Suriye’nin kuzeyinde bulunan İdlib’te Suriye rejimi ile Türkiye destekli dinci gruplar arasında yaşanan çatışmalar birinci ayını geride bıraktı. Heyet Tahrir El Şam’ın (HTŞ/El Nusra) öncülüğünü yaptığı gruplarla rejim güçleri, özellikle Hama’nın kuzeyi, Lazkiye’nin kuzeydoğu kırsalı ve İdlib’in güneyinde bulunan bölgelerde çatışıyor. Yer yer rejim, yer yer ise silahlı gruplar ilerliyor. Rusya’nın dahil olduğu çatışmalarda Türkiye her geçen gün köşeye sıkıştırılıyor. Türkiye’nin denetimindeki grupların imdadına ise NATO koşuyor. NATO’nun müdahalesiyle çatışmaların dozajı düşse de son bir hafta içinde Rusya’nın Türkiye’yle yaşadığı çelişkilerden kaynaklı rejimine bağlı güçler, saldırının şiddetini arttırıyor. Rejimin, Türkiye’nin İdlib’in güneyinde bulunan 9’uncu askeri gözlem noktasını çembere almak üzere olduğu belirtiliyor. 

 

TSK’NİN GÖZLEM NOKTALARRI DA HEDEF

 

Rejim güçleri, Türkiye’nin çatışmasızlığı koruyabilmek için kurduğu ileri sürülen askeri gözlem noktalarını da hedef alıyor. Daha önce 10’uncu askeri gözlem noktasını birçok kez hedef alan rejim güçleri, bu sefer de 9’uncu askeri gözlem noktasını vurdu. Suriye ordusu, Madik Kalesi ve Kefernebdu gibi önemli yerlerde hâkimiyet sağladı. Rejim güçlerinin Türkiye’nin 10’uncu askeri gözlem noktasına iki koldan ilerlediği ve bu taktikle Türk Silahlı Kuvvetleri’ni (TSK) sıkıştırarak geri çekmeye zorladığı belirtiliyor.

 

REJİM YETERSİZ KALIYOR

 

Suriye rejimine bağlı güçlerin hamlesine karşı, HTŞ’nin öncülük ettiği grupların da harekete geçtiği belirtiliyor. Hama’nın başka bir bölgesinden ilerleyen Türkiye destekli gruplar, özellikle Halep ve Hama arasındaki yolları kesmek için büyük bir çaba sarf ediyor. HTŞ ve diğer gruplar, kimi yerlerde bu hamlelerinde başarılı olurken, bölgede bulunan M4 ve M5 anayolları üzerinde bulunan stratejik köy ve noktaları ele geçirdi. Grupların bu güne kadar önemli 5 köyü rejimden aldığı bildiriliyor. Sukaylebiyye alanı başta olmak üzere Hristiyanların ağırlıkta yaşadığı bu bölgenin kontrolünün tamamının Türkiye destekli grupların eline geçmesi ise, Hama üzerinde büyük bir tehdit meydana getirecek. Hama merkezinin direk HTŞ ve diğer grupların saldırılarına açık hale gelmemesi için Rusya ve Suriye rejimine bağlı güçler, bölgeyi yoğun bir şekilde bombalıyor. 

 

CEYŞ İZZE’NİN ÇIKIŞI

 

Rejimin alanlarına yönelik gerçekleştirilen son saldırılarda, HTŞ’den sonra bölgede ağırlığı bulunan Ceyş İzze Grubu’nun öncülük ettiği aktarılıyor. Bu grubun İdlib’in güney bölgesi ve Hama’nın kuzeyi arasındaki alanda etkili olduğu ifade edilirken, grubun 7 bin üyesinin olduğu kaydediliyor. Türkiye’yle ilişkilerinin iyi olmadığı belirtilen Ceyş İzze grubuna yönelik dikkat çekici bilgiler var. Grubun rejim güçlerinin karşısında sıkışmışlığını aşmak için Türkiye’yi direk savaşın içine çekmeye çalıştığı dillendiriliyor. Kimi kaynaklar, Türkiye’nin İdlib’in güneyinde bulunan askeri gözlem noktalarının Ceyş İzze tarafından da bu amaçla hedef alındığı bilgisini paylaşıyor. 

 

DAİŞ BÖLGEYE SEVK EDİLDİ Mİ?

 

Ceyş İzze’le birlikte rejim güçlerine karşı savaşan DAİŞ’lilerinde alanda olduğu aktarılıyor. Bölgede düşürülen Rus uçağının DAİŞliler tarafından düşürüldüğü dile getirilirken, DAİŞ’lilerin özellikle Ceyş İzze grubuyla birlikte savaştığı söyleniyor. Bu bölgede rejime karşı savaşan gruplar arasında Demokratik Suriye Güçleri’nin (QSD) Dêra Zor’un Hecin Beldesi’ne bağlı Baxoz Köyü’nde DAİŞ’e düzenlediği son operasyonlar sırasında kaçıp İdlib’e giden DAİŞlilerin de olduğu ileri sürülüyor. 

 

REJİM NE YAPMAYI AMAÇLIYOR

 

Ramazan Bayramı'ndan sonra Suriye rejiminin asıl operasyon gücünü bölgeye sevk etmesinin beklenen gelişmeler arasında olduğu öğrenilirken, buna dönük bir hareketliliğin olmadığı da görülüyor. Bu kapsamda rejimin silahlı gruplarla çatışmalarda yer alan ve diğer güçlerine oranla savaş kabiliyetinin iyi olduğu 4’üncü, 9’uncu ve 14’üncü tümenlerini bölge için hazırladığı, ancak şimdiye kadar herhangi bir güç aktarılmadığı belirtiliyor.

 

SAVAŞI YÖNETEN RUSYA

 

Devam eden savaşın taktiğinin Rusya tarafından geliştirildiği aktarılırken, “Grupların peşinden gitmektense onları kendi alanlarımıza çekip vuralım” anlayışıyla hareket edildiği belirtiliyor. Bu taktiğin HTŞ ve diğer gruplar karşısında sonuç elde ettiği yaşanan gelişmelerden görülüyor. HTŞ ve Ceyş İzze gibi gruplara karşı savaşan rejime bağlı 5’inci tümenin daha önce rejime karşı savaşan, ancak yapılan anlaşmalarla Suriye ordusuna katılmayı kabul eden Sünni kesimden oluştuğu dikkat çekiyor. Ancak son üç gün içinde yaşanan çatışmalarda öldürülen rejim askerleri arasında Alevi inançlı Lazkiye ve Tartus’tan gelenlerin de olduğu öğrenildi. 

 

İLİŞKİLER GERİLİYOR

 

Bölgedeki çatışmaların dinci gruplar ve rejim güçleri arasında yaşanan çatışmalardan çok Rusya ve Türkiye’nin bölgedeki politikalarından kaynaklandığı savı birçok çevre tarafından kabul ediliyor. Bu güçlerin yanı sıra NATO üyelerinin de dolaylı olarak yer aldığı İdlib’deki görüşmelere dair şimdiye kadar bir sonuç alınamadı. Ancak her geçen gün Rusya ve Türkiye ilişkileri geriliyor. Bunun nedeninin ise Türkiye’nin en nihayetinde NATO’nun başını çektiği ABD’yi tercih edeceğinden kaynaklandığı ifade ediliyor. Türkiye’nin S-400 alımında da farklı yollara başvurmaya hazırlandığı gelen iddialar arasında. Rusya’nın ise bu hamleleri öngörerek adım attığı biliniyor. Temmuz ayında işlerin daha da karışacağı öngörülürken, bölgede bulunan birçok gücün yeni hesaplar içinde olduğu konuşuluyor.

 

MA / Nazım Daştan