MÊRDÎN - Qeyûmên Şaredariya Bajarê Mezin a Mêrdînê her tim bi karûbarên derusûlî, nelirêtî û derhiqûqî di rojevê de bûn. Qeyûmên ku şaredarî di nava çirava deynan de hiştin, bûdçeya şaredariyê jî ji bo propagandaya hilbijartinê ya AKP’ê bi kar anî.
Wezareta Karên Hundir a dewleta tirk cara sêyemîn qeyûm tayînî Şaredariya Bajarê Mezin a Mêrdînê kir. Hevşaredar Ahmet Turk û Devrîm Demîr duh ji peywirê hatin girtin û waliyê bajar Tuncay Akkoyun li şûna wan weke qeyûm tayîn kir. Cezayeke Turk ê hêj teqez nebûyî û 2 lêpirsînên cuda yên derheqê wî de hatine destpêkirin weke hinceta tayînkirina qeyûm hatin nîşandan.
Turk, di hilbijartinên rêveberiyên herêmî yên 2014’an de bi rêjeya ji sedî 52,2 hatibû hilbijartin û di sala 2016’an de ji peywirê hatibû girtin. Turk, di hilbijartinên 2019’an de jî bi rêjeya ji sedî 56,24 hatibû hilbijartin û di tebaxa heman salê de ji peywirê hatibû girtin.
Walî Mûstafa Yaman di navbera salên 2016-2020’an de, di navbera hezîrana 2020’ê û tîrmeha 2023’yan de Mahmût Demîrtaş û di navbera tîrmeha 2023’yan û 31’ê adara 2024’an de jî Tuncay Akkoyun weke qeyûm li şaredariyê xebitîn. Akkoyun, bi biryara dawî re cara duyemîn weke qeyûm hate tayînkirin.
DEYN ZÊDE KIRIN, PERE JI AKP’Ê RE ŞAND
Di nava 8 salên dawî de qeyûm her tim bi mijarên weke rant, nelirêtî, karûbarên derusûlî, tacîzên zayendî û kirariyên derqanûnû her tim di rojevê de bûn.
Her sê qeyûman ji bûdçeya nivîsgeha taybet bi giştî 20 milyon û 596 hezar û 632 TL xerc kirin. Herî zêde di serdema qeyûm Akkoyun de pere hate xerckirin ku 10 milyon û 649 hezar û 169 hezar lîre tenê 3 meh beriya hilbijartinên 31’ê adara 2024’an xerc kir. Qeyûm Akkoyun, bi van reqemên di nava 3 mehan re xerckirinên nivîsgeha taybet ên 4 salan derbas kir.
Akkoyun ê ku şaredarî ji qeyûmên berê 2 milyar û 180 milyon TL’an dewr girt, heta 31’ê adara 2024’an deynê şaredariyê derxist 5 milyar û 400 milyon TL'an. Di serdema Akkoyun de gelek neguhêzbarên şaredariyê hatin dewrkirin û bûdçeya şaredariyê ji bo xebatên hilbijartinê yên AKP’ê hatin xerckirin.
Hinek derusûliyên di serdema Akkoyun de hatine kirin wiha ne:
“* Baxçeyê Milet ê Kamorê yê li navçeya Artukluyê ku di serdema qeyûm Mûstafa Yaman de bûbû mijara bi milyonan TL’ên bertîl û nelirêtiyê, dewrî xizîneyê hate kirin.
* Ji bo neguhêzbara 2 hezar û 236,41 metrekareyê ya li ser 389 ada û parsela bi hejmar 3’yê ya li Taxa Diyarbakirkapi ya navçeya Artukluyê got “Pêdivî pê nîne û zêde ye.” Rêveberiya qeyûm, neguhêzbara behsa xeberê dewrî Serokatiya Şopandina Mewdûatan û Koordînasyonê (YÎKOB) ya girêdayî walîtiyê kir.
* Qada şitlan a şaredariyê dewrî Midûriyeta Daristanan kir.
* Ji bûdçeya Şaredariya Bajarê Mezin bi milyonan lîre ji şaredariyên AKP’î re şand. Di vê çarçoveyê de ji bo karûbarên di bernameya şaredaiyên Mehsert, Kerboran û Midyadê hene lê ji ber “Dirav têr nake” nedihatin kirin, 3 caran 10 milyon TL di bin navê “alîkariyê” de şand.
* Qeyûm Akkoyun, ji bo Şaredariya Uçocak a Xarpêtê ku bajarê wî ye, 15 milyon TL şand.
* Neguhêzbarên li Taxa Şehidiye ya Artukluyê di bin navê “ofîsa turîzmê” û “qada tesîsên civakî” hatin dewrkirin.
* Neguhêzbarên li taxên Diyarbakirkapi û Saraçoglû û neguhezbarên Taxa Cevîzpinar a Dêrikê bi hinceta “avahiya xizmetê” û “tesîsên civakî ya cemaweriyê û qada tesîsên civakî” dewrî YÎKOB'ê hatin kirin.
* Îhaleya kanalîzasyonê ya MARSU’yê ku bi 16 milyon TL’yan bû, bi awayekî dijî mewzûatan, bi usûlê “bazariyê” hate kirin.
* Îhaleya kanalîzasyonê ya MARSU’yê ya bi 2 milyon lîreyan, bi hinceta “karesatê” bi usûlê “bazariyê” hate kirin.
* Ekranên LED’ê û 42 bîllboardên dikevin nav sînorê Şaredariya Bajarê Mezin bi hinceta “danasîna baş a xizmetên cemaweriyê” tehsîsî YÎKOB’ê kir.
* Neguhêzbara 15 hezar metrekare ya li ser 244 ada û parselên hejmar 4 û 5 ên li Taxa Nû ya Mehsertê, bi hinceta “Pêdivî pê nîne” bêyî bedelek were standin dewrî Şaredariya Mehsertê ya AKP’î hate kirin.
* Neguhêzbara 2074 ada û parsela hejmar 14 a li Taxa Yalimê ya navçeya Artukluyê, bi îdiaya “Pêdivî pê nîne” weke “qada fuarê” bêyî bedelek were standin dewrî YÎKOB’ê hate kirin. Neguhêzbarên 1 ada û parsela hejmar 15 a li Taxa Diyarbakirkapiyê bi hinceta “pêdivî pê nîne” û di bin navê “dê ji bo xebatên çand-turîzmê were bikaranîn” bêyî bedel dewrî YÎKOB’ê hate kirin.
* 5 paraşût, 5 çenteyên paraşûtan, 5 kask, 5 harnes û 3 paraşûtên cihgir ên di envanterên Serokatiya Daîreya Xizmên Civakî ya Bajarê Mezin de, ewrî Midûriyeta Ciwan û Werzîşê ya Dêrikê hatin kirin.
* Otoparka li ser 2004 ada û parsela hejmar 35 a li Taxa Yalimê ya Artukluyê, ji bo 5 salan ji walîtiyê re hate tehîskirin.
* Akkoyun, ji bo mitînga Serokkomarê AKP’î Tayyîp Erdogan bi bihayê 2 milyon û 416 hezar TL’an wesayît kirê kir û bi bihayê 6 milyon û 469 hezar TL’an jî diyar kirî.
MA / Ahmet Kanbal