Eşit Haklar İçin İzleme Derneği'nin (ESHİD), 24 Haziranda yapılacak seçimlere ilişkin evsiz yurttaşların seçme ve seçilme hakkı tanınması amacıyla 5 Mayıs’ta Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) yaptığı başvuru reddedildi. 

 

‘BU BİR AYRIMCILIKTIR’

 

ESHİD, YSK’ye yaptığı başvuruda, 24 Haziran’da yapılacak olan baskın seçimde 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun gereğince Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine (ADNKS) kayıtlı olan yurttaşlar üzerinden belirlendiğini hatırlattı. Bunun evsiz olan insanların seçme hakkının ortadan kaldırdığını ifade eden ESHİD, bunun bir ayrımcılık olduğunu ifade etti. Anayasanın, seçme ve seçilme hakkını ayrım gözetmeksizin 18 yaşını dolduran her yurttaş için koruma altına aldığının belirtildiği başvuruda, Türkiye'nin taraf olduğu Medeni ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin de seçme ve seçilme hakkını güvence altına aldığı ve taraf devletlere sorumluluk yüklediği belirtildi. Bunların göz önünde bulundurulmasını isteyen ESHİD, “Gerekli yasal düzenlemelerin ve önlemlerin alınarak evsiz yurttaşların 24 Haziran 2018 tarihinde yapılacak olan Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde oy kullanabilmelerinin sağlanmasını talep ediyoruz” diye kaydetti. 

 

ANAYASADAKİ MADDELERİ SIRALADI

 

Başvuruyu 15 Mayıs’ta inceleyerek reddeden YSK, kararında anayasada yer alan kimi maddeleri dayanak göstererek, “Seçmen kütüğü; adres kayıt sistemindeki yerleşim yeri adresi bilgileri esas alınarak Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek usul ve esaslara göre her yıl yeniden düzenlenir, sürekli bilgi toplama ile her seçim döneminde güncelleştirilir. Bu YSK’nın 26 Nisan 2018 tarihli ve 2018/295 sayılı kararı ile kabul edilmiştir” diye belirtti. 

 

KABUL EDİLMEDİ 

 

Kararında kimlerin oy kullanabileceğini ve kimlerin ise oy kullanamayacağını sıralayan YSK, gerekçesini şöyle belirtti: “Mevcut yasal mevzuat çerçevesinde; seçmen kütüklerinin, adres kayıt sistemindeki veriler esas alınarak, sandık seçmen listelerinin de bu kütükteki verilere dayanarak hazırlanması gerekmekte olup, talep konusu ile ilgili yasal mevzuat değişikliği yapılmadan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı olmayan vatandaşların seçmen kütüklerine kaydı ve oy kullanmaları mümkün olmadığından istemin reddine karar verilmesi gerekmiştir.” YSK, yürürlükte olan yasal düzenlemelere göre Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı olmayanların seçmen olamayacaklarını belirterek, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı olmayan evsizlere oy kullandırılması talebini reddetti. 

 

‘ANAYASADA VE SÖZLEŞMELERDE YASAKLANMIŞTIR’

 

ESHİD ise, verilen kararın herhangi bir hukuksal temeli olmadığını belirtti. Kararı eleştiren ESHİD, şöyle dedi: “Ekmek alırken, toplu taşıma aracına binerken diğer yurttaşlarla aynı ücreti ödeyen, kazandığı her kuruş için diğer yurttaşlarla aynı oranda vergi ödeyen evsiz yurttaşların seçme hakkının ortadan kaldırılması sonucunu doğuran bu düzenleme yurttaşlar arasında ekonomik durum temelli ayrımcılığa da yol açmaktadır. Ayrımcılık Türkiye’nin taraf olduğu sözleşmeler ve anayasada da yasaklanmıştır.” 

 

MA / Sadiye Eser