Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde bulunan ve bölgenin önemli tarihi mekanlarından olan İshak Paşa Sarayı, konumu ve mimarisiyle her yıl binlerce insanın ziyaret yeri oluyor. Koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle 24 Mart’tan 6 Haziran'a kadar ziyaretlere kapatılan saray; içindeki 116 oda, türbe, cami, iç ve dış avlu, divan ve harem salonları, görkemli surlarıyla bugünlerde ülkenin 4 bir yanından gelen ziyaretçileri ağırlıyor. 

 

ÇOCUKLARINA ANLATIYOR 

 

Tarihi yapıyı ziyaret edenlerden Mehmet Alkan, Doğubayazıtlı olduğunu ancak uzun yıllardır Aydın’da yaşadığını dile getirerek, virüs nedeniyle rahat bir nefes almak için doğduğu topraklar geldiğini söyledi. Ehmedê Xanî türbesi ve İshak Paşa Sarayı'nın ilk ziyaret ettikleri yerler olduğunu dile getiren Alkan, "Çocuklarıma bu tarihi tanıtmak istedim. Bu çok önemlidir. Çocuklarımızın bu tarih ve kültürden bihaber büyümemesi adına onlara bu yapıdan bahsediyoruz. Biz ve çocuklar çok beğendik” dedi. 

 

‘ÜCRET MAKUL OLMALI’

 

İstanbul’dan gelen Fatmagül Alkan ise ailesiyle tarihi mekanın gezerken duyduğu mutluluğu anlattı. Saraya giriş ücretinin 20 TL olduğuna işaret eden Alkan, “Hafta içi gelen misafirler için giriş fiyatları biraz daha aşağı çekilebilir. Tarihi bir yapı olmasına rağmen çevre düzenlemesi pek sağlıklı yapılmamış” diye konuştu. 

 

İSHAK PAŞA SARAYI 

 

Mîr Mihemed Pirbela'nın oğlu Evdî Paşa zamanında 1685 yılında temeli atılan, Kürt filozofu Ehmedê Xanî'nin de divan katipliğini yaptığı tarihi İshak Paşa Sarayı, UNESCO tarafından "Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi”nde bulunuyor. İshak Paşa Sarayı, Türkiye’de Topkapı Sarayı’ndan sonra ikinci büyük saray ve dünyada ilk kez kalorifer ve kanalizasyon sisteminin kullanıldığı saray olarak biliniyor. Duvarları ve tabanı taştan olan sarayın, yüzyıllar öncesinden 25-30 kilometre uzaklıktaki Kotiz köyünden getirilen beyaz taşlar ve Ağrı Dağı'ndan getirilen siyah taşlar ile yapıldığı belirtiliyor. Saray inşa sürecinin Evdî Paşa'nın oğlu İshak Paşa zamanında bittiği için saraya İshak Paşa Sarayı adı veriliyor. Yapımı birkaç kuşak süren saray, resmi olarak her ne kadar İshak Paşa Sarayı olarak bilinse de halk tarafından Kela Behlül Paşa olarak tanımlanıyor. Doğubayazıt'ta son hükümdarın Behlül Paşa olması nedeniyle sarayın adı Perişan Hanım, Xelîl Beg gibi birçok destanda ve Erivan türkülerinde Kela Behlül Paşa olarak geçiyor.

 

MA / Dindar Karataş