Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, 4 ayrı cezaevinden 120 tutuklu ve hükümlüye koronavirüs (Kovid-19) tanısı konulduğunu söyledi. Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’nin Hapiste Çocuk Ağı Temsilcisi Cansu Şekerci, salgının ardından cezaevlerindeki çocukların yaşadıkları sorunları değerlendirdi.  

 

Cezaevlerinde kaç çocuğun olduğuna dair verileri almakta epey zorluk yaşadıklarını belirten Şekerci, son yıllarda veriler girilmediğini söyledi. Adalet Bakanlığı’nın yayınlandığı en son verilerin 2018 yılına ait olduğunun altını çizen Şekerci, “Biz de bilgi edinme başvurularında bulunuyoruz ancak bakanlık bu başvurularımıza ‘kurum içi işleyişle ilgili bir konudur, sizleri bilgilendirmeyeceğiz’ diyerek cevap veriyor. 2018 yılının verilerine göre 12-18 yaş arasında 3 bin 19 çocuğun ve 0-6 yaş arası 743 çocuğun cezaevlerinde tutulduğunu gösteriyordu. Adalet sisteminde tutukluluğun son çare olması gerekirken, çocukların tutuklu yargılanıyor olması, insan hakları ihlallerine zemin hazırlıyor” diye belirtti.

 

KAÇ ÇOCUK TAHLİYE EDİLECEK?

 

İnfaz paketiyle birlikte kaç çocuğun tahliyesinin gerçekleşeceğine dair bilginin paylaşılmadığını vurgulayan Şekerci, infaz yasasının ilgili sivil toplum örgütleriyle işbirliği yapılmadan ve salgın nedeniyle yeterince tartışılmadan meclisten geçirildiğini dile getirdi. Düzenlemede çocuklara yönelik birkaç maddenin var olduğunu dile getiren Şekerci, özellikle disiplin cezalarını ağırlaştıran maddelerin yasada yer aldığını vurguladı. Şekerci, “Tahliyelerle ilgili çocukları ilgilendiren diğer durum da 30 Mart tarihine kadar işlendiği iddia edilen suçlardı. 12-15 yaş arası çocukların cezaevlerinde geçirdikleri her bir gün 3 gün, 15-18 yaş arası çocukların cezaevlerinde geçirilen her bir günü 2 gün olarak hesaplandığı için hükümlü çocukların ceza hesaplamalarında farklı bir düzenleme oldu. Bu açıdan çocuklar, kendilerine özgü düzenlemelerle karşılaştılar. Bundan kaç çocuk yararlanabildi, bunu henüz bilmiyoruz” diye konuştu. Tutuklu çocuklar için koşullu salıverilmeleri uygulamasının bir şey ifade etmediğini ifade eden Şekerci, tutuklu çocuklar için mahkemelerin tahliye kararı vermesi gerektiğini söyledi. 

 

DİSİPLİN CEZALARINA YENİSİ EKLENDİ

 

Cezaevlerinde çocukların iyilik hallerine hizmet edecek herhangi bir yönü olmadığının altını çizen Şekerci, infaz yasasında çocuklar için değişen disiplin cezalarını şu şekilde aktardı: “Yeni disiplin cezalarından biri açık görüşlerin kapalıya çevrilmesi. Biz senelerdir çocuklar için kapalı görüşlerin, bir güvenlik önlemi yaratmadığını aksine çocuklara mental olarak zarar verdiğini, tüm görüşlerin açık görüşe çevrilmesini söylerken, böyle bir disiplin cezası geldi. Çocukların disiplin cezası aldığında açık görüşleri kapalıya dönecek.”

 

‘DENETİMSİZLİK ŞİDDETİ DOĞURUR’

 

Salgınla birlikte cezaevlerinde alınan önlem kapsamında ziyaretlerin sınırlandırıldığını ve ailelerin görüşlere gidemediğini belirten Şekerci, telefon konuşmalarının ise 20 dakikaya çıkarıldığını hatırlattı. Tutukluların etkinliklerin de iptal edildiğini vurgulayan Şekerci, cezaevindeki tecrittin arttırıldığını ifade etti. Cezaevlerindeki kapalı durumun şiddet üreteceğini dile getiren Şekerci, “Bu dönemde çocuklar üzerindeki tecrit sürdükçe denetiminin de yapılamamasından dolayı endişelerimiz artıyor. Çocukların iyilik hallerinin korunması için ayrımsız tahlile edilmelerini talep ediyoruz” dedi. 

 

HÜKÜM GİYEN ÇOCUKLAR URLA’DA

 

İzmir’de de kadın cezaevinde kız çocuklarının olduğunu ifade eden Şekerci, “İzmir Çocuk ve Gençlik Kapalı İnfaz Kurumu da çocuk cezaevi olarak görevli. Urla Çocuk Eğitimevi, yaklaşık bir yıl oldu açılalı ve orada kız çocuklarının kalması planlandı ancak oğlan çocuklarının da tutulduğunu anlıyoruz. Türkiye’de hüküm almış tüm kız çocukları sadece Urla’da tutuluyor. Bu yüzden Ege’nin çocuk cezaevleri açısından farklı bir anlamı var bizim için” diye belirtti.

 

ETKİN SORUŞTURMA TALEBİ 

 

Cezaevindeki çocuk ölümlerine ilişkin verilerin de paylaşılmadığını vurgulayan Şekerci, etkin soruşturma yürütmenin çok önemli olduğunu söyledi. “Çünkü bir çocuğun, bir insanın devletin kontrolünde olan cezaevinde başına neyin, niçin geldiğini bilmek bir şeffaflık ilkesidir ve bizim buna ihtiyacımız var” diyen Şekerci,  sözlerini şöyle tamamladı: “Hapsetmenin son çare olmasını, hapsetmenin alternatiflerini konuştuğumuz bir dönemde 12-18 yaşındaki çocukların hapsedilmesine sıklıkla başvuruluyor. Devlet de bu nedenleri ve sorumlulukları ortaya koymakla yükümlü.”

 

MA / Sevda Aydın