye kaydetti. 

 

DON TEHLİKESİ

 

Iğdır’da en çok üretilen meyvenin kayısı olduğuna dikkati çeken Aktaş, bu kaysıların da ülke genelindeki tüm manavlarda satıldığını söyledi. Don olması durumunda zarar göreceklerini dile getiren Aktaş, “Eğer don yaşanırsa ağaçlar ciddi şekilde zarar görebilir. Bu nedenle don olayı yaşandıktan sonra çiftçinin maruz kaldığı zararı en aza indirmek için sigortalatma işlemi yapılıyor. Bugüne kadar herhangi bir sıkıntıyla karşılaşmadık ama 15-20 gün boyunca bu tehlike sürecek. Kayısılar büyüdükten sonra bu tehlikeler ortadan kalkıyor” diye konuştu.