İSTANBUL - Spectrum House’nin Kürt seçmenlerin eğilimine dair raporda, DEM Parti’nin seçim sonrası performansı başarılı görülürken, katılımcıların büyük bölümü erken seçim istedi.  

 

Spectrum House Düşünce ve Araştırma Merkezi, "Kürt Seçmen Eğilimi ve Performans Ölçümü Raporu"nu Kadıköy'de bulunan binasında düzenlediği lansmanla açıkladı. Raporun, Kürt seçmenlerin siyasal eğilimleri, siyasi partilere ve figürlere yönelik algı, tutum ve beklentilerinin anlaşılması amacıyla hazırlandığı belirtildi. Raporun ayrıntılarını, merkezin Genel Direktörü Dr. Azad Barış açıkladı. 

 

Saha araştırmasının 15-28 Ağustos tarihleri arasında 18 yaş üzeri bin 508 kişi ile yüz yüze gerçekleştirildiği kaydedildi. Araştırmanın Agirî, Dîlok, Êlih, Çewlîg, Amed, Colemêrg, Mêrdîn, Şirnex, Wan, İstanbul, Ankara ve Mersin'i kapsadığı ifade edildi. Araştırmaya yanıt veren katılımcıların yüzde 53,8’inin erkek, %46,2’sinin ise kadınlardan oluştuğu aktarıldı. Araştırmanın ilk bölümünde, demografik ve sosyoekonomik veriler ışığında Kürt seçmenlerin profilinin oluşturulduğu, ikinci bölümünde ise Kürt seçmenlerin mevcut siyasal eğilimleri, olası seçimde hangi partiye oy verecekleri ve hangi siyasi liderleri desteklediklerinin belirlendiğini kaydedildi.   

 

CUMHURBAŞKANLIĞI SORUSU

Katılımcılara, “Bugün bir cumhurbaşkanlığı seçimi olursa kime oy verirsiniz” şeklinde yöneltilen soruya katılımcıların yüzde 46,8’i Selahattin Demirtaş, yüzde 18,7’si Recep Tayyip Erdoğan, yüzde 8,8’i Ekrem İmamoğlu, yüzde 4,6’sı Özgür Özel ve yüzde 3’ü Mansur Yavaş yanıtı verdi. Kararsız ve fikir belirtmeyenlerin dağılımı sonrasında, Selahattin Demirtaş’ın yüzde 51,2 gibi büyük bir farkla öne çıktığı vurgulandı. Söz konusu sorunun bölge bazlı incelenmesinde ise Selahattin Demirtaş’ın Kürt kentlerindeki yüzde 53,8, diğer kentlerde yüzde 44,7 olarak cumhurbaşkanı olunmasının istendiğine dikkat çekildi.

DEM PARTİ BAŞTA, HÜDA PAR SONDA 

 

Katılımcılara “Bugün milletvekili seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz” şeklinde soru yöneltildi. Katılımcıların yüzde 39,3’ü DEM Parti yanıtı verdi. Katılımcıların yalnızca yüzde 1’i HÜDA-PAR yanıtı verdi. HÜDA-PAR’ın tercih noktasında sonu çektiği kaydedildi. Söz konusu sorunun bölgesel bazlı dağılımında da Kürt kentlerinde DEM Parti seçeneğini tercih eden katılımcı oranı yüzde 60,8 ile çoğunluğu oluşturduğu, HÜDA-PAR’ın yüzde 2 ile yine son sırada yer aldığı vurgulandı.

YEREL SEÇİMDE TERCİH DEM PARTİ’DEN YANA

 

Araştırmada, katılımcılara yerel seçimde (31 Mart 2024) hangi partiye oy verdiklerine dair soru yöneltildi. Katılımcıların yüzde 30,6’sının tercihini DEM Parti’ye yana kullandığı belirlendi. DEM Parti’yi yüzde 16,4’lük bir oranla AKP'nin takip ettiğini vurgulandı. Araştırmada, oy kullanmayan, yaşı tutmadığı için oy kullanmayan ve cevap vermek istemeyenler dağıtıldığında ise DEM Parti seçeneğini tercih edenlerin oranı yüzde 48’e yükseldiği belirtildi.  

Katılımcılara son yerel seçimde hangi partiye oy verdikleri soruldu. Kürt kentleri ile diğer kentler arasında oy verme davranışı açısından belirgin bir farklılaşmanın ortaya çıktığına işaret edildi. CHP’nin diğer kentlerde Kürt katılımcıların ağırlıklı ekseriyetinin oyunu aldığı ve DEM Parti’nin Kürt kentlerindeki oy oranında ve seçmenlerinin sandığa gitme eğiliminde bir düşüş olduğuna dikkat çekildi.

TEMEL FAKTÖR: PARTİ SADAKATİ

 

Araştırmada, katılımcılara yerel seçimde oy vermiş oldukları partiyi tercih etmesinin temel nedeni soruldu. Söz konusu soruda yüzde 30,1’lik oranla “parti sadakati” yanıtı öne çıktı. Devamında katılımcıları 27,6’sı “parti lideri”, yüzde 24,1’i “parti programı ve politikaları”, yüzde 9,3’ü “partimin yönlendirmesiyle”, yüzde 8,8’i ise “parti adaylarının profili” kriterlerini partiyi tercih etmesinin en önemli sebebi olarak gördüğünü belirtti.

SEÇMEN ERKEN SEÇİM İSTİYOR

 

Araştırmada, öne çıkan bir diğer nokta ise erken seçim oldu. Araştırmada, “erken seçim yapılmalı mı” sorusuna "evet" diyen katılımcıların oranı yüzde 67’1 oldu. "Hayır" diyenlerin oranı yüzde 27,7, "kararsızım" diyenlerin oranı ise 5,3 olarak saptandı.

ERKEN SEÇİM GEREKÇESİ EKONOMİK KRİZ

 

Katılımcılara, neden erken seçim istedikleri yönündeki soruda ise “ekonomik kriz” başlıca sebep olarak öne çıktı. Araştırmada, katılımcıların yüzde 36,7’si gerekçe olarak “kötü ekonomiyi” gösterirken, bunu yüzde 28,9 ile “iktidar değişmeli”, yüzde 13,3 ile “Türkiye’nin geleceği”, yüzde 5,1 ile “adaletsizlik” gibi gerekçeler izledi.

 

Erken seçim yapılmalı mı sorusuna bölge bazlı bakıldığında ise, Kürt illerinde “evet yapılmalı” diyenlerin oranı yüzde 68, hayır diyenlerin oranı yüzde 25,5 iken Türk kentlerinde evet diyenlerin oranı yüzde 64,8, hayır diyenlerin oranı yüzde 33 olarak saptandı.

DEM PARTİ'NİN PERFORMANSI BAŞARILI 

 

Araştırmanın devamında katılımcılar arasında bugüne kadar DEM Parti’ye oy verdiğini belirtenlerin oranı yüzde 66,2 olarak dikkat çekti. Oy vermediğini belirtenlerin oranı ise yüzde 33,8’de kaldı. Araştırmada ayrıca katılımcıların DEM Parti’nin yerel seçim sonrası performansının değerlendirilmesi istendi. Katılımcıların yüzde 48,9’u DEM Parti’nin yerel seçim sonrası performansını başarılı (yüzde 37,7 başarılı, yüzde 11,2 çok başarılı) bulurken, yüzde 28,4’ü başarısız (yüzde 23,2 başarısız, yüzde 5,2 çok başarısız) bulduğunu belirtti. "Ne başarılı ne başarısız" yanıtını verenlerin oranı ise yüzde 22,7 oldu. 

DEM Parti’nin Kürt seçmene yönelik hangi politikaları geliştirmesi gerektiği yönündeki soruyu katılımcıların yüzde 25,7’lik çoğunluğunun yanıtsız bırakması dikkat çekti. Bunu yüzde 16,9’luk oranla “ülkeyi geliştirmek” ve yüzde 10, 7 oranla “Kürt sorunu” yanıtları takip etti.

EN BEĞENİLEN SİYASİ LİDER: ÖCALAN 

 

Araştırmada katılımcılara en çok beğenilen siyasi liderler de soruldu. Söz konusu kısımda, “Abdullah Öcalan, Selahattin Demirtaş ve Gültan Kışanak” toplamda yüzde 51,7’lik büyük bir oranla en beğenilen siyasi liderler oldu. “Recep Tayyip Erdoğan, Hakan Fidan ve Devlet Bahçeli” yüzde 15,3, “Ekrem İmamoğlu, Özgür Özel ve Mansur Yavaş” ise yüzde 9,2 oranla arka planda kaldı. Beğendiği lider olmadığını söyleyenlerin oranı ise yüzde 21,7 olarak ölçüldü.

Araştırmanın son kısmında, katılımcıların kendilerini hangi görüşe daha yakın hissettikleri sorusuna verdikleri yanıtlar da epey dikkat çekti. Verilen yanıtlara bakıldığında, katılımcıların yüzde 34,9’u kendisini Kürt milliyetçisi olarak tanımlarken, yüzde 23,2’si muhafazakâr, yüzde 19,9’u sosyalist, yüzde 5,5’i liberal, yüzde 4,9’u Türk milliyetçisi olarak tanımladı. Cevap/fikrim yok ve hiçbiri yanıtını verenlerin toplamı ise yüzde 11,7 olarak ölçüldü.

 

MA / İbrahim Irmak