ANKARA - 1934 yılında çıkarılan bir yasaya dayanarak ağır hasta tutuklu Mehmet Çelebi Çalan’dan 3 bin 951 TL “yiyecek bedeli” istenmesini Meclis’e taşıyan HDP’li Meral Danış Beştaş, uygulamanın ek cezalandırma yöntemi olduğunu belirtti.
1934 yılında çıkartılan “2548 sayılı Ceza Evleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar ve Mahkumlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanun” dolayısıyla cezaevinde bulunan tutuklulardan “iaşe bedeli” yani “ yemek borcu” çıkarılıyor. 84 yıl önce çıkartılan bu yasa göre, “hüküm” giymiş her tutuklu bu bedeli ödemek zorunda. Borcun ödenmemesi halinde icra işlemleri devreye konuluyor.
Belli aralıklarla yemek bedeli tahsil edilirken, ekonomik durumu elverişli olmayan tutuklulardan bedel alınmaması gerekiyor. Yasanın ilgili maddesi “iktidarları olmadığı anlaşılanlardan yiyecek bedelleri aranmaz” bu durumu açıklıyor.
Ancak uygulamada yasaya göre davranılmıyor. Daha önce gündeme getirdiğimiz 22 yıldır cezaevinde olan ağır hasta tutuklu Mehmet Çelebi Çalan, yemek beledini ödeyemeyeceğini fakirlik belgesiyle ispatlamasına rağmen, 3 bin 951 TL ödemesi tebliğ edilmişti. Çalan’ın borucun silinmesi yönündeki itiraz ise reddedilmişti.
MECLİS’E TAŞINDI
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş, konuya dair Adalet Bakanlığı’nın yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi vermiş ve Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na bilgi aktarmıştı.
‘İAŞE BEDELİ ADI ALTINDA PARA İSTENİYOR’
Beştaş, yasanın günümüz koşullarına uygun olmadığını ifade etti. Yasanın güncellenmesi gerektiğini vurgulayan Beştaş, “30’lu yıllarda kalmış bir yasa. Her gün kendi çıkarları doğrultusunda yasa yapan iktidar, bu kadar önemli bir meselede, yüz binlerce insanın hapiste tutulduğu bir dönemde hala bu uygulamayı devam ettiriyor. Aslında bu aynı zamanda bakış açısını da ortaya koyuyor. Ekonomik durumunun uygun olmadığını belgeleyenlerden bile bu iaşe bedeli adı altında para isteniyor” dedi.
‘EK CEZALANDIRMA YÖNTEMİ’
Uygulamanın tutuklu ailelerine dönük de bir cezalandırma yöntemi olduğunu dile getiren Beştaş, uygulamanın hukuk ve sosyal devlet anlayışıyla ilgisi olmadığını söyledi. Beştaş, “Bir yandan hukuksuz ve haksız tutuklamalar, cezalandırmalar devam ederken, diğer yandan da iaşe bedeli ek ceza olarak uygulanıyor. Biran önce tutsaklardan iaşe bedeli adı altında maddi talep ortadan kaldırılmalıdır. Bunun takipçisi olacağız” diye konuştu.
‘AİLELERİN MAĞDURİYETİ BÜYÜK’
Uygulamada nedeniyle yaşanan sorunlarla sık karşılaştıklarını vurgulayan Beştaş, özellikle hasta ve ekonomik durumu uygun olmayan tutuklulardan bu bedelin hiç alınmaması gerektiğini belirtti.
MA / Diren Yurtsever