ANKARA – Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen İstanbul Finans Merkezi Kanun Teklifi’ne ilişkin konuşan muhalefet partileri, demokrasi, hukuk ve güvenin olmadığı bir yerin finans merkezi olmasının mümkün olmadığını belirtti.
AKP milletvekilleri tarafından getirilen “İstanbul Finans Merkezi (İFM) Kanunu Teklifi” Plan ve Bütçe Komisyonu’nu görüşmelerinde muhalefet partileri yürütmenin gelmemesini eleştirdi.
‘MECLİS BU KADAR DİKKATE ALINMAZ OLDU’
CHP adına söz alan Bülent Kuşoğlu, “Hakikaten bu kadar küçümsenecek, Türkiye Büyük Millet Meclisi bu kadar küçümsenecek bir yer midir ya? Bu Meclis bu kadar mı küçük bu kadar mı dikkate alınmaz bir yer oldu” ifadelerini kullandı.
HDP Ekonomiden Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Garo Paylan da, ekonomideki krizleri dile getirdi. Paylan, “AKP’lilerin teklifini bir gün dahi beklemiyorsunuz, hemen işleme alıyorsunuz. Bizim önerilerimizde var neden işleme almıyorsunuz” eleştirilerini sıraladı.
İYİ Parti Milletvekili ve komisyon üyesi Muhammed Naci Cinisli de, komisyon başkanının daveti üzerine dahi yürütme erkinden kimsenin olmamasını da eleştirerek, “Daha da acı ki, demek ki Milletin Meclisi hiçe sayılıyor. Sarayın, Meclise üstün kılınmasını kınıyorum” dedi.
Kanun teklifinin geneli üzerine söz alan Bülent Kuşoğlu, kanun teklifinde İstanbul Finans Merkezi’nin oluşmasıyla ilave olarak yapılacak ne olduğunu sordu. İktidarın dünya finans sistemine karşı sarf ettiği sözleri hatırlatan Kuşoğlu, “Ondan sonrada İFM’yi kuruyorum diyeceksiniz. IMF ile çalışmıyorum diyeceksiniz, sonra kalkıp, dünyanın masrafını yapıp, bu sistemin parçası olmaya çalışacaksınız, anlamak mümkün değildir” diye belirtti.
‘FİNANS MERKEZİ İÇİN İTİBAR VE HUKUK LAZIM’
Finans merkezinin en önemli özelliğinin itibar ve güven olduğunu dile getiren Kuşoğlu, ekledi: “Londra’da ‘City of London’ dediğimiz yer ya da Wall Street, buralar hukukun olduğu yerler. Herkes bu yıl hangi kuralın olduğunu, gelecek yıl, ondan sonraki yıl ne olacağını biliyor, güveniyor, inanıyor, hukuk var. Biz binalar yapıyoruz, eminim Londra’dakilerden de güzeldir. Ama onun dışında bir güven, itibar, hukuk maalesef o açıdan altyapı çok eksiktir. Global Financial İndex 30 var, 61’inci sıradayız. İtibar müessesi olmadıkça, itibar, hukuk, güven kazanılmadıkça başarı şansımız yok.”
Kuşoğlu, “Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi devrede, Varlık Fonu devrede, bu işi daha karmaşık hale getirmiyor mu” diye sordu.
‘BETONA KİMSE GELMEZ’
HDP grubu adına söz alan Komisyon üyesi Garo Paylan da, teklifin kimin hazırladığını sorarak, konuşmasına başladı. Dünyanın değiştiğini artık telefonların dahi finans merkezi haline geldiğini söyleyen Paylan, “Şirketleri bir yere toplamak bir merkez yapmaz. Ne oldu Ağaoğlu’na ihaleyi verdiniz. İhaleyi yapmaya girişirken battı. Şirket dedi ki; ‘Bura para etmiyor’ Çünkü artık finans merkezlerinin büroya ihtiyacı yok. Kovid’den sonra herkes uzaktan çalışıyor. Nerede olduğunuzun bir önemi kalmamış. Beton proje battı. Devlet girdi, Ağaoğlu’nu kurtardı, milyarlarca lira para verip, o betonu aldı, yatırım yaptı. Bakın bir çekim alanı yaratırsanız, o ülkede herhangi bir ofise gelip, insanlar yatırım yaparlar, finans alanında faaliyet gösterirler ve orası bir İstanbul Finans Merkezi algısı yaratır ama bir betona ‘Gelin ben size vergi teşviki veriyorum’ derseniz, kimse oraya gelmez. Üstüne para verseniz de gelmez” ifadelerini kullandı.
‘DEMOKRASİ LAZIM’
AKP’li İbrahim Aydemir, kanun teklifine dair olmazsa olmazlar olarak saydığı “Teşvik, vergi istisnası, indirimler, vergi avantajları” saymasını da eleştiren Paylan, “Olmazsa olmazlar, hukuk devleti, hukuk devletimiz var mı? Hukukun Üstünlüğü Endeksinde 115’inci sıradayız. İkinci olarak olmazsa olmaz güvendir. CDS Risk primimiz kaç? Türkiye’nin Kredi Risk Primi 750’inci dünyada en kötü iç beş ülkeden birisiyiz. Başka demokrasi lazım. İnsan hakları, özgürlükler var mı? İstanbul Sözleşmesi’nden çıkmışız. Ekolojik bir toplumu savunuyor muyuz? Dünya artık bunlara bakıyor” diye ekledi.
‘TABELA OLUR AMA FİNANS MERKEZİ OLMAZ’
Ülkenin bir ekonomik buhran içerisinde olduğunu da sözlerine ekleyen Paylan, “Cari açığımız korkunç bir rakamda. Merkez Bankamızda para yok, her an temerrüt riskiyle karşı karşıya bu ülke. Dolar 17’yi, Euro 18’i geçmiş durumda. Böyle bir ortamda finans merkezi açıyoruz. Beton yığınına ‘Faiz sebep, enflasyon sonuç’ diye neon bir tabela asmayı öneriyorum. Enflasyonun kontrolden çıktığı, kredi CDS priminin 750 olduğu bir ülkeye kimse gelmez. Bir diğeri gayrimenkulleri satmaya çalışıyorsunuz. Biz demokrasiyi, hukuk devletini nasıl güçlendiririz, bunlara bakıyor olmamız lazım. İstanbul Finans Merkezi belki tabela olarak, kurulur ama orası finans merkezi olmaz” dedi.
‘TÜRK HUKUKUNU İSTANBUL’DAN KOVUYORUZ’
İYİ Parti Milletvekili ve komisyon üyesi Durmuş Yılmaz da, İstanbul’un Finans Merkezi olmasına karşı olmadıklarını ancak getirilen teklif ile bunun mümkün olmayacağını söyledi. Getirilen teklifin içerik olarak Astana ve Dubai’de yapılanlarla aynı olduğunu belirten Yılmaz, “Astana’da ‘Bu bölgede yasal olarak ülkenin hukuku geçerli değildir. Bu bölge ülkenin parçası değildir. Bu bölgede muhasebe kayıtları, hukuk düzenlemeleri, sözleşmeler vesaire istediğiniz şekilde, istediğiniz ülkenin hukuk düzenine, dili üzerinden düzenlenir’ demiş. Bizim önümüze getirilen düzenlemede bu. Biz Türk lirasını, hukukunu, adaletini İstanbul’dan kovuyoruz” diye konuştu.
AKP’Lİ AYDEMİR’E ‘ZİHNİYETİNİ DEĞİŞTİR’ YANITI
AKP’li Uğur Aydemir’in “Sayın Yılmaz İFM’yi destekliyorum diyordunuz, vaz mı geçtiniz” sorusuna da Yılmaz, “Hayır, vazgeçmiyorum, bununla olmaz, diyorum. Zihniyetini değiştir, yöntemini değiştir, destekliyorum, evet” yanıtını verdi.
‘TÜRKİYE YASALARINA ŞİRKETLERİN GÜVENMDİĞİ İTİRAF EDİLMİŞ’
Geneli üzerine söz alan HDP Batman Milletvekili Necdet İpekyüz’de iktidarın ekonomi politikalarını eleştirdi. AP’nin 2021 Türkiye Raporu’na değinen İpekyüz, “Raporda Türkiye’nin insan hakları, demokrasi, hukukun üstünlüğü alanlarında güven vermediği, istikrarsız politikaların sürdürüldüğü bir merkeze dönüştüğü dile getiriliyor. Böyle bir süreçte nasıl finans merkezi gelip, yatırım yapacak? Madde 7’de kendi kendine gelen şirketlere 3 ülkede örgütlüyseniz kendi belirlediğiniz hukukun da geçerli olduğunu söylüyorsunuz. Bu aslında Türkiye Cumhuriyeti’nin kendi yasalarına, gelecek şirketlerin güvenmediğinin bir nevi itirafı oluyor. Nitekim şehir hastanelerinde, havaalanlarında, tünellerde, birçok yerde garantili geçişlerde buna benzer işlemler yapıldı. Türkiye artık kendi hukukunu değil, başka merkezleri, başka hukukları savunur duruma geldi” dedi.