24 Haziran seçimlerine saatler kala, bölgede kurulacak sandıklardan çıkacak sonuçların merakla beklendiği kentlerden biri de Siirt. 7 Haziran 2015 seçimlerinde aldığı 93 bin 513 oy ile HDP yüzde 65.81 oranla kentte birinci parti olurken, AKP yüzde 28.17, MHP yüzde 2.36, CHP ise 1. 2 oranında oy aldı. 1 Kasım’da tekrarlanan seçimlerde ise HDP 58. 3, AKP 36.7, CHP 1.7, MHP 1.5 oy aldı. Bu sonuçlar üzerinden 3 milletvekili kotası olan kentin 2 milletvekilliğini HDP, diğerini ise AKP aldı.

 

Kent merkezi ve ilçeler üzerinden kıyaslandığında 7 Haziran’da HDP, kent merkeziyle birlikte Baykan, Eruh, Kurtalan, Pervari ve Şirvan ilçelerinin tümünde seçimleri açık ara önde kapattı. Sadece Tillo ilçesinde şeyhlik kurumunun etkisi nedeniyle AKP, az bir farkla HDP’nin öne geçti. Bu tablo 1 Kasım seçimlerinde büyük oranda değişmedi. 

 

O İSİM YİNE ADAY GÖSTERİLDİ

 

Bu seçimlerde ise HDP, milletvekili adayı olarak gösterdiği Meral Danış Beştaş, Sıdık Taş ve Hayrettin Şen ile seçmenlerin karşısına çıktı. AKP’nin milletvekili adayları da Osman Ören, Sadettin Sabaz ve Lokman Özcan oldu. AKP’nin birinci sıradan yeniden milletvekili adayı gösterdiği Osman Ören, Pensilvanya'ya gidip Fetullah Gülen ile fotoğraf çektiren 12 AKP’li vekilden biri. 

 

AKP’nin 15 Temmuz sonrası yöneldiği Gülen cemaati ile olan bu ilişkilerine rağmen Ören ile birlikte diğer 4 isim, partileri tarafından yeniden aday gösterildi. Bölgedeki birçok kentte olduğu gibi Siirt’te de AKP içerisindeki aday belirleme süreci parti içi çekişmelere sahne olmuş. Edinilen bilgilere göre, adı çeşitli yolsuzluk iddialarıyla gündeme gelen eski Siirt Belediye Başkanı olan Mervan Gül’ün bu seçimlerde de aday olarak gösterilmemesi, parti için kavganın fitili ateşlemiş. Mervan Gül, siyaset yasağının kaldırılması sonrası milletvekilliğinden feragat ederek, 9 Mart 2003 yılında yenilenen Siirt seçimlerinde Tayyip Erdoğan'a Başbakanlık yolunu açan isim aynı zamanda.

 

Yine Kurtalan’ın önemli ailelerinden biri olan Sevgili ailesinden Fatih Sevgili’nin aday olarak gösterilmemesi bir diğer etken. 

 

Adaylar üzerinden AKP içerisinde büyüyen tepkilerin yanı sıra YSK’nin aldığı karar üzerine kent merkezi ve Eruh başta olmak üzere 17 bin 500 seçmenin oy kullanacakları sandıklar için birleştirme kararı verilmiş durumda. Öyle ki Eruh’da kurulacak sandık sayısı 86’dan 38’e indirilmiş.

 

ÇARŞI BOMBOŞ

 

Bunların konuşulduğu kentte yeniden sandık başına gitmeleri öncesi, halkta nasıl bir havanın hakim olduğunu anlamak üzere kente doğru yol alıyoruz. Vardığımız kentte, caddelerde ilk bakışta sakin bir hava göze çarpıyor. Hareketliliğin olduğu tek nokta kayyum atanan Siirt Belediyesi’nin önü. Çok sayıda zıhlı resmi aracın hemen girişinde park ettiği belediyenin önünde siyah camlı gözlükleri ile birkaç düzine silahlı koruma, içeridekilerin çıkması öncesi hareketlilik içerisinde. Oradan uzaklaşıp, girişi belediyenin hemen karşısındaki sokaktan başlayan kentin en eski çarşılarından biri olan toptancılar çarşısına gidiyoruz. Koca çarşı neredeyse bomboş. Esnafların büyük çoğunluğu dükkanlarının girişine koydukları kürsülerin üstünde müşteri bekler halde. Hepsi sanki saatlerdir hiç yerinden kalkmamış gibi. 

 

‘DİĞERLERİ YÜZÜMÜZE BİLE BAKMIYOR’

 

Onlardan biri olan Selman Beyter’e yaklaşıp, çarşının bu halini soruyoruz. Şu yanıtı veriyor: “İşler yok, dolar arttığından bu yana iş yok. Kiralarımızı bile veremiyoruz artık. Diyebilirim ki işlerimiz yüzde 70 oranında düşmüş durumda. Köylü kısmı buraya gelmiyor artık alışveriş yapmaya. Toptancı çarşısı ama buralar artık öldü.”

 

Kentlerine bugüne kadar yatırım yapılmaması nedeniyle kentin ekonomisin çökmüş durumda olduğunu dile getiren Beyter ile olan sohbetimiz kendiliğinden siyasete, seçimlere geliyor. İzlenen politikalar ve kutuplaştırıcı siyaset nedeniyle insanların birbirini sevmez hale geldiğini söylüyor Beyter ve ekliyor: “Artık barışın gelmesini istiyoruz. Eskiden kent esnafı halkı, birbiriyle sohbet ederdi. Onu bile bitirdiler. Çok seçim havası çok olmasa da, seçimlerde desteğimiz HDP’den yana olacak. HDP’nin Meclis’te olması önemli. Geçmişten bu güne hep onlardan ilgi gördük. Diğerleri ise yüzümüze bile bakmıyor.”

 

‘KÖYLÜYÜ TEMBELLİĞE ALIŞTIRDILAR’

 

Çarşı esnaflardan Hayran Erdemir de, onun gibi iş olmamasından yakınıyor. Yaşadıkları sıkıntıları anlatmaya başlayan Erdemir, “Kentte işler ölü, esnaf kan ağlıyor. Ödemelerimiz var ama hiçbirini ödeyemiyoruz. 3-4 senedir durumumuz böyle. Yatırım yapılmıyor. Onun yanı sıra köylüleri de tembelliğe alıştırdılar, eskisi gibi çalışmıyor kimse. Bugün bir çiftçi tarlasını sürmezse iş olur mu?” deyip, benden yanıt bekliyor. Soruya soruyla karşılık veriyorum: “Onlar niye tarlalarını ekmediklerini söylüyor?” Cevabı hazır: “Devletten, avantadan para aldıklarını söylüyorlar. Ekim yapılmadan para alınıyor.” 

 

‘HUZUR İÇİN HDP DİYECEĞİZ’

 

Beyaz eşya satıcısı Mehmet Can Nas’a göre, ekonominin bu halde olmasının en önemli nedeni kentte ve ülkede huzur kalmaması. Son senelerde savaşın ve çatışmaların yeniden başlamasının, ekonomiyi de doğallığında etkilediğini söyleyen Nas, “Artık huzur istiyoruz. Bunun için de HDP diyeceğiz. Bana göre seçimlerde yüzde 70 oranında oy çıkacak” diyerek, sandığa işaret ediyor.

 

Kent sakinlerinin bu nedenlerle destekleyeceklerini açıkladıkları HDP’nin İl Eşbaşkanı Gürü Toprak, halktan gördükleri bu destekle çalışmalarının son aşamaya taşıdıklarını söylüyor. “Bu seçim sadece Siirt ya da Türkiye için değil, tüm Ortadoğu halkları için çok önemli. İlk bakışta baskı ve yönelimlerden kaynaklı halkta bir sessizlik olduğu görülebilir fakat kent halkı neyi istediğini, neyi hedeflediğini çok iyi biliyor” diyen Toprak, daha önce kimi örnekleriyle yansıdığı gibi kentte AKP’liler yerine mülkü amirlerin seçim çalışmasını yürüttüğünü vurguluyor. 

 

MÜLKİ AMİRLER AKP İÇİN ÇALIŞIYOR

 

AKP’nin kentteki seçim çalışmalarını mülki amirlerin yürüttüğünü HDP kentten gösterdiği vekil adayı Meral Danış Beştaş, geçtiğimiz günlerde sosyal medya hesabından paylaştığı bir fotoğrafla duyurmuştu. Beştaş, Vali Ali Fuat Atik ve AKP'li iş insanı Ethem Sancak'ın gittikleri köylerde "HDP'ye oy vermeyin" dediğini paylaştı. Ancak edinilen bilgilere göre kent halkına dönük baskılar ve vaatler bununla sınırlı değil. 

 

HALKA DÖNÜK TEHDİT

 

İddialara göre, Vali Ali Fuat Atik aralarında Siirt Cumhuriyet Başsavcısı ve müftünün de bulunduğu bir grup mülki amir ile HDP’ye daha önce yüksek oranda oy çıkan Pervari ilçesine bağlı Doğan Köyü’ne gidip, camide topladıkları köy sakinlerine AKP’ye oy verilmesi halinde tutuklu olan ya da hakkında adli kontrol kararı bulunan yakınları için girişimlerde bulunulacağı yönünde vaatlerde bulundu. Benzer şekilde Eruh’ta bulunan Bağgöze Taburu Komutanı’nın da çevre köylüleri, “AKP’ye verilen oylar düşerse size dönük muamele değişir” diyerek, tehdit ettiği kentte konuşulan iddialar arasında.

 

MA / Ömer Çelik