'Küçük Generalleri' kalemini yerde bırakmadı

img

AMED - Katledilmesine dair dava zaman aşımından düşürülen Musa Anter'in mirasını, "Küçük Generallerim" dediği gazeteciler sürdürüyor. Dicle Anter, "Birçok genç, cesaretle halka doğru haberi ulaştırmaya çalışıyor” dedi. 

“Türkiye’nin 55 yıllık girdisinin, çıktısının, yeminli canlı bir şahidiyim. Hem yalnız şahidi mi? Değil! Sanığıyım, mahkûmuyum ve davacısıyım” diyen gazeteci-yazar Musa Anter'in katledilmesinin üzerinden 32 yıl geçti. Anter, Mêrdin'in Nisêbîn (Nusaybin) ilçesine bağlı Sitililê kırsal mahallesinde 1920 yılında doğdu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ndeki eğitimini tamamlamadan üniversiteden ayrılan Anter, 1950'li yıllardan itibaren Şark Postası, Dicle Kaynağı, İleri Yurt, Barış Dünyası, Yeni Ülke, Welat, Rewşen ve Tewlo isimli gazete ve dergilerde yazıları yayımlandı. İleri Yurt gazetesinde yayımlanan Kürtçe "Qimil/Kımıl" şiiri nedeniyle 1959 yılında tutuklanıp idamla yargılanan Anter, 1960 darbesinin ardından serbest kaldı. Anter, cezaevinden çıktıktan sonra Dicle-Fırat, Azadiya Welat, Yeni Ülke, Özgür Gündem, Rewşen ve Tewlo, Deng, Barış Dünyası ve Yön dergilerinde yazdığı yazıların dışında yedi kitap ve Kürtçe-Türkçe sözlük yayımladı.
 
11 YIL CEZAEVİNDE KALDI
 
Gazetecilik mesleğini sürdüren Anter, 12 Mart 1971'de tekrardan tutuklandı. Seyrantepe Askeri Cezaevi'nde 3 yıl kalan Anter, 12 Eylül 1980'de ise "Kürtçülük" propagandası yapmaktan tutuklanıp, Nusaybin Cezaevi'ne gönderilir. Bu süre içinde toplam 11 yıl cezaevinde kalan Anter, 20 Eylül 1992'de bir kültür-sanat festivaline katılmak için gittiği Amed'in Yenişehir İlçesi Seyrantepe Semti'nde JİTEM tetikçileri tarafından katledildiğinde 72 yaşındaydı. Anter'in katledilmesinin ardından JİTEM itirafçısı Abdulkadir Aygan, 2004 yılında cinayetin nasıl planlanıp işlendiğini anlattı. Aygan, JİTEM kurucusu Binbaşı Ahmet Cem Ersever, "Yeşil" kod adlı Mahmut Yıldırım, JİTEM elemanları Mustafa Deniz, Savaş Gevrekçi, Ali Ozansoy, itirafçı Cemil Işık (Hogir) ve Hamit Yıldırım'ın cinayeti işlediğini söyledi. 
 
AİHM TÜRKİYE'Yİ MAHKUM ETTİ
 
Soruşturma sürecinde ilerleme sağlanamaması ve bu konuda yaptıkları itirazlarda iç hukuk yolu tükenince Anter ailesi, 2000 yılında dosyayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) taşıdı. AİHM, 19 Aralık 2006'da "yaşam hakkının ihlal edildiği ve cinayet hakkında etkin soruşturma yürütülmediği" kararına vararak, Türkiye'yi 28 bin 500 Euro tazminat ödemeye mahkûm etti. 
 
Dicle Anter
 
JİTEM itirafçısı Aygan'ın itiraflarının ardından, 29 Haziran 2012'de tetikçi Hamit Yıldırım'ın Şırnak'ta yakalanmasıyla dava soruşturmada ilerleme sağlanır. 25 Haziran 2013’te Hamit Yıldırım ile Yeşil kod adlı Mahmut Yıldırım, Abdülkadir Aygan ve emekli Albay Savaş Gevrekçi hakkında, "kasten insan öldürmek ve halkı silahlı isyana teşvik etmek" suçlarından hazırlanan iddianame, Diyarbakır 7'nci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. Ancak Hamit Yıldırım dışında cinayeti işleyenlerden hiçbiri tutuklanmadı. Haziran 2017'deki duruşmada sanık Hamit Yıldırım da, "uzun tutukluluk" gerekçesiyle tahliye edildi.
 
JİTEM DAVASIYLA BİRLEŞTİRİLDİ
 
Dava, 23 Aralık 2014'te JİTEM Ana Davası ile birleştirilerek, Ocak 2015'te "güvenlik" gerekçesiyle Diyarbakır 2'nci Ağır Ceza Mahkemesi'nden Ankara 6'ncı Ağır Ceza Mahkemesi'ne nakledildi. Ankara 6'ncı Ağır Ceza Mahkemesi, birleştirme kararına itiraz etti, ancak itirazı değerlendiren Yargıtay 5'inci Ceza Dairesi'nin 29 Ocak 2016 tarihli kararıyla iki davanın birleşmesi kesinleşti. JİTEM Ana Davası ile 1993 yılında "Yeşil" kod adlı Mahmut Yıldırım tarafından öldürülen Ayten Öztürk davasıyla birleştirilen davanın karar duruşması, 21 Eylül 2022'de Ankara 6'ncı Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Anter Davası, JİTEM Ana Davası'nda tefrik edilerek, zamanaşımından düşürülmesine karar verildi. Mahkeme heyeti, Anter ailesi ve avukatlarının karar duruşması öncesi talep ettiği tefrik edilme talebini kabul etmezken, zamanaşımından bir gün sonraya duruşma günü vererek, davayı kapattı. 
 
'MÜCADELESİ ONLARI KORKUTTU'
 
Babasının "Ben 55 yıllık bu ülkenin tanığıyım, sanığıyım, davacısıyım" sözlerini hatırlatan Anter'in oğlu Dicle Anter, "Babamın olaylara hâkimiyeti, tanıklığı çok fazlaydı. Birçok davada sanık da oldu, dava da açtı. Babam, o dönemde Kürt dili ve kültürünün insan gibi yaşama hakkı olduğunu savunan ve bu konuda O zamanın şartları içinde büyük bir mücadele veriyor, aslında bu büyük bir cesaretti. Onları da korkutan buydu" ifadelerini kullandı. 
 
Canip Yıldırım'ın arkadaşı olan Anter'i "Musa, kalemiyle dünyanın en barbar devletine karşı savaşıyor" sözleriyle anlattığını söyleyen Dicle Anter, "Canip Amca, 'Bu deliliktir' der, ama babamı da 'Delilik ile dâhilik arasında bir insan' diyerek, tanımlardı. Babam, o dönemin iktidarlarını da muhalefetini de tanıyordu, ne düşündüklerini biliyordu. O kadar üzerlerine gitti ki, 80'den sonra bu onları bayağı rahatsız etti. Çünkü babama ceza verdiler, cezaevinde kaldı, sürgünde kaldı; ama vazgeçmedi bu yüzden hedef alındı. 'Musa Anter'i öldürürsek belki bu sorun çözülür' anlayışıyla bu cinayeti işlediler" diye konuştu. 
 
'AYM SONUCU BEKLENİYOR'
 
Babasının katledilmesine dair yürütülen soruşturma ve kovuşturma sürecinde birçok hukuksuzlukla karşı karşıya kaldıklarını vurgulayan Anter, AİHM'in ihlal kararı sonrası davaya dair umutlarının arttığını belirtti. Susurluk kazası sonrası ortaya çıkan devlet-mafya-JİTEM ilişkilerini araştırmakla görevlendirilen Meclis Araştırma Komisyonu Başkanı Kutlu Savaş'ın Anter cinayetiyle ilgili verdiği beyanda bir şey bilmediğini söylediğini aktaran Dicle Anter, tanıklardan Eski MİT Müsteşarı Mehmet Eymür'ün Orhan Miroğlu'nu "Tayfun olarak bilirdik" sözlerinin önemli olduğunu dile getirdi. Anter, "Ondan sonra o da (Miroğlu) mağdur ayakları yaptı, 'Bende vuruldum falan' dedi.  Vurulmasının nedeni esasında silahı çeken tetikçinin, Hamit Yıldırım (17-18) adlı kişinin bilinçsizliğinden. Orhan Miroğlu'nun kim olduğunu 18 yaşındaki Yıldırım bilmiyordu. Babamda tanınan bir insan… Abdulkadir Aygan, Cem Ersever orada. Böyle bir durumla karşı karşıya kaldık. Veriler o kadar çok ki cinayetin çözülmemesi imkânsız. Veriler var, ama bir türlü o verileri kullanacak irade gösterilmiyor. 30 yıldan sonra dosya zaman aşımını uğradı. Ama biz, yine Anayasa Mahkemesi'nin sonucunu bekliyoruz. Ondan sonra davayı tekrardan AİHM'e taşıyacağız. Hukuki süreç böyle işliyor şuanda" şeklinde konuştu.  
 
'MUSA ANTER GAZETECİLİĞİ'
 
Babasının mirasını "Küçük generallerim" dediği ardılları tarafından tüm baskılara rağmen sürdürüldüğünü ifade eden Anter, "Musa Anter gazeteciliği, cesaret isteyen bir gazeteciliktir. Kaleminin güçlü, az ve öz cümlelerle insanların kalbine ve beynine hitap eden bir üslubu olması gerekir. Bu nedenle Musa Anter gazeteciliği deniliyor. O geleneği sürdüren birçok genç, bu zor şartlarda Türkiye'de haber yapıyor. Müthiş bir özveri ve cesaretle, kamuoyunu bilgilendirmeye, halka doğru haberi ulaştırmaya çalışan bir ardıl grubu var. Onlar bu yükü taşıyor" diye belirtti. 
 
MA / Müjdat Can

Diğer başlıklar

14:43 Emekliler: İnsanca yaşama hakkımı ver
14:41 Sağlıkçılardan liyakatsiz atamalar ve mobinge tepki
14:23 Emekçilerin 'asgari' talepleri
14:02 Amed Kent Konseyi Kültür ve Sanat Meclisi kuruldu
13:51 KURDÎGEH kongreye gidecek
13:40 TÖP’ten ‘Savaşa, tarikata değil çocuklara bütçe’ talebi
13:31 Tülay Hatimoğulları’ndan aile hekimlerine destek
13:14 Cemaat inşaatındaki ölümler için etkin soruşturma talebi
12:54 32 yıllık tutsak tahliye oldu: Berxwedan jîyane
12:53 İSİG: Kasım’da 164 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi
12:44 QSD Genel Komutanlığı: Yeni bir süreç ortaya çıktı, çözüme hazırız YENİLENDİ
11:47 Yargıtay 'özsavunma' davasında beraat kararını bozdu
11:29 Aileler İmralı'ya gitmek için başvurdu
11:27 Bozdoğan kemerine 'insanca yaşanacak ücret' pankartı astılar
11:26 JINNEWS’ten Kasım ayı şiddet çetelesi
11:17 Narin Güran davasında savcı mütalaa verdi
11:14 Kadınlar yarın Dêrsim’de kayyıma karşı yürüyecek
11:10 Ankara’ya yürümek isteyen işçiler gözaltına alındı
11:08 Gever'de farklı bir bölgede askeri operasyon
10:36 HTŞ saldırıları ve Suriye'nin geleceği
09:19 Amed'de yoğun sis
09:19 Düşüncelerinden kaynaklı tahliyesi uzatıldı
09:12 Salih Müslim: Devrimci halk savaşına hazırlanıyoruz
09:09 Barış Anneleri: Savaş çözüm değildir
09:08 Nisêbîn'de Rengîn Kültür ve Sanat Derneği açılıyor
09:08 İzmir Belediyesi önünde tek kişilik direniş: Kazanacağım
09:06 İnkar edilen ‘çıplak arama’ ve şiddeti anlattılar
09:05 Margaret Owen: Rojava için tüm dünyada alarm zilleri çalmalı
09:05 Minbic'te son durum: Bir metre dahi ilerleyemediler
09:04 Eylemdeki aile hekimlerinin talepleri neler?
09:00 06 ARALIK 2024 GÜNDEMİ
08:06 Birçok kentte sağanak ve kar etkili olacak
05/12/2024
23:37 Avrupa’da Rojava’ya yönelik saldırılar protesto edildi
23:07 QSD: DAİŞ’in saldırılarını engelleyeceğiz
22:27 Kaliforniya'da 7 büyüklüğünde deprem
21:10 MGK'den 5 maddelik bildiri: Saldırılar sürecek
21:07 Tevfik Taş yaşamını yitirdi
20:41 Tutuklanan kadınlara eziyet eden gardiyanlar görevden uzaklaştırıldı
20:10 İspanya Sendika Konfederasyonu'ndan Rojava'yı sahiplenme çağrısı
19:39 26 kişinin ölümünde sorumlu görülen AKP'li başkana hapis cezası
19:11 Minbic'e saldırıda 2 kardeş katledildi
19:10 AF Örgütü: Gazze'de savaş suçu işleniyor
18:22 Şengal'de Rojava ile dayanışma kampanyası başlatıldı
18:10 Kuzey ve Doğu Suriye'de 34 siyasi partiden açıklama
18:07 Fransa Başbakanı Barnier istifa etti
18:03 İzmir'de okullara imam atamalarına tepki
17:58 Wan Kent Konseyi: Darbevari uygulamaları kabul etmeyeceğiz
17:50 Kadınlardan seçme ve seçilme hakkı paneli
17:32 Suriye Rejim güçleri çekildi HTŞ Hama'ya girdi
17:20 Aram Yayınevi’ne dayanışma ziyareti
17:04 ‘Uyuşturucu kullanımı son 10 yılda katlanarak arttı’
16:29 Avukatlara yönelik saldırılara tepki
15:55 Minbic’te saldırıların bilançosu
15:44 Wan Büyüşehir eşbaşkanları: Halkımız ortaya koyduğu müthiş direnişi sürdürecek
15:30 Göçmenleri taşıyan araçlar çembere alındı
14:45 Barış Anneleri’nden savaşa karşı mücadele çağrısı
14:11 Aile hekimleri 4 gündür grevde | YENİLENDİ
14:06 Wan’da saldırılara kitlesel tepki: Suni sınırlarınız bizi ayıramaz
13:56 DEM Parti Meclis'te kayyımın usulsüzlerini teşhir etti
13:31 Avukatlardan İmralı başvurusu
13:00 Avukat Burhan Arta beraat etti
12:52 Annesinin taziyesine katılması engellendi
12:39 ‘Wan-İran sınırında her yıl insanlık dramı yaşanıyor’
12:31 İzmir'den tutuklamalara tepki: Yıldıramazsınız
12:28 AYM: Gizli tanık beyanı tek başına hükme esas alınamaz
12:25 Gazeteci Oruç'a ilk duruşmada beraat
11:37 Ayşegül Doğan: Yayılmacı politikaya sahip değilseniz diyalog kurun
11:31 DEM Parti'den Zeydan açıklaması: Siyasi ayak oyunlarından vazgeçin
11:10 10 günde 147 gözaltı
11:09 DEM Parti eş genel başkanlarından DİSK’e ziyaret
10:05 Amedlilerden iktidara: Kürt sorununu böyle mi çözeceksiniz?
10:02 Hedef gösterilen eşbaşkanların soruşturmasında takipsizlik
10:01 İGK kararı: Mahkemenin verdiği cezadan bir ay fazla tutulacak
09:59 EHP ve SYKP: Rojava’ya dönük saldırılara karşı herkes ses çıkarmalı
09:57 Kitap fuarındaki baskılara tepki: Faşizan uygulamaları reddediyoruz
09:51 15 Temmuz sonrası el konulmuştu: AYM'den ihlal kararı
09:41 Wanlılar Yargıtay kararına tepkili: Bu haksızlığı kabul etmeyiz
09:40 Wan Büyükşehir Eşbaşkanları: Belediyeye çökmelerine fırsat vermeyeceğiz
09:07 'Aile Sağlık Merkezleri ticarethaneye dönüştürülüyor'
09:06 Tutsağa ‘esas duruş' dayatması
09:06 Barış Anneleri: 'Jin, jiyan, azadî' felsefesine yenilecekler
09:05 Av. Özlem Gümüştaş: Abdullah Öcalan’ın fiziki özgürlüğü sağlanmalı
09:04 Agirî'nin ilk ve tek kadın minibüs şoförü
09:01 Sanatçılardan kayyıma karşı her alanda mücadele çağrısı
09:00 05 KASIM 2024 GÜNDEMİ
08:56 QSD'den Halep açıklaması
08:48 İran'da 5.6 büyüklüğünde deprem
08:22 Meteoroloji’den yağmur ve kar uyarısı
04/12/2024
23:59 Wan Büyükşehir Belediyesi: Eşbaşkanlarımız görevlerinin başında
23:46 Avrupa kentlerinde Rojava için eylem: Devrimi savunalım
23:11 İzmir’de 2 tutsak 32 yılın ardından tahliye edildi
23:03 Nahit Eren: Narin'in üzerindeki kıl örnekleri anne ve abinin mitokondriyal DNA dizilimi ile uyumlu
22:48 Fransa’da hükümet düştü
21:40 Wan'da şüpheli kadın ölümü
21:12 Nergiz Muhammedi’ye 3 haftalık tahliye
20:00 BM önünde seslendiler: İnsanlık ve savaş suçlarını durdurun
19:21 Erdoğan’ı protesto edenlerin tutuklanmasına tepki: Asıl suçlular yargılansın
19:13 KESK İzmir: 2 bin 521 KHK'li işine iade edilsin
17:59 Rojava ile dayanışma çağrısı: Çetelere sırtını dayayanlar yenilecek
17:52 Dêrik’e SİHA saldırısı: 4 yaralı
17:40 Öğretim üyesine ‘propaganda’ tutuklaması
17:30 Kadınlar polis engeli tanımadı, ‘yaşam zinciri’ oluşturup yürüdü
17:21 Gülistan Kılıç Koçyiğit: Türk bayrağı, 'terör örgütü' denilen HTŞ'nin elinde
16:55 Kürt yayıncılardan polis baskısına tepki
16:54 Amedspor kupada 5’inci tura yükseldi
16:52 Miks'te kayyıma karşı nöbet sürüyor
16:44 Yargıtay’ın Zeydan kararı Wan’da protesto edilecek
16:38 Uyuşturucu ve fuhuşla gündeme gelen Ayşegül A.'nın davası ertelendi
16:13 Wan'da İnsan Hakları Haftası programı belli oldu
16:12 Saldırılara karşı Kobanê sınırında insan zinciri ve yürüyüş
16:11 DEM Parti'den TÜRK-İŞ'e ziyaret
15:58 Polisler fuarda kitap avına çıktı: Yayınevinden 'gasp edilen kitap' tepkisi
15:45 Beştaş: Suruç ve Kobanê'yi ayıramazsınız
Hatimoğulları: DAİŞ, HTŞ, SMO aynı kaynaktan besleniyor
15:20 5 kişinin öldüğü patlamayla ilgili iddianame
15:11 DİSK'ten tutuklamalara tepki: Rüzgar eken fırtına biçer
14:32 Saldırılar sınırda protesto edildi: İşgale geçit yok
14:11 Meclis’te tecrit, savaş ve kayyım protestosu
13:51 Türkiye saldırısında 1 kişi katledildi
13:34 Sağlıkçılardan 'süresiz iş bırakma' uyarısı
13:22 HDP'ye saldırı davasında müştekiler dinlenecek
12:42 Antalya’da 4.6 büyüklüğünde deprem
12:32 İHD'den çifte kelepçe uygulamasına tepki
12:23 Şehba'dan göçe zorlanan bebek soğuktan yaşamını yitirdi
12:23 KCDP’den Kasım raporu: 32 kadın katledildi
12:04 22 yıllık ‘evlilik işkencesi’ davasında karar çıktı
12:01 Dêrsim’de 2 kişi tahliye edildi
11:44 Sığırcık kuşlarını öldüren 3 kişiye para cezası
11:26 ‘Yenidoğan çetesi’ soruşturmasında 14 yeni gözaltı
11:17 Amed Kitap Fuarı'nda bir kitaba daha el konuldu
10:57 DEM Parti İçişleri Bakanlığı önünde: Barışı nasıl sağlayacaksınız?
09:45 Zeydan'ın 'memnu hakları' dosyası yeniden görülecek
09:27 Fuarda standı basılan Aram Yayınevi’den dayanışma çağrısı
09:05 Kayyıma 'belediyeyi boşalt' anonsu yapan Özer: Direnmeye devam
09:04 Tecride Karşı Adalet Girişimi İstanbul’da buluşma düzenleyecek
09:02 AKP döneminde eğitim sistemi: Yolsuzluk ve liyakatsizlik
09:01 Botan’daki doğa talanı halk sağlığını tehdit ediyor
09:00 İmralı için başvuran Baier: Kürt ve Türk halkının Öcalan’a ihtiyacı var
09:00 04 ARALIK 2024 GÜNDEMİ
08:23 Sağanak ve kar yağışı uyarısı
07:58 Zeydan: Oynanmak istenen oyunu bozalım
03/12/2024
23:57 Almanya’da Rojava’ya saldırılar protesto edildi
23:47 Erzirom’da 21 işçi zehirlendi
23:21 Zeydan’a ulaşmayan Yargıtay kararını iktidara yakın medya duyurdu
22:45 Putin’den Erdoğan’a: Suriye’ye yönelik terör saldırıları derhal durdurulmalı
21:48 Ahmet Özer’den mesaj: Haklıyız, kazanacağız
21:13 Sudani’den Erdoğan’a: Suriye’deki etnik soykırıma sessiz kalmayacağız
21:07 Güney Kore'de sıkıyönetim kaldırıldı
20:46 Putin ile görüşen Erdoğan Rojava’yı hedef gösterdi
20:32 Aydın'da 4 büyüklüğünde deprem
20:29 ATİK: Rojava'yı sokaklarda sahiplenmeye çağırıyoruz